10
ADY -
“Dəmir yolu sahəsinin Azərbaycanda dərin kökləri
və böyük ənənələri var. Keçmişdə belə bir ənənə var
idi ki, insanlar həmişə öz saatlarını dəmir yolunun
saatları ilə nizamlayardılar. Belə ki, dəmir yolunun
saatı olduqca dəqiq işləyirdi. Dəmir yolu ciddi inti-
zamın olmasını tələb edir və dəmiryolçular həmişə
çox nizam-intizamlı olublar.”
(Ulu öndər Heydər Əliyevin Keşlə stansiyasında
dəmiryolçularla görüşündəki nitqindən. 6 dekabr
1998-ci il)
Bir əsrdə ikinci dəfə öz müstəqilliyinə
qovuşan Azərbaycan indi yeni inkişaf dövrü-
nü yaşayır. Bütün sahələrdə olduğu kimi, nəq-
liy yat sektorunda da irihəcmli layihələr real-
laşdı rılır, beynəlxalq aləmə inteqrasiya sürət-
ləndirilir. Ölkə nəqliyyat sisteminin əsas qol-
larından bi ri olan Azərbaycan po lad magistralı
özünün sürətli inkişaf mərhə ləsindədir. Heç
şübhəsiz ki, görülən bu nəhəng işlər böyük
siyasi xadim, Ümummilli lider Heydər Əliye-
vin şəxsi köməyi, dəmir yoluna daimi qayğısı
sayəsində həyata vəsiqə alıb. Ölkəyə rəhbər-
lik etdiyi bütün zamanlarda həyata keçirilən
məqsədyönlü iqtisadi isla hatlar, uğurlu daxili
və xarici siyasət və de mok ratikləşmə Azərbay-
canda sosial-iqtisadi in ki şafın sürətlənməsini
reallaşdırdı.
XX əsrin 90-cı illərində Ümummilli lide-
rimiz Heydər Əliyev iqtisadiyyatın əsas qolla-
rından biri olan polad magistralda yaran mış
gərgin vəziyyəti çox düzgün qiymətləndir di.
18-19 iyul 1996-cı il tarixində Heydər Əliye vin
sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin yığıncağı ke-
çirildi və dəmiryol sahəsindəki neqativ hallar
ölkə başçısı tərəfindən kəskin tənqid olundu, bu
məsələyə prinsipial qiymət verildi. Həmçinin,
yaranmış gərgin vəziyyətin aradan qaldırılması
üçün ciddi tədbirlərin həyata keçirilməsinə baş-
landı.
Polad magistralda çalışan insanlar yaxşı
bilirlər ki, bu dahi şəxsiyyət istər keçmiş SSRİ
dövründə, istərsə də müstəqillik illərində dəmir
yoluna, onun inkişafına daim diqqət və qayğı
göstərib. Heydər Əliyev hər sahəni mükəmməl
bilən və yüksək intellektual səviyyəyə malik bir
şəxsiyyət idi. O, hələ Sovet İmperiyası dövründə
Azərbaycana rəhbərlik edərkən milli dəyərlərə
böyük önəm verməklə yanaşı, milli kadrların
hazırlanması işini yüksək səviyyədə həll etmiş-
di. Məhz bu böyük insanın qayğı və təşəbbüsü
ilə Azərbaycanlı gənclər keçmiş SSRİ-nin müxtə-
lif ali məktəblərində oxumağa göndərilmişdi.
Təsa düfi deyil ki, həmin gənc lərin bir çoxu məhz
dəmir yolu mühəndisi ixtisasına yiyələniblər
və onların əksəriyyəti bu gün də nəqliyyatın
müxtəlif sahələrində mühüm vəzifələri layi qin-
cə icra edirlər. Bütün bunlar gələcəyə hesablan-
mış mətin addımlar idi. İndi Azərbaycanın söz
sahibi olan bütün dünya dövlətləri ilə bir sırada
dayanması, beynəlxalq qurumlara tamhüquqlu
üzv olması və haqq səsimizin beynəlxalq kür-
sülərdən eşidilməsi bu dahi siyasət adamının
müba rizəsinin nəticəsidir. Sevindirici haldır ki,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-a-
liləri İlham Əliyev Ulu öndərin siyasi kursunu
uğurla davam etdirir.
Bir faktı da qeyd etmək lazımdır ki, Azər-
baycan dəmir yolunda istifadə edilən mühüm
obyektlərin böyük əksəriyyəti məhz onun
təşəbbüsü və ciddi nəzarəti sayəsində istisma-
ra verilib. Ulu öndərin qayğısı ilə dəmir yolun-
HEYDƏR ƏLİYEVİN
RƏHBƏRLİYİ DÖVRÜNDƏ
AZƏRBAYCAN DƏMİR
YOLUNUN İNKİŞAFI
11
ADY -
da həyata vəsiqə alan yeniliklər sadalamaqla
bitmir. Aşağıda təqdim etdiyimiz qısa xrono-
logiya Ümummilli liderin qayğı və nəzarəti ilə
reallaşdırılan tədbirlərin heç də tam siyahısı
deyil.
1969-1999-cu illəri Azərbaycan dəmir yo-
lunun texniki tərəqqi və kompleks inkişaf döv-
rü adlandırmaq olar. Məhz bu illərdə isteh-
salatda əsas fəaliyyətlə yanaşı, 14300 texniki
yeniləmə metodu tətbiq edilib (bunlar dəmir
yolunun bütün sahələrini ehtiva edir).
1969-cu ilə kimi vaqon təsərrüfatı cəmi 2
vaqon deposu və bir yuyucu-buxarlayıcı stan-
siyadan ibarət olduğu halda, indi 9 vaqon de-
posu və 1 yuyucu-buxarlayıcı stansiya fəaliy-
yət göstərir.
Sovetlər Birliyində rəhbər vəzifədə
olarkən? uzaq Sibir torpaqlarında inşa edilmiş
Baykal-Amur Magistralı, eləcə də Azərbaycan
“BAM”-ı adlanan Yevlax-Balakən yolu məhz
Heydər Əliyevin birbaşa qayğısı ilə çəkilib.
1970-ci ildən başlayaraq şəhərətrafı qa-
tarlar müasir tələblərə cavab verən (yeni seri-
yalı) “ER-2” elektrik qatarları ilə əvəz olunma-
ğa başlandı.
1970-ci illərdə Sumqayıt, Sabunçu, Go-
ran, Ağstafa, Əli-Bayramlı, Ucar, Gəncə, To-
vuz, Qazax, Kürdəmir, Baş Ələt və Poylu
stansiyalarında yeni vağzal binaları məhz bu
böyük şəxsiyyətin şəxsi nəzarəti altında tikilib.
Keçmiş SSRİ ölkələrinin cəmi bir neçə-
sində konteynerlərin təmiri üzrə depo olduğu
halda, 1975-ci ildə Bakıda konteynerlərin təmi-
ri üzrə ixtisaslaşmış müasir texnologiyalı depo
tikilərək istifadəyə verilmişdir.