1 Ramiz Də
Yüklə 2,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Professor Nizaməddin Allahverdiyev
13
romanı bütövlükdə vətənpərvərlik ideyası ilə aşılanmışdır. R. Qasımovun bütün qəhrəmanları - istər sərkərdə, istər konkistadorlar, istər alim və səyyahlar, istərsə də araukanlar olsun hamısı qəlbi vətən eşqi, vətən məhəbbəti ilə döyünür. Əsərin qəhrəmanı Migel Kartahena səyyahlar nəslindən olsa belə, coğrafi kəşfləri genişləndirmək üçün müəyyən səyahətlərdən imtina edərək, İspaniyanın şan və şöhrətini qorumaq üçün ispan qanunlarını kobud surətdə tapdalayan yerli hinduları cəzalandırmaqdan ötrü Yeni Dünya (Amerika qitəsi) sahillərinə ağır müharibəyə yollanır. Müharibə göstərir ki, həm ispanlar, həm də araukanlar öz vətənlərini alovlu məhəbbətlə sevir, onun uğrunda hər an həlak olmağa hazırdılar. R. Qasımov hər şeyi fikirləşmişdi, ən xırda şeylərə qədər hamısını ölçüb-biçmişdi, rəqəmlər və hesabatı düzgün vermişdi. Burada dəniz səyahəti də, coğrafiya da, tarix də, təbiət də var. Macəra süjetinə bol-bol elmi məlumat daxil edilmişdir. Doğrudur, müəllif tarixi faktlardan bir əsas kimi istifadə edir, bunu öz xəyalında gözəl naxışlarla bəzəmişdi. Mənim yadıma düşmür ki, Azərbaycanda hər-hansı bir yazıçı bu üslubda bədii əsər yaratsın. Mürəkkəb süjetli olan bu üslub nədənsə keçən əsrdə yaşamış dahi fransız yazıçıları Jül Vernin və Aleksandr Dümanın (ata) yazı
14 üslublarını xatırladır. Kim bilir, bəlkə də o, öz tarixi və coğrafi-macəra əsərləri ilə onların davamçısı sayılacaq. Əgər, bu belə olsa, onda Ramiz Qasımov ədəbiyyat sahə- sində nəinki Azərbaycanda, hətta bütün dünyada məşhur yazıçılar sırasına daxil ediləcək.
Professor Nizaməddin Allahverdiyev
16
Hava artıq qaralmaq üzrə idi. Bu vaxt quşların nəğmə- ləri yavaş-yavaş səngiməyə başlayırdı. İri ağacların altını görmək mümkün deyildi. Onların iri budaqları və yarpaq- ları çox zəif gələn işığın qarşısını tamamilə almışdı. Saatın hələ indi-indi yeddinin yarısı olmasına baxmayaraq, hava sürətlə qaralmağa başlayırdı. Bunun da əsl səbəbi Aralıq dənizinin cənub-qərb hissəsindən Pireney dağları istiqaməti üzrə hərəkət edən müxtəlif fiqurlu nəhəng buludlar idi. Buludların hücumları ilə əlaqədar, ətrafa birdən-birə sərin- lik çökdü və burada yavaş-yavaş külək əsməyə başladı. Burada olan cökə, palıd, söyüd, palma və akasiya ağacları- nın başları və yarpaqları əsir və öz şappıltıları ilə ətraf mühitin sükutuna son qoyurdu. Belə bir havada, özü də buludların aramsız hücumları altında, burada qısa müddət ərzində yağış yağacağı labüd idi. Küləyin yavaş-yavaş güclənməsindən müəyyən etmək olardı ki, buraya leysan tökəcək. Ümumiyyətlə, ilin bu fəsli üçün Kataloniyada havanın belə sürətlə dəyişilməsinə nadir hallarda təsədüf etmək olardı. Avqustun axırlarında Günəş şüaları Kataloniyada heç vaxt zəifləmir, əksinə həmişə öz hökmranlığını bu ərazidə saxlayırdı. Lakin Kataloniya İspaniya krallığında
17 təbiət tərəfindən ən çox yağış qəbul edən ərazilərdən biri sayılırdı. Təbiətinin bu şəkildə kəskin dəyişməsi on-on iki ildə bir dəfə baş verə bilərdi. Leysanlı yağışlar ilin bu fəsli üçün palçıqdan başqa heç bir şey gətirmirdi. Amma belə bir ziyan, əsasən şəhərə və şəhərdən çıxan yollara dəyirdi. Ağacların yerləşdiyi bu bağda isə məstedici sərinlik yaranacaqdı. Bu bağ o qədər də hündür olmayan, iki mərtəbəli evin həyətində yerləşirdi. Evin həyətinin sahəsi o qədər də geniş deyildi. Həyətin qapısından evin astanasınadək (evin layihəsi elə qoyulmuşdu ki, evin qapısı ilə həyətin qapısı üzbəüz yerləşirdi) əlli
metr məsafə var idi və onları qırmızı kərpicdən düzəldilmiş yol birləşdirdi. Həyət qapısından içəri girəndə yolun sol tərəfində həmin bağ, sağ tərəfində isə gül-çiçək bağçası yerləşirdi. Bağçanın ərazisində bitən gül-çiçəklərin xoş ətri bütün həyəti bürümüşdü. Hətta evin şüşəbəndində oturub istirahət edən adamı, onun ətri məst edirdi. Evin şüşənbədinə çıxanda sağında bağ, solunda bağça, qarşıda isə Santa-Mariya kilsəsinin gözəl gümbəzi- nin ucaldığını görmək olurdu. Bu kilsə ilə həmin ərazidə yaşayan adamlar fəxr edirdilər. Evin arxasında at tövləsi vardı və həmin tövlədə səkkiz at saxlanılırdı. Evin sahibi Barselonanın ortabab zadəganlarından idi.
Yüklə 2,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|