1 Ramiz Dəniz
Yüklə 3,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XIX fəsil. Araukanlar geri çəkilir
478 Yerdə qalanlara yalnız biz yiyəlik etmişik. Yaxşı, indi deyə bilərsən, əsirlikdən azad etdiyiniz silahdaşlarınız haradadır? - Onlar son döyüşlərdə həlak olublar! - deyə Migel qətiyyətlə dilləndi. - Biz onları gizlin məzarlarda basdırmışıq ki, meyitləri sizin əlinizə keçməsin. - Sənin sözlərin əməllərinlə düz gəlmir. Mən dedim, bəlkə sən bütün həqiqəti açıqlayacaqsan. Ancaq bu belə olmadı. Azad etdiyiniz əsirlər, yenə də bizim əlimizə keçdilər. Onlar Araukaniyanı şimal istiqamətində tərk etmək istəyirdilər. Lakin biz onları yolda haqladıq. Mən hələlik onları edamdan saxlayıram. İşdir, buradakı qüvvədən əlavə bizim ölkəyə yeni qüvvə gəlsə, onların hamısı dərhal edam ediləcək. Konkistadorların hamısı bu xəbərdən sonra dəhşətə gəldi- lər. Sanki onların hamısı mənəvi cəhətdən məhv edildi. Koronun dedikləri düzdürsə, onda kapitan Xuanın başçılıq etdiyi kəşfiyyat dəstəsinin bütün əzab-əziyyətləri puç olub gedirdi. Verilən qurbanlar havayı yerə imiş. Bu azdır kimi, hələ bir dəstənin sağ qalan qüvvəsi düşmənin əhatəsində mühasirəyə düşmüşdü. Buradakı konkistadorlar həqiqətən də çıxılmaz bir vəziyyətdə idi. Mənəvi cəhətdən sarsılan ispanlar artıq nə edəcəklərini bilmirdilər. Araukanlar həm mənəvi, həm psixoloji, həm də fiziki cəhətdən, düşmən üzərində böyük üstünlük qazanmışdılar. Ancaq bir məsələ müəmmalı qalırdı. Əgər, araukanlar azad edilən konkista-
479 dorları yenidən əsir alıblarsa, onda nəyə görə Migeldən savayı çıxılmaz bir vəziyyətə düşən bu dəstəyə, Araukani- yanı sağ-salamat tərk etməyə imkan yaradırlar? Elə məhz bu sualla Migel hindu sərkərdəsinə müraciət etdi. Özündən tamamilə razı olan araukan tərəddüd etmədən dedi: - Səni bizə təhvil verəndən sonra hamı buranı təhlükəsiz halda tərk edəcək və gedib şimalda xəbər verəcəklər ki, bir daha Araukaniyaya əli silahlı ispanın ayağı dəyməsin. Əks təqdirdə biz tərəddüd etmədən əsirlərin hamısını edam edəcəyik. Onun bu sözləri daha inandırıcı göründü. Artıq heç kimdə o, biri dəstənin düşmən əlinə əsir düşməsinə şübhə qalmırdı.
XIX fəsil. Araukanlar geri çəkilir
Migelin təslim olunması üçün verilən vaxt gəlib çatdı. Bütün ətraf qaranlıq zülmətə qərq olmuşdu. Belə bir havada isə o, təslim olmaq fikrində deyildi. Koronun bu şərti yerinə yetirilməsə, hindular hücuma keçməli idilər. Kasik isə belə bir sadəlövh əmri verməz. Deməli, hücum hava işıqlaşana
480 qədər təxirə salınırdı. Mühasirədən çıxmaq üçün indi konkistadorlar bir tədbir görməli idi. Koro şərtini ispanların yadına salanda kapitan Xuan ona sərt cavab verməli oldu. Onda hindu kasiki üzünü təpənin başına tutaraq hiddətlə qışqırdı: - Hamınız bir nəfərə kimi məhv ediləcəksiniz. Öz hücum həmlələrimizlə biz təpənin başını qəbristanlığa çevirəcəyik. Koro elə tərzdə qışqırdı ki, onun gur səsi ətraf dağlara yayıldı. Sanki o, konkistadorların inadkarlığından vəcdə gəldi və kapitan Xuanda elə təsəvvür yarandı ki, belə bir vəziyyətdə Koro öz əsgərlərinə hücum əmrini verəcək. Lakin araukanların sıralarında böyük tərpəniş hiss olunmurdu. Arabir onların səsləri gah ucalır, gah da zəifləyirdi. Pıçıltı ilə söhbət edənlərin səsləri də bütün ətrafa yayılırdı. Belə bir qatma-qarışıqda hindular yavaş-yavaş gizlincə yuxarı qalxa bilərdilər. Hava həddindən artıq qaranlıq idi. Diqqətlə baxanda belə yaxın məsafəni görmək olmurdu. Ay isə hələ bir neçə saatdan sonra öz yerini göydə tutacaq. Kapitan Xuan hər bir konkistadora ciddi tapşırıq vermişdi ki, keşikdə diqqəqli olsunlar. Araukanlar həqiqətən də gizlincə təpənin başına yaxınlaşa bilərdilər. Konkistadorlar öz sayıqlığını itirməməli idilər. Birdən-birə aşağıdan oxlar səpalənməyə başladı. Kor- koranə buraxılan oxlar qaranlıq zülmətdə kimlərə isə
481 dəyməli idi. Hətta nişan almadan bir neçə döyüşçü həmin oxların qurbanı oldu. Çox güman ki, araukanlar hücum qabağı bir neçə konkistadoru sıradan çıxarmaq istəyirdilər. Kapitan dərhal qışqırdı ki, hamı oxlardan müdafiə olunmaq üçün ağacların arxasında mövqe tutsunlar. Araukanlar təxminən beş dəqiqə ərzində konkistadorları ox atəşinə tutdular. Ondan sonra bütün ətrafda səs-küy qopdu. Sanki araukanlar hücuma keçmək əzmində idilər. İspanlar əvvəlki kimi müdafiə olunmaq üçün hazırlıqlı vəziyyətdə dayanmışdılar. Lakin hücum başlamamışdan konkistadorların sırasında ağır itki baş vermişdi; onların biri ölmüş, ikisi isə yaralanmışdı. Tərslikdən ölən döyüşçü dəstənin kəşfiyyatçısı Leandro Qomes idi. Oxun biri onun boğazına, o birisi isə qara ciyərinə batmışdı. Leandro bir- neçə dəqiqəyə əzab-əziyyət içində kapitanın qucağında keçindi. Kəşfiyyatçının ölümü həqiqi mənada konkistadorlar üçün ağır itki sayılırdı. Necə olsa da o, Araukaniyanı başqalarına nisbətən çox yaxşı tanıyırdı və dəstəni axırıncı keçid zamanı gizlin yollarla Anqud körfəzinin şimal sahilinə aparıb çıxarmalı idi. Mühasirə halqasında olan dəstənin vəziyyəti daha da ağırlaşdı. Azsaylı qüvvə ilə mühasirəni yarandan sonra dəstə kor-koranə qərb istiqamətində irəlilə- məlidir. Yüklə 3,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|