30
qazana bilərəm. İnanırsınız, Aralıq dənizində pul qazanmaq
həddindən artıq çətinləşib.
- Sizi başa düşdüm, - deyə qoca səyyah ciddi halda
dillədi. - onsuz da bir çox adamlar şad-firavan həyat tərzi
keçirmək və yaxud da sərvət əldə etmək üçün Yeni Dünya-
ya yola düşürlər. Lakin unutmaq lazım deyil ki, okeanın o
tayında lazım olandan çox gəmi var.
- Mən bunu çox yaxşı dərk edirəm, - deyə kapitan
tərəddüd etmədən dilləndi və vaxt itirmədən sözünə əlavə
etdi. - sizin oğlunuz Leon Limada yaşayır. Səhv etmirəmsə,
onun orada yaxşı imkanları var. Bir sözlə, Leon orada
mənim üçün yaxşı imkanlar yarada bilər.
- Nə deyirəm ki, mən məmnuniyyətlə sizə kömək
etməyə hazıram. - deyə qoca səyyah səbirsizliklə dilləndi. -
Siz Limaya nə vaxt yola düşsəniz, Leona məndən məktub
çatdırarsınız. Həmin məktubun köməyi ilə siz Limada yaxşı
bir iş ilə təmin olunacaqsınız.
Belə olan halda kapitan dərhal öz minnətdarlığını
bilirdi. Belə bir söhbətdən sonra Migelin əhval-ruhiyyəsi
dəyişildi. Çünki elə dəqiqələr olurdu ki, Migel Yeni Dünya
xülyaları ilə yaşayırdı. Necə olsa da, onun atası Limada
yaşayır və kapitan məhz oraya Leonun yanına gedirdi.
Migel isə uzun ayrılıqdan sonra atasını bircə anda olsa
görmək arzusunda idi. Lakin o, özünə söz vermişdi ki, heç
31
vaxt babasını tərk etməyəcəkdir. Qoca səyyah özü nəvəsini
Yeni Dünyaya göndərmək fikrində idi. Çünki Migel
səadətini və xoşbəxtliyini yalnız atasının yanında tapa
bilərdi. Hər hansı bir səyyahın yanında fəaliyyət göstərmək
üçün məhz Leon imkan yarada bilərdi. Leonun bir çox
dəniz səyyahları ilə yaxşı əlaqəsi vardı. Həmin tarixi
ekspedisiyalarda Migel ad-san qazana bilərdi.
Beləliklə, qoca səyyah elə kapitan Markosun yanından
Migelə bildirdi ki, o, da kapitanla birlikdə Yeni Dünya
sahillərinə yola düşə bilər. Ancaq Migel tərəddüd etmədən
babasına öz etirazını bildirdi. Cavan zadəgan heç bir işin
xeyrinə görə babasını bu şəhərdə tək qoymaq istəmirdi.
Onda qoca səyyah nəvəsinin fikirini özünə cəlb edərək
ciddi halda dedi:
- Mənim artıq doxsan yaşım var. Kim bilir, bundan
sonra mən neçə il yaşayacağam? Bəlkə də bir ildən çox
qalmaram. Onu da özümə bildirməyi borc bilirəm ki,
axırıncı yüz ildə bizim nəsildən hələ heç kim öz ömrünün
axrına kimi yaşamayıb. Yəni, bizim nəslin həm kişi, həm
də qadın nümayəndəsi vaxtından əvvəl müxtəlif faciə və
fəlakətlər nəticəsində bu dünyadan köçüblər. Bizim nəsli
elə bil Allah qarğıyıb. Nəslimizin iyirmi iki nümayəndəsi
cürbəcür gəmi qəzalarında, uğursuz ekspedisiyalarda və
faciəli hadisələr nəticəsində həlak olubdur. Onların
32
əksəriyyəti heç orta yaşa çatmamış bu işıqlı dünyadan
köçüblər. İnsan üçün bundan böyük dərd ola bilməz.
Mən, ömrünün altmış ilini müxtəlif səyahətlərə və
ekspedisiyalara həsr etmişəm. İstəmişəm ki, bizim nəslin
nümayəndələri dünya səyahətləri tarixində və tarixi-
coğrafiya elminin inkişafında müsbət iz qoysunlar. Demək
olar ki, mən buna nail olmuşam. Bununla belə istəyirəm ki,
Migel də tarixi əhəmiyyət kəsb edən coğrafi kəşflərdə
iştirak edərək, ad qazansın və özünü bütün Avropaya
tanıtsın. Migel hökmən atasının yanına yola düşməlidir. O
ki, qaldı mənim bu evdə tək qalmağıma onun nigaran olma-
sı, bu haqqda narahat olmağa dəyməz. - Qoca birbaşa nəvə-
sinə müraciət edərək, həmin tərzdə sözünə davam etdi. –
Migel, sən yola düşməmişdən əvvəl mən, dostum coğrafi-
yaşünas Bartolomeunu Seviliyadan buraya dəvət edəcəm və
o, burada ömrünün axrına kimi yanımda qalacaq. Bundan
əlavə Sanços da mənimlədir. Təki, sən həyatda uğurlar
qazanasan.
Qoca səyyah uzaqgörən adam idi. O, elə sözlər söylədi
ki, həmin sözü müzakirə etməyə heç bir ehtiyac qalmadı.
Migel isə tələm-tələsik qərar çıxarmaq istəmədi. Ona görə
də bu məsələnin müzakirəsini sonraya saxladı. Rodriges də
bu məsələ ilə bağlı nəvəsini sıxışdırmaq istəmədi.
33
III fəsil. Rodriges Kartahena birinçi dünya
səyahətində İspaniyaya gəlib çıxan on səkkiz
dənizçidən biri idi
Rodriges Kartahena nəinki Barselonada, hətta bütün
İspaniyada tanınmış dəniz səyyahı sayılırdı. Ona görə ki,
hazırda Fernan Magellanın başçılıq etdiyi ilk dünya
səyahətində İspaniyaya sağ-salamat gəlib çıxan on səkkiz
dənizçidən biri və indiki zamanda həmin ekspedisiyanın
sağ qalan iştirakçılarının yeganə nümayəndəsi idi.
Bundan əlavə qoca səyyah İnklərin imperiyasını zəbt
edən Fransisko Pisarronun ekspedisiyasında, Diyeqo
Almaqronun Çili yurüşündə, Pedro Valdiviyanın Cənubi
Çili kəşfində və Xuan Ladrilyeronun Çonos arxipelağının
və Taytao yarımadasının kəşfində iştirak edən ekspedisi-
yasında aktiv fəaliyyət göstərmişdir. Həmin ekspedisiya
zamanı o, Xuan Ladrilyero ilə birlikdə 1558-ci ildə ilk
dəfə Magellan boğazını qərbdən-şərq istiqamətində keç-
mişdir. Səyahətlər zamanı Rodriges müxtəlif vəzifə almış
və rütbələrlə təltif olunmuşdur. Fernan Magellanın səya-
həti zamanı o, yunqalıqdan baş matrosa kimi yüksəlmiş,
Pisarronun ekspedisiyasında bosman təyin olunmuş,
Almaqronun yürüşündə dənizçi piyada dəstəsinin kapita-
nı olmuş və Ladrilyeronun səyahəti zamanı gəmidə vitse-
Dostları ilə paylaş: |