[]
Yüklə 6,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
392
Əmin Abid in elmi araşdırmaları ço xşaxəlid ir. O, həm fo lklor, həm ədəbiyyat tarixi, həm də milli mətbuat tarixi ilə bağlı ço xsaylı tədqiqatlar aparmışdır. "Azəri ədəbiyyatında türkcənin təkamü lü" (1923), "Azərbaycan türklərinin ədəbiyyat tarixi" (1922-27), "Heca və zninin tarixi" (1927), "Azərbaycan sözünün mənşəyi" (1926), "Də rəbəylik dövrü a zəri ədəbiyyatı" (1927), "Azərbaycan folkloru" (1929), "XVII əsr Azərbaycan ədəbiyyatı" (1935-37), "Mirzə Şəfi haqqında yapılan tədqiqlərə b ir baxış" (1929), "Türk el ədəbiyyatına elmi b ir baxış" (1928), "Əşirət dövrü Azərbaycan ədəbiyyatına dair vəsiqələ r" (1930), "Türk xalq ları ədəbiyyatında man i növü və Azə rbaycan bayatılarının xüsusiyyətləri" və on larla d igər məqa lələ ri dərc olun muşdur. Əmin Abid " Kitabi-Dədə Qorqud" dastanının və Orxon -Yen isey abidələrin in Azə rbaycanda ilk tədqiq edən araşdırıc ıdır. O, Mirzə Şə fi Va zeh və M irzə Fətəli A xundzadə haqqında tədqiqatlar aparmış, əsərlər ya zmışdır.
Əsərləri: Gültəkin, Buzlu cəhənnəm. İstanbul, 1949; Ə.Abid (Gültəkin), Buzlu cəhənnəm, B., 1999.
ƏMĠNOV Ağakərim Məşədi Kərim oğlu (1888, Bakı -1921, Bakı) - siyasi və dövlət xadimi. Bakı kişi gimna- ziyasını (1907), Peterburq Dağ-Mədən Mühəndisləri İnstitutunu (1911) bitirmişdir. Peterburqda azərbaycanlı tələbələrdən ibarət hə myerlilə r cə miyyətinin üzvü o lmuşdur. Bakıya qayıtdıqdan sonra Sabunçu-Sura xanı neft mədənlərində mühəndis işləmişdir. 1912 ildə "Müsavat" partiyasına daxil o lmuşdur. Rusiyada Fevral inqilabından (1917) sonra siyasi fəaliyyəti genişlənmişdir. Qafqaz müsəlmanları qurultayının (1917, aprel) iştirakçısı olmuş, "Müsavat" partiyasının 1-ci quru ltayının (1917, oktyabr) keçirilməsində fəal rol oynamışdır. Əminov Azərbaycan Milli Şurasının "Azərbaycan Məclisi-Məbusanının təsisi haqqında qanun"una (1918, 19 noyabr) əsasən, "Müsavat" partiyasından Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Parla mentinə seçilmişdi. A zərbaycan Xa lq Cü mhuriyyətinin 4-cü Höku mət kabinəsində ticarət və sənaye naziri olmuşdur. Əminov iqtisadiyyatda liberallaşma xəttinə təşəbbüs etmiş, bu sahədə bir sıra mühü m tədbirlər görü lməsinə nail olmuşdur: neft və neft məhsul-larının ma l mübadiləsi aparmadan Azə rbaycandan kənara sərbəst çıxarılması haqqında Hö ku mət qərarı; ma l mübadiləsi ü zrə ko mitənin ləğvi haqqında maliyyə-iqtisad ko mitəsinin qərarı; 1919 ilin sonu üçün xa mma lın Azərbaycandan kənara ixrac şərtləri haqqında yeni, liberal məzmun lu qanunun qüvvəyə min məsi və s. O, sərbəst ticarət, dövlətin iqtisadi inkişaf prosesinə müdaxiləsinin məhdudlaşdırılması tərəfdarı olmuşdur. Əminov 1918-19 illərdə "Müsəlman gecələri" tədbirinin əsas təşkilatçılarından idi. O, Müsəlman Zəh mətkeş Ziyalıları İttifaqın ın (1919, may) yaradılmasında da fəa l ro l oynamışdır. Aprel işğalından (1920) sonra "Azərneft" siste- mində işlə mişdir.
Əd.: Aзepбaйджанская Демократиская Pecnублика (1918-1920), Законодательные акты (сборник документов), Б., 1998; Азербайджанская Республика. Документы и материалы, 1918 – 1920 гг., Б., 1998;
şəhər məktəbində o xu muş (1876-83), Tiflisdə Aleksandr Müəllimlər İnstitutunu bitirmiş (1888), Şəki şəhər məktəbinə müəllim təyin edilmişdir. 19 əsrin sonunda Lənkəranda müəllim işləmiş, Teymur bəy Bayraməlibəyovla birlikdə bir ço x mədəni-maarif tədbirlərini həyata keçirmişdir. Əmircanov 20 əsrin əvvəllərindən Bakıda müəllim, dövlət idarələrində və mü xtəlif şirkətlərdə mühasib işləmiş, mədəni-maarif cəmiyyətlərinin işində yaxından iştirak etmiş, "Nəşri-maarif‖ cəmiyyəti təft iş ko missiyasının üzvü, Ba kı Müs əlman Xeyriyyə Cə miyyəti sədrinin müav ini olmuşdur. Rusiyada Fevra l inqilabından (1917) sonra siyasi proseslərə qoşulmuşdur. Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatlarının Müvəqqəti İcraiyyə Ko mitəsinin üzvü idi. 1918 ilin martında bolşevik-daşnakların müsəlman-türk əhalisinə qarşı həyata keçirdiy i soyqırımın ın qarşısını almağa çalış mışdır. Əmircanov Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin 2-ci Hö ku mət kab inəsində (1918, iyun- oktyabr) ma liyyə na ziri, dövlət nəza rətçisi (1918, o ktyabr-dekabr) olmuşdur. Azərbaycan Milli Şurasının "Azərbaycan
seçilmişdi (1918, dekabr). Bitərəflər qrupuna daxil olan Əmircanov Parlamentdə maliyyə-büdcə və sorğu komissiyalarının üzvü olmuşdur. O, xarici ö lkələrlə ticarət əlaqələri yaratmaq üçün 1919 ilin ortalarında Bakıda "Dəyanət" şirkətinin təşkilində ya xından iştirak et mişdir. Aprel işğalından (1920) sonra İstanbula mühacirət et miş, orada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Milli Mərkə zin in üzvü o lmuşdur.
Азербайджанская Республика. Документы и материалы, 1918 – 1920 гг., Б., 1998; Azərbaycan Demokratik Respublikası: Azərbaycan hökuməti (1918-1920), B., 1990.
göndərilmiş tələbələrdən biri. 1-ci Bakı kişi realn ı məktəbini bitirmiş (1915), müsabiqə yolu ilə Moskva Ali Texniki Məktəbinin me xanika şöbəsinə daxil o lmuş, 5 se mestr orada təhsil a lmışdır. Rusiyada Oktyabr çevrilişindən (1917) sonra geri qayıtmağa məcbur olmuşdur. Parlamentin 1919 il 1 sentyabr tarixli qərarına əsasən, təhsilini davam etdirmək üçün Rusiyaya göndərilmişdir. Sonrakı taley i barədə məlu mat aşkar o lunmamışdır.
Yüklə 6,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|