18
Həyətin bağında olan iki cavan oğlan havanın belə
kəskin dəyişməsindən narazı oldu. Çünki onlar həyətdə
kamandan ox atmaqla məşğul idilər. Hazırda külək əsir, bir
azdan sonra isə yağış yağacaqdı. Belə havada qətiyyən ox
atmaqla məşğul olmaq lazım deyildi. Məhz buna görə də
hər iki cavan məcburiyyət qarşısında qalıb evə getdilər.
Evin sahibi keçmişdə bir neçə səyahətdə iştirak etmiş,
təcrübəli, bacarıqlı dənizçi və səyyah idi. Bu adam ilk dəfə,
dünya səyahətində, məşhur dəniz səyyahı Fernan Magel-
lanın ekspedisiyasında, sonra İnklərin imperiyasını zəbt
edən Fransisko Pisarronun ekspedisiyasına, Diyeqo
Almaqronun Çili yürüşündə, Pedro Valdiviyanın Cənubi
Çilinin kəşfində və Xuan Ladrilyeronun Çonos arxipela-
qının və Taytao yarımadasının
kəşfində iştirak edən
ekspedisiyasında olmuşdur. Axırıncı ekspedisiya zamanı
Xuan Ladrilyero 1558-ci ildə ilk dəfə Magellan boğazını
qərbdən-şərq istiqamətində keçmişdir. Həmin bu ağır
ekspedisiyaların iştirakçısı dənizçi piyadasının kapitanı
Rodriges Kartahena de Kamaço idi. Onu Barselonada
“coğrafi kəşflərin güzgüsü” adlandırırdılar.
Rodriges Kartahena 1500-ci ildə Seviliya şəhərində
dənizçi ailəsində anadan olmuşdu. Gənclik illərinin acı
xatirələrini və kədərləri günlərini yaddan çıxarmaq üçün,
Rodriges ailəsində sonuncu sayılan beşinci oğlunu özü ilə
19
götürüb, iyirmi beş il bundan əvvəl, İspan krallığının şimal-
şərqində yerləşən Kataloniya hersoqluqunun paytaxtı olan,
krallığın gözəl şəhərlərindən biri sayılan Barselonaya köçür
və burada özü üçün ev tikdirib yaşayışını davam etdirirdi.
Həyatının ən yaxşı çağlarını və illərini taleyin ağrılı-acılı,
kədərli hökmünə tapşıraraq, cavanlıq yaşlarını əzab-
əziyyətli yollarda keçirmişdir. İndi isə doxsan yaşında öz
evinin aynəbəndində əyləşib, hər gün həyətinin qapılarını
nəzərət altında saxlayır, sanki o, kiminsə bu qapılardan
içəri girməsini səbirsizliklə gözləyirdi. Lakin bu qoca dəniz
səyyahının gözləri yol çəksə də, demək olar ki, hər həftə
onun yanına müxtəlif peşə sahibləri gəlib, ondan müəyyən
məsləhətlər alır, macəralı səyahətlərindən sorğu-sual edə-
rək, onu maraqla dinləyirdilər.
Yanına gələnlərin əksəriyyəti ya səyyahlar, səyahətlərdə
mühüm rol oynamaq istəyənlər, ticarətlə məşğul olanlar,
konkistadorlar, ya da varlanmaq üçün Yeni Dünya sahillə-
rinə müvəqqəti və ya həmişlik getmək istəyənlər və sairə-
sairə adamlar idi. Çoxu da ondan məsləhət almaq üçün bu
evə təşrif buyururdular. Necə olsa da, bu keçmiş səyyah,
dənizçi, konkistador və zabit bütün dünyanın ən məşhur
səyyahlarından sayılan, beş tanınmış səyyahların ağır və
üzücü ekspedisiyalarının iştirakçısı olmuşdur. Hər halda
belə bir adamın təcrübəsindən və biliyindən istifadə etmək
20
lazım idi. Ona görə ki, bu qoca artıq doxsanı haqlamışdı və
hər an öz dünyasını dəyişə bilərdi.
Artıq otuz il idi ki, o, oturaq həyat tərzi keçirirdi.
Yaşının doxsan olmasına baxmayaraq, Rodriges hələ də
özünü çox yaxşı hiss edir və heç bir yerindən şikayətlən-
mirdi. Özünün etiraf etdiyi kimi guya orqanizminin sağlam
qalmasının səbəbi, gəncliyində çoxlu fiziki işlə məşğul
olması və son iyirmi ildə
hər səhər və axşam təzə keçi
südünü içmək, günorta yeməyində göyərtidən istifadə
etməsi və hər səhər yuxudan erkən oyanıb öz həyətinin
bağında bir saata kimi gəzişməsidir. Gündəlik rasiona təmiz
bal da daxil idi. Bütün bu rejim onun orqanizminin
möhkəmlənməsinə gətirib çıxarmışdır. Bu məsləhəti ona
Bio-Bio çayının mənsəbində Konsepsion şəhərinin əsasını
qoyanda, bir qoca araukan hindusu vermişdi. Düzdür, o
vaxtı qoca hindu ona quanakonun südünü məsləhət
görmüşdü, ancaq Rodriges quanako südünü keçi südü ilə
əvəz etmişdir. Belə bir rejimə riayət edənə insan istər-
istəməz öz ömrünü uzadırdı. Məhz buna görə də qoca
səyyah həmin ekspedisiyalardan sonra özünü çox yaxşı
saxlamışdır. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, artıq onun
beli bükülmüşdü. Rodriges ortaboylu, arıq olmayan, möh-
kəm bədənli, uzunsifət bir adam idi. Onun ağzında üç-dörd
dişdən başqa demək olar ki, diş yox idi və nazik dodağları
21
ağzının içinə girərək, bir-birinin üstünə minirdi, üzü qırış-
mış, ordu batmış, qaşları gözlərinin üstünə sıxılmış, gözləri
də ki, bir balaca içəri girmişdir. Başının ağarmış saçları yarı
tökülmüş halda idi.
Migel Kartahena de Leon 1570-ci ilin mayın 28-də Bar-
selona şəhərində anadan olmuşdu. Atası səyyah olduğundan
onu elə uşaqlıqdan babası böyütmüşdür. Dörd yaşından
doqquz yaşına kimi onu Seviliyada babasının dostu
coğrafiyaşünas Bartalomeu Salvatyero öz evində saxlayıb-
dır. Beş il müddətinə alim ona ingilis dilini, coğrafiya və
tarix elmlərini lazımi qədər öyrədir. Doqquz yaşında onu
babsının xahişi ilə Barselonaya göndərirlər. Babası da
Migelə portuqal dilini mükəmməl öyrədir. Bundan əlavə
coğrafiya və tarix elmləri üzrə onun biliyini genişləndirir.
Artıq on dörd yaşında Migel çox asanlıqla öz dili ilə yanaşı
katalon və portuqal, ingilis dilini isə ispan ləhcəsilə
danışırdı. İngilis dilinin danışıq qabiliyyətini bilir, lakin
qrammatikasından yaxşı anlayışı yox idi. O, hər an çalışırdı
ki, bu dildə danışsın.
Babası yaxşı başa düşürdü ki, Migel gənc yaşına çatan-
da gec-tez Yeni Dünya sahillərinə üz tutacaq və orada,
nəsillərində olan adət-ənənəyə görə, dəniz səyyahı olacaq-
dır. Onu qılınc oynatma dərsinə yiyələnmək üçün, qılınc
ustadı sayılan polkovnik Alonso Odovaldonun məktəbinə
Dostları ilə paylaş: |