[]

113 

 

qiqində ona böyük kö mək et mişdir. Ağaoğlu Şərq  xa lqla rın ın orta əsr incəsənətinə dair "İsla m sənəti tarixi"  (1928), 

"XV  əsr  İran  kitab  cildləri"  (1935),  "Sə fəvi  xa lçala rı  və  parça ları"  (1941)  kimi  bir  neçə  kitabın,  hə mçin in  "İsla m 

incəsənətinin xa rakteri haqqında qeydlər", "Türk incəsənəti tarixi" və s. e lmi məqa lələ rin müə llifid ir. 

AĞASIBƏYLĠ  Yusif bəy Süley man oğlu  (20.12.1896,  Gəncə - 1989,  Gəncə)  - A zərbaycan Xalq  

Cü mhuriyyəti  Parlamentinin  xüsusi  qərarına    (bax  Xaricə  təhsil  almağa  göndərilən  azərbaycanlı  tələbələr 

haqqında  qərar)  əsasən,  dövlət  hesabına  ali  təhsil  almaq  üçün  xaricə  göndərilmiş  tələbələrdən  biri. 

Yelizavetpol (Gəncə)  kişi gimna ziyasını b itirmişdir (1917).  Parla mentin  1919 il  1 sentyabr tarixli qərarına 

əsasən,  elektrotexnika  sahəsində  təhsil  almaq  üçün  Almaniyanın   Drezden   Texn iki  Un iversitetinə 

göndərilmişdir.  A zərbaycanda  sovet  hakimiyyəti  qurulduqdan  sonra  xaricdə  dövlət  hesabına  təhsil  alan 

azərbaycanlı  tələbələ rin  və ziyyətini  öyrənən  Azərbaycanlı  tə ləbələr  İttifaq ının  1923-25  illər  üçün 

mə lu matında onun təhsilinin bit məsinə 1  il qaldığ ı göstərilirdi.  Təhsilin i başa vurduqdan sonra Almaniyada 

qalıb  işləmişdir.  Ağasıbəyli  [931  ildə  Gəncəyə  qayıt mış,  yağ  emalı  zavodunda  baş  mexanik  vəzifəsində 

işləmişdir. 1937 ildə həbs edilmiş, 1956 ildə bəraət almışdır. 

AĞASĠYEV Qazıməmməd Ağası oğlu (1882, A xtı k. -1918, Dağ ıstan, Qasımkənd) - fəhlə hərəkatı 

iştirakçısı.  A zərbaycanda  və  Dağıstanda sovet  hakimiyyətinin  qurulması  uğrunda  mübarizə  aparmışdır. 

1896  ildə Ba kıya gəlmiş,  Ba la xan ı,  Bibiheybət neft  mədənlərində işlə mişdir.  1904  ildə RSDFP-yə da xil 

olmuşdur. 1905  ildə  Bakı  Fəhlə  Deputatları Sovetinin ü zvü seçilmişdir.  Dağıstandan olan ləzgi fəh lə və 

kəndlilər arasında inqilabi iş aparan  ―Faruq‖("Ədalət  carç ısı") sosial-de mokrat qrupunun yaradıcılarından 

idi. 1908 ildə Neft  Sənayesi Fəh lələ ri İttifaqın ın Bibiheybət şöbəsinin idarə  heyətinə seçilmişdi. Hə min il 

Bakıdan  sürgün    edilmiş,  Gəncədə  inqilab i  iş  aparmış,  həbs  olunmuşdur.  Həbsdən  sonra  Dağıstanda 

inqilab i  işi  davam  etdirmişdi.  1910  ildə  yenidən  Bakıya  qayıtmışdı.  Birinci  dünya  müharibəsi  illə rində 

(1914-1918) DFP  Ba kı  Ko mitəsinın göstərişi ilə Dağıstanda müharibə əleyhinə təbliğat aparmışdı.1917  il 

Fevral inqilabından sonra Bakıda inqilabi  işi genişləndirmiş, Bakı Sovetinin ü zvü seçilmiş, Bakıda sovet 

hakimiyyətinin  qələbəsində  ya xından  iştirak  et mişdi.  1918  ilin  ma rtında  ermən i-bolşevik  quldurla rı 

tərəfindən türk-müsəlman əha lisinə  qarşı soyqırımı  za manı  Bakı Sovetinin  tərəfində vuruşmuşdu. Ba kı  Xalq   ko missarları  

