ŞURƏDDİn məMMƏDLİ
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ŞAHBUZLU kəndi
============================================= Şurəddin Məmmədli * Gürcüstan Azərbayvanlıları * s. 27 ŞAHBUZLU kəndi – Talaver çayının sahilində, rayon mərkəzindən 20 km gündoğarda. Əhalisi: 1870'də 10 ailədə 67 nəfər; 1926'da 46 ailədə 236 nəfər; 2002'də 25 ailədə 120 nəfər. Məktəbin tarixi 1924-cü ildəndir, indi ibtidai məktəb fəaliyətdədir. Məşhurlarından: veteran müəllim Bayram Rəsulzadə vb. TAMARİS QƏSƏBƏSİ. – Rayon mərkəzindən 19 km gündoğarda, Kolagir kəndinin ərazisindədir. Gürcülər, azərbaycanlılar yaşayırlar. Azərbaycanlı əhalisi: 2002'də 130 nəfər, 2006'da 22 ailədə 138 nəfər. TANZİYA kəndi – Gədi çayı sahilində, rayon mərkəzindən 20 km günbatarda. Məşhur gürcü yazıçısı Sulxan-Saba Orbelianinin (1658–1725) vətəni. Vaxtilə azərbaycanlılar da yaşayıblar (1870-ci ildə 8 ailədə 54 nəfər) və kəndin adına Tağılı deyilib. İndi bütünlüklə gürcülər məskundurlar.
mərkəzindən 13 km günbatarda, dəniz səviyəsindən 720 m yüksəklikdə. Əhalisi: 1870'də 21 ailədə 141 nəfər; 1918'də 505 nəfər; 1926'da 91 ailədə 474 nəfər; 2002'də 556 ailədə 2183 nəfər (1118 kişi, 1065 qadın), 2006'da 403 ailədə 2012 nəfər. Məktəb 1923-cü ildə yaradılıb, indi orta məktəb (2005'də 18 sinifdə 259 şagird) var. Məşhurları: el igidi Məmməd Göyüşov, qırıcı təyarəçi Eyvaz Sarıyev, ağsaqqallar Qədir Əmiroğlu, İsmayıl Qədiroğlu, veteran müəllimlər Əlyəsə Alşanov, Ziyəddin Həsənov, İsaxan Əlləzov, din xadimi Hacı Rizvan, ictimaiyətçilər İlyas Topuoğlu, Vəli Məmmədov, Vəkil Məmmədov, İmaməli Məmmədov vb.
============================================= Şurəddin Məmmədli * Gürcüstan Azərbayvanlıları * s. 28 DMANİSİ RAYONUNDA – Ölkənin güney-gündoğarında, paytaxtdan 102 km cənub-qərbdə. 1917-ci ilədək Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasina, 1917-1930-cu illərdə Tiflis qəzasına, 1930-1933- cü illərdə Zalqa rayonuna aid olub, sonra ayrıca
rayon statusu
qazanıb. Cavaxet dağ silsiləsinin doğu hissəsindədir. Ərazisi: 1198,8 kv. km., bunun 800 kv. km.-i kənd təsərrüfatına yararlıdır. Təməl
iqtisadi sahəsi kənd təsərrüfatı, əsasən
də kartofçuluq və heyvandarlıqdır. Əhalisi: 1989-cu ildə 33.700 nəfər, 2002’də 28.034 nəfər (hər kv. km.-ə 23,4 nəfər; ölkə əhalisinin 0,6%-i). Ümumi ərazisi 120000 hektardır, bunun 62000 hektarı otaracaq, 27000 hektarı meşə zolağı, 15000 hektarı əkin sahəsi, 13000 hektarı biçənəkdir. Əvvəllər Başkeçid adlanıb. Bu da yəqin əsas, baş keçid anlamlarına uyğundur. 1917-ci ilədək Borçalı məzrəsinə (qəzasına), 1929-cu ilədək Lüksemburq rayonuna daxil olub, 1929-cu ildən Başkeçid rayonu kimi inzibati vahidə çevrilmişdi. 1947-ci il 18 mart tarixindən Dmanisi rayonu adlanır. Hüdudları: şərqdə Bolnisi, şimalda Zalqa rayonları, cənubda Ermənistan, qərbdə Axalkalak rayonu. Ərazisində Maşaver, Qarabulaq çayları axır. Ərazisində qədim arxeoloji məskən və milyon yarım yaşı olan insan çənəsi aşkarlanıb. Həmin arxeoloji məskəndə şəhəryanı müsəlman qəbiristanlığından ərəb əlifbasıyla yazılı 1204-cü ilə aid epitafya abidəsi, 1340-cı ilə aid olan, üstündəki yazıyla onun
============================================= Şurəddin Məmmədli * Gürcüstan Azərbayvanlıları * s. 29 Kərəm xana məxsusluğu ifadələnən daşdanyonma at heykəlc- iyi üzə çıxarılıb. Rayon mərkəzi: Dmanisi şəhəri. Rayon qəzeti (əvvəllər "Trialeti", hazırda "Dmanisi") gürcü və Azərbaycan dillərində çap olunur. Əhalisi: 2002’də 28034 nəfər. Rayonun kəndlərində soydaşlarımız yığcamlıq təşkil edirlər: 1979’da 32164 nəfər (72,2%), 1989’da 33107 nəfər (63,9%), 2002’də 18716 nəfər (66,8%), 2006’da qeydiyat jurnalı üzrə 5966 ailədə 20.032 nəfər. 1 şəhər, 15 kənd məclisi, 59 kənd var, 37 kənddə tam azərbaycanlılar məskundurlar. Rayon kənd əhalisinin 74,4 faizi azərbaycanlılar, 24,2 faizi gürcülər, qalanı yunanlar, ermənilər, ruslardır. Soydaşlarımız Yırğançay, Hamamlı, Qarabulaq, Qəmərli, Oruzman, Qızılkilsə, Lök- Candar, Bəzəkli, Pantian (Armudlu), Baxçalar, Dağ Arıxlı, Ki- rovis, Qamışlı, Dağ Qızılhacılı, Gəyliyən, Ormeşən, Səfərli, Yaqublu, Şahmarlı, Gödəkdağ, Məmişlər, Məmişli, Dəllər, Dunus, Hüseynkənd, Şindilər, Saca, Salamməlik, Suqala, Əngirəvan, Soğutlu kəndlərində elliklə yaşayırlar. Rayondakı 30 azərbaycandilli məktəbdə 2284 şagird, 273 müəllim var.
DMANİSİ (Başkeçid) ŞƏHƏRİNDƏ. – Dəniz səviyəsindən 1250 m yüksəklikdə. Tuman/Tumanis/Tu- manin/Dumanis formalarında adı erkən orta əsrlərdən mənbələrdə çəkilir. Tuman tərəflərdən gəlmiş duman türk tayfasının, hunların ilk xaqanı Duman xanın adını əks etdirdiyi vəya türk dilində ərazi vahidi mənasındakı tümən sözü ilə əlaqəli olduğu, "Dədə Qorqud"dakı Tumanin qalasının həmin Dmanis olduğu düşünülür. Xeyli əvvəl Başkeçid adlanıb. 1947- ci il 18 mart tarixdən Dmanisi adıyla əvəzlənib. Azər- baycanlılar: 2002’də 40 ailədə 150 nəfər, 2006’da 207 ailədə 1000 nəfər. BAĞÇALAR kəndi – Gədi çayının mənsəbində, rayon mərkəzindən 17 km günbatar səmtdə, dəniz səviyəsindən Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|