[]
Yüklə 6,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bir kərə yüksələn bayraq bir daha enmə z
- "Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı bərabər enli üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Yuxarı zolaq
- AZƏRBAYCAN XALQ CÜMHURĠYYƏTĠNĠN HƏRBĠ ORDENLƏRĠNĠN, MĠLLĠ HĠMNĠNĠN, GER- BĠNĠN VƏ MÖHÜRÜN ÜN HAZIRLANMASI HAQ QINDA QƏRAR
- AZƏRBAYCAN XALQ CÜMHURĠYYƏTĠNĠN XARĠCDƏKĠ NÜMAYƏNDƏLĠKLƏRĠ
170
171
bayraq qəbul edildi. Cü mhuriyyətin Dövlət bayrağı Aprel işğalı (1920) nəticəsində ləğv edilsə də, A zərbaycan xa lqının istiqlal mübarizəsində böyük ro l oynadı. 1988 ildə A zadlıq hərəkatı başlandıqda üçrəngli bayraq yenidən qaldırıldı. Bununla da Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin u zaqgörənliklə dediyi "Bir kərə yüksələn bayraq bir daha enmə z "kəla mı özünü doğrultdu. Bu tarixi akt Azərbaycan SSR rəhbərliyin in də fəaliyyətinə ciddi təsir göstərdi. 1990 il noyabrın 17-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Heydər Əliyevin sədrliy i ilə keçən 1-ci sessiyasında Azərbaycan Cümhuriyyətinin üçrəngli Dövlət bayrağı Naxçıvan Mu xtar Respublikasının dövlət bayrağı kimi qəbul o lundu, 1990 il noyabrın 29-da "Azərbaycan SSR-in adın ın və dövlət bayrağının dəyişdirilməsi haqqında" fərman verildi və 1991 il fevralın 5-də qanunvericilik orqanı tərəfindən təsdiq olundu. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında əsasnamə hazırlandı. Dövlət bayrağı haqqında məsələ Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında təsbit edilmişdir. Konstitusiyanın 23-cü maddəsinin II bəndində göstərilir ki, "Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı bərabər enli üç üfüqi zolaqdan
Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti dövründə Dövlət bayrağı ilə birlikdə Dövlət gerbi, Dövlət möhürü və Dövlət himnin in rəs mi qaydada qəbul edilməsi sahəsində müəyyən tədbirlər görülmüşdü. Dövlət gerb i və Dövlət möhürü haqqında ilk dəfə 1919 il ma rtın 23-də müsabiqə elan o lun muşdu. 1920 il yanvarın 30-da Dövlət bayrağı istisna olmaq la, digər rə mzlə r ü zrə daha əhatəli müsabiqə keçirmə k qərara alındı. Dövlət gerb inin layihəsi də sifa riş verild i. A zərbaycan SSR Cü mhuriyyət Hö ku mətin in bu sahədəki tədbirlərindən imtina etmiş, ö z gerbin i qəbul etmişdi. A zərbaycan müstəqilliyini bərpa edəndən (1991,18 oktyabr) sonra
172
dövlət gerbi haqqında yeni müsabiqə elan olundu. Müsabiqə komissiyasına daxil olan eskizlər Azərbaycan Respublikasının Milli Məc lisində geniş mü za kirə ed ild i, la kin onlar qənaətbəxş hesab olunmadı. Buna görə də yu xarıda bəhs olunan gerb layihəsini bərpa et mə k qəra ra a lındı. A zərbaycan Xa lq Cü mhuriyyəti dövründə hazırlanmış gerb lay ihəsi rəssam R.Mə mmədov tərəfindən təkmilləşdirildi. 1993 il 19 yanvar tarixli Konstitusiya qanunu ilə Dövlət gerb inin rəngli və ağ- qara təsviri, fevralın 23-də isə Əsasnaməsi təsdiq edildi. Əsasnamədə göstərilirdi ki, "Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi palıd budaqlarından və sünbüllərdən ibarