[]

265 

 

birlərin həyata keçirilməsindən asılı idi. Ba kıya hücu mun qarşısını a lmaq üçün iki bu xar gə misi, b ir neçə barkas və motorlu  

gəmi  silah  və  hərbi  te xn ika  ilə   təchiz  edilmiş,  Şıx  və  Su ltan  (Zığ )  burunlarında,  hə mçin in  Na rgin  adasında  müdafiə  

batareyaları yerləşdirilmişdi. Dən iz polisi isə Bakı bu xtasının qorunmasını ö z ü zərinə götürmüşdü. 

Şəhərdaxili  telefon  şəbəkəsi  yenidən  qurulmuş,  müdafiə  mövqeləri  və  batareyaları  ilə  Bakı  istehkamçıları  ara -

sındakı rab itə əlaqəsi möhkəmləndirilmiş, Bakı ətrafında qazıma-istehkam işləri genişləndirilmişdi. 

Denikin  qoşunlarının  Azərbaycana  hücum  təhlükəsi  aradan  qalxandan  və  1920  ilin  yazında  Qarabağda  geniş-

miqyaslı  ermən i  təcavüzü  başlanandan  sonra,  Bakının   müdafiəsinə  xüsusi  qüvvə  ayrılması  qeyrimü mkün  oldu.  Bakı 

ətrafında olan qüvvələr də Qarabağda ermən i-daşnak qoşunları ilə  mübarizəyə səfərbər olunduğundan, Aprel işğalı (1920) 

zaman ı müdafiə sistemi işğalçılara güclü müqavimət göstərə bilmədi. 

 

Əd:. 

Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001; Süleymanov M ., Azərbaycan ordusu (1918-1920), B., 1998; yenə onun, Qafqaz 

İslam ordusu və Azərbaycan, B., 1999. 

 

"BAKĠNETS "  - 1907-20 illərdə  Bakıda rus dilində nəşr edilmiş həftəlik ictimai, siyasi və ədəbi qəzet.  Qəzetin  

birinci  nö mrəsi  1907  il  sentyabrın  3-də,  sonuncu  nömrəsi  isə  1920  il  aprelin  26-da  çıxmışdır.  Bakıda  1918  il  mart 

soyqırımından  sonra  bolşeviklər  "Baku",  "Kaspi",  "Naş  qolos  "  və  digər  qəzetlərlə  b irlikdə  "Bakinets"  qəzetini  də 

bağlamışdılar. 

"BAKĠNS KĠ  RABOÇĠ"  -  bolşevik  qəzeti.  RSDFP  Bakı  Ko mitəsinin  orqanı.  Fasilələrlə  1906,  1908,  1917-18 

illərdə   nəşr  olun muşdur.  1-ci  nö mrəsi  1906  il  may ın  əvvəllərində  Bakıda  g izli  çıxmışd ı.  1-c i  nö mrədən  sonra  nəşri 

dayandırılmışdı.  1908  ilin  sentyabrından  neft  sənayesi  fəhlələrinin  ictimai-peşə  qəzeti  kimi  nəşr  olunmağa  başlasa  da, 

əslində,  Rusiya  Sosial-Demo krat  Fəhlə  Partiyası  Bakı  Ko mitəsinin  orqanı  idi.  Redaksiya  heyətinə  M.İ.Batırev, 

S.D.Vu lfson,  P.A.Caparid ze,  V.F.Yefimov,  S.S.Spandaryan,  S.Şau myan  da xil  id ilə r.  " Bakinski  raboçi"  Azərbaycan 

xalq ının milli mənafelərini təmsil etməkdən ço x uzaq idi. O, bolşevik partiyasının mərkəzi orqanı olan "Pro letari" qəzeti ilə 

sıx  bağlı  idi  və  onun siyasi  xəttin i  ciddi-cəhdlə  həyata  keçirirdi.  1908  il  oktyabrın  31-də  çıxan  18-ci  nö mrəsindən sonra 

"Bakinski raboçi" "ziyanlı istiqamətrnə görə" çar hakimiyyəti orqanları tərəfindən bağlandı. Bundan sonra Bakı bolşevikləri 

1909  ilin  fevra l-ma rtında " Volna" adlı  leqal ju rnalın iki nö mrəsin i bura xd ılar.  Bu,  fakt ik ola raq, əvvəlki redaksiya heyəti 

tərəfindən bura xılan  elə  hə min  "Ba kinski  raboçi" id i. 1917 il aprelin  22-də  (mayın  5-də) " Bakinski raboçi"  RSDFP  Bakı 

Ko mitəsinin   həftəlik  orqanı  kimi  bərpa  edildi.  1917  ilin  noyabrına  qədər  həftədə  üç  dəfə,  noyabrdan  is ə  hər  gün 

(bayramsəhəri  günlərdən  başqa)  çıxırd ı.  1917-18  illərdə  4000  nüs xə  tirajla   267  nö mrəsi  çıxmışd ır.  1917  ilin  mayından 

"Bakinski raboçi"nin redak-toru Azərbaycan  xalq ının qatı düşməni S.Şau myan, həmin  ilin oktyabrından isə A.M.Amiryan 

olmuşdur. Redaksiya heyətinə A.M.Amiryan, P.A.Caparidze, N.N.Ko lesnikova,  V.İ.Naneyşvili,  S.G.Şau myan daxil  idilər. 

V.Q.Yeqorov, A.B.Karinyan, S.İ.Kasyan, İ.V.Malıgin, İ.T.Fioletov q əzetdə əməkdaşlıq edird ilə r.  1917-18  illərdə "Ba kinski 

raboçi" V.İ.Len inin, bolşeviklər partiyası MK-nın göstərişlərini rəhbər tutaraq, bolşevik təbliğatı aparır, bolşevik şüarların ı 

təbliğ  edir,  kütlə ləri  sosialist  inqilab ına  çağırırd ı.  Sö zdə  "proletar  beynəlmiləlç iliy i  və  xalq lar  dostluğu"nu  bayraq  edən 

"Bakinski raboçi" daşnakların  Cənubi Qafqaz  xalqları arasında ədavət və düşmənçilik to xu mu yayması üçün geniş meydan 

açmışdı.  "Bakinski  raboçi"  hər  cür  milli  ideyaya  milli  ö zünüdərkə,  milli  partiyalara,  o  cümlədən  "Müsavat‖  partiyasına 

qarşı barış maz  mübarizə aparır, A zərbaycar fəhlələrini hər vasitə  ilə  milli azadlıq hərəkatından u zaqlaşdırmağa çalışırd ı. 

Qəzet  A zərbaycan  xa lqının  hürriyyə  və  cü mhuriyyət  arzularına  qarşı  ç ıxır,  bu  istəyin  real  olmad ığını,  onun  qeyri-

mü mkünlüyünü  təbliğ  edird i.  Sonradan  10  minlərlə  azərbaycanlıya  qarşı  soyqırımının  əsas  təşkilatçılarından  olan 

S.Şau myan "müsavat‖çıları və demo kratik qüvvələri hədələyərək "Bakinski raboçi"də yazırdı "Azərbaycan mu xtariyyətini 

istəyən müsavatçılar nəticədə bir  xa rabazar a lacaqlar". "Ba kinski raboçi" Ba kıda və Azərbaycanın digər bölgələrində 1918 

ilin  mart  soyqırımlar  ərəfəsində  bolşevik-daşnak  qüvvələrinin  ruporu  kimi  çıxış  edird i.  Bakıda  S.Şau myanın  Xalq  

Ko missarları  Sovet  hakimiyyəti  devrild ikdən  sonra,  1918  il  avqustun  11  –də  "Bakinski  raboçi"nin  sonuncu  (267-ci) 

nömrəsi  çıxmış  və  nəşri  dayandırılmışdı.  Aprel  işğalından  (1920)  sonra,  iyulun  15-dən  "Bakinski  raboçi" 

"Azerbaydjanskaya  bednota"  adı  ilə,  1920  il  noyabrın  7-dən  isə  öz  əvvəlki  adı  ilə  yenidə  nəşr  olunmağa  başladı.  Sovet 

hakimiyyəti  illərində  AK  MK,  Az.SSR  Ali  Sovetinin  və  Nazirlə r  Sovetinin  orqanı  olmuşdur.  Ha zırda  "Bakinski  raboçi" 

müstəqil  A zərbaycanın  mühüm  kütləvi  informasiya  vasitələrindən  biridir.  Qəzetin  təsisçisi  Azərbaycan  Respublikası 

Pre zident Aparatının işlər idarəsidir. 

 

Əd.: 

A xundov N., Azərbaycan dövri mətbuatı (1832-1920), B., 1987. 

 

BAKRADZE  Vlad imir  Ale ksandroviç  (?-?)-  A zərbaycan  Xalq  Cü mhuriyyəti  Pa rla mentinin  üzvü.  1919  ilin  

iyunundan Parla mentdə "Sosialistlər" b lokuna da xil o lmuş  və həmin blo ku tə msil et mişdir. 

BALAXANI  -  SAB UNÇU  POLĠS MEYS TERLĠYĠ  Ba kının  Bala xanı-Sabunçu  ərazisindəki  neft  mədənlərin i 

mühafizəsini təmin edən polis qurumu.  19 əsrin sonunda Bakıda neft sənayesinin sürətlə  inkişaf etdiyi bir vaxtda  -  1897 

ildə yaradılmışdır. 1917  il apre lin  17-də Ba kı Xa lq Ko missarları Soveti polismeysterliyi  ləğv etmişdir.  Ba kı Qa fqaz  İsla m 

Ordusu  tərəfindən  a zad  o lunduqdan  sonra  Cü mhuriyyəti  Hö ku mətinin   qərarı  ilə   yenidən  bərpa  ed ilmiş,  şəhərin  neft  

mədənlə ri  rayonlarında qayda yaradılması ona həvalə olunmuşdu. Əra zisi  7 polis  məntəqəsinə (Sabunçu, Ra mana, Zabrat, 

Balaxanı, Suraxan ı, Binəqədi Corat) bölünmüşdü. Məntəqələrə pristavlar başçılıq edirdilər. 

 

 

---