[]
Yüklə 6,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- "Yaranmış vəziyyətin
- "Mən
- Heydər Əliyev 1993 il iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin
- Bununl a, Heydər Əliye vi n Azər bayc ana rəhbərliyinin ikinci dövrii
- "Belə bir yüksək və məsuliyyətli vəzifəni
371
Heydər Əliyev doğma xalq ını milli-siyasi fə lakət burulğanından xilas etmə k üçün 1990 ilin iyu lunda Azərbay- cana qayıtmış, ilk əvvəl Bakıda, sonra isə Naxçıvanda Qurtııluş mübarizəsini davam etdirmiş, həmin ildə də Azərbaycan Ali Sovetinə deputat seçilmişdir. 1992 ildə Yen i A zərbaycan Partiyasının Na xç ıvan şəhərində keçirilmiş təsis qurultayında partiyanın sədri seçilmişdir. Heydər Əliyevin siyasi fəa liyyətinin Na xç ıvan dövrü, xüsusilə onun Na xç ıvan Muxtar Respublikası A li Məcli- sinin sədri vəzifəsində çalışdığı illə r (1991-93) mu xtar respublikanın siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni inkişafın ın çətin, eyni za manda, ə la mətdar dövrüdür. Heydər Əliyev, birinci növbədə, Na xç ıvan Muxtar Respublikasını Ermənistanın silahlı təcavüzü və işğalı təhlükəsindən xilas etdi. Bu illərdə Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə mu xtar respublikan ın Ali Məc lisi onun adından "sovet, sosialist" sözlərin in çıxarılması, Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin (1918-20) üçrəngli bayrağının Naxçıvan Muxtar Respublikasın ın dövlət bayrağı kimi qəbul olun ması haqqında qərarlar qəbul etdi. Blokada şəraitində olan mu xtar respublikanın iqtisadi problemlərinin həllinə ciddi d iqqət yetirild i. Qonşu Türkiyə və İranla iqtisadi əlaqələr yarad ıld ı. Naxçıvanı Türkiyə ilə birləşdirən "Ümid körpüsü", İranla yük və sərnişin daşınmasını genişləndirən Şahtaxtı-Po ldəşt körpüsü inşa edildi və s. Heydər Əliyev Na xçıvan Mu xta r Respublikası A li Məclisinin sədri işləyərkən, eyni za manda, A zərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədr müavini olmuş, A li Sovetin sessiyalarında fəal iştirak etmişdir. Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin birinci sessiyasındakı (1991, fevral) çıxış ında Vətənin ağır və çətin dövründə xalq ın dərd inə şərik olmağa, vətəndaşlıq borcunu yerinə yetirməyə, müstəqillik uğrunda mübarizəyə qoşulmağa gəldiyini bəyan etmiş, dağılmaqda olan Sovet İttifaqında, eləcə də Azərbaycanda mövcud ictimai-siyasi vəziyyəti obyektiv təhlil edərək, cəmiyyəti dərindən düşündürən problemlər barədə mühü m ideyalar irəli sürmüş, prinsipial və konkret fikirlər söyləmiş, təkliflər vermiş, siyasi və iqtisadi böhranın səbəbləri, onların aradan qald ırılması yolları barədə qətiyyətli mövqeyini bəyan etmiş, Dağ lıq Qarabağ münaqişəsinin səbəblərini aşkara çıxarmış və təqsirkarları dəqiq ünvanını göstərərək demişdir: "Yaranmış vəziyyətin günahkarı hakimiyyətdə olan Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsi, partiya və dövlət hakimiyyətini ələ keçirmiş Qorbaçovdur". Xalq ının müstəqilliy i uğrunda dönmədən mübarizə aparan Heydər Əliyev Azərbaycan Ali Sovetinin 1991 il 7 mart tarixli sessiyasında SSRİ rəhbərliy inin müttəfiq respublikaları guya yeni ittifaq yaratmağa çağıran təklifinə qarşı çıxmış, bununla bağlı referendu mda iştirak edib-etməmək məsələsində öz qətiyyətli mövqeyini belə ifadə etmişdir: "Mən yeni ittifaqa daxil olmağın və bunun üçün referendum keçirməyin heç bir şərt qoymadan əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikası iqtisadi və siyasi müstəqillik yolu ilə getməli, tam istiqlaliyyət uğrunda mübarizə aparmalıdır" Heydər Əliyevin rəhbərliy i alt ında Naxçıvan Muxtar Respublikasında referendu m boykot edilmiş, rus sovet qoşun hiss ələri buradan çıxarılmış, 20 Yanvar faciəsinə hüquqi-siyasi qiy mət verilmiş, Naxçıvan müstəqillik və milli dövlət quruculuğu nümunələri göstərərək, xalqın inamın ı sarsılmağa qoy mamış, müstəqilliyə ü mid yaratmışdır. Heydər Əliyev Na xçıvan Mu xtar Respublikasında fəaliyyət göstərdiyi müddətdə bütün Azərbaycan xalq ı və Vətən üçün taleyüklü məsələlərdə daim qətiyyətlilik nü mayiş etdirmişdir: Ko mmun ist Partiyasının Naxçıvanda fəaliyyət göstərən bütün strukturları ləğv edilmiş (Naxçıvan Mu xtar Respublikası Ali Məclisinin 1991 il 26 avqust tarixli qərarı), A zərbaycan Ali Sovetin in 1991 il 29 avqust tarixli s essiyasının qərarına əsasən, Azərbaycanda həmin il sentyabrın 8-nə təyin edilmiş prezident seçkilərin in Naxçıvan Mu xtar Respublikası ərazisində keçirilməsin in dayandırılması (Naxçıvan Mu xtar Respublikası Ali Məclisin in 1991 il 4 sentyabr tarixli qərarı) haqqında qərar çıxarılmışdır. Heydər Əliyevin siyasi təcrübəsi və qətiyyəti nəticəsində Naxç ıvan Muxtar Respublikasında sabitlik tə min olun muş, demo kratik dövlət quruculuğu formalaşmışdır. 1993 ilin may-iyununda respublikada hakimiyyət böhranı, hərc-mərclik son həddə çatdıqda, ölkə vətəndaş müharibəsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi qarşısında qaldıqda, Azərbaycan xalq ı Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi tələbi ilə ayağa qa lxd ı. Bu, əsl mənada, milli hərəkata çevrildi və nəticədə, A zərbaycanın o za mankı dövlət başçıları onu rəs mən Bakıya dəvət etməyə məcbur oldular. Heydər Əliyev 1993 il iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin
Azərbaycan dövlətçiliyinin məhv edilməsi, vətəndaş müharibəsi və ölkənin parça lan ması təhlükəsi aradan qalxd ı. İyunun 24- dən isə Heydər Əliyev Milli Məclisin qərarı ilə A zərbaycan Respublikası Pre zidentinin s əlahiyyətlərini həyata keç irməyə başladı. 1993 il oktyabrın 3-də ü mu mxalq səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi. Oktyabrın 10-da andiçmə mərasimində Heydər Əliyev xalqa müraciət etdi: "Belə bir yüksək və məsuliyyətli vəzifəni üzərimə götürərkən, birinci növbədə, Azərbaycan xalqının zəkasına, müdrikliyinə, qüdrətinə güvənirəm, arxalanıram. Azərbaycan xalqının mənə bəslədiyi ümidlər məni bu vəzifəni üzərimə götürməyə məcbur edib. Əmin etmək istəyirəm ki, bu ümidləri doğrultmaq iiçün əlimdən gələni əsirgəməyəcəyəm ".
Yüklə 6,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|