Soveti    tərəfindən    Dərbəndə    göndərilmiş,  Də rbəndin  və  Cənubi  Dağ ıstanın  komissarı  təyin  olun-muşdu.  Dərbənd 

Biçeraxovun qüvvələri tərəfindən işğal olunduqda Ağasiyev sovet hakimiyyəti uğrunda mübarizən i davam etdirmişdir. 1918 

ilin  may ında  Şimali  Qafqazın  istiqlaliyyəti  elan  edilmiş,  oktyabrın   13-də  höku mət  Dərbəndə  köçmüşdü.  Ağasiyev  Milli 

Höku mətə qarşı mübarizə gedişində öldürülmüşdür. 

 

Əd.\ Göyüşov A., 1917-1920 illərdə Şimali Qafqaz dağlılarının azadlıq uğrunda mübarizəsi, B., 2000

. 

 

AĞAYEV  Balağa  Məmməd  Hənifə  oğlu  (1899,  Bakı  qəzası  -  ?)  –  Azərbaycan  Xalq 

Cü mhuriyyəti Parlamentin in xüsusi qərarı (bax Xaricə təhsil almağa göndərilən azərbaycanlı tələbələr 

haqqında  qərar)ilə  dövlət  hesabına  ali  təhsil  almaq  üçün  xaricə  göndərilmiş  tələbələrdən  biri.  1919 

ildə  Bakıdakı ko mme rsiya mə ktəbini bit irmişdir. Parla mentin 1919 il 1 sentyabr tarixli qəra rına  əsasən 

tibb sahəsində təhsil almaq üçün Fransanın Paris  Universitetinə göndərilmişdir.  Sonrakı taley i barədə 

mə lu mat hələ lik aşkar o lunma mışdır. 

AĞAYEV  Bəhram  Cəfər  oğlu  (1884,  Cənubi  Azərbaycanın  Sarab  vilayətinin  Şihirgün  k.  - 

7.11.1956,  Bakı)  –fəhlə  hərəkatı  iştirakçısı.  A zərbaycanda sovet  hakimiyyeti  qurulması  uğrunda  fəal 

mübarizə aparmışdır.  1899 ildə Bakıya gəlmiş, Balaxan ı neft  mədənlərində işləmişdi. 1903  ildə  inqilabi hərəkata qoşulmuş, 

1904  ildə  Rusiya  Sosial-De mo krat  Fəh lə  Part iyasına  daxil  o lmuşdu.  1904  il  dekabr  tətilində,  1905-07  illə r  Birinc i  rus 

inqilab ında  iştirak  etmişdi.  Cənubi  A zərbaycandan olan  fəhlələr  içərisində  inqilab i  iş  aparmaq  üçün 

yaradılan  İran   sosial-demo krat  təşkilatının   banilərindən  idi.  1907-11  illər  İran  inqilab ında  iştirak 

etmiş, 1912 ildə  Bakıya qayıtmışdır.  Birinci dünya müharibəsi (1914-18) illərində müharibə əleyhinə 

çıxışlarına  görə  həbs  edilərək  Astaraya  (İran)  sürgün olunmuşdu.  Sonralar  yenidən  Bakıya  dönərək, 

inqilab i  fəa liyyətini  dava m  etdirmişdir.  "Ədalət"  bolşevik  təşkilatının  rəhbərlərindən  idi.  1917  ilin  

dekabrında  Bakı  sovetinə  seçilmişdi.  Azərbaycanda  sovet  hakimiyyətinin  qurulması  uğrunda  fəal 

mübarizə  aparmış,  1918  ilin  mayında  Lən kəranda  Sovet  hakimiyyəti  orqanlarının  təşkilində  iştirak 

etmişdir.  A zərbaycan  Xalq  Cü mhuriyyətinə  qarşı  çıxdığ ına  görə  həbs  olunmuşdur.  Gəncə 

həbsxanasından  qaçdıqdan  sonra  Bakıya  gəlmiş,  RK(b)P  Bakı  Ko mitəsinə  seçilmişdir.  1919  ilin  

martında  Bakı  Ko mitəsi tərəfindən Muğanda sovet hakimiyyətinin  qurulması   işinə  cəlb  edilmişdi. 

Apreldə Muğanda sovet hakimiyyəti qurulmuş, may ayında Muğanın kəndli deputatlarının fövqəladə qurultayında  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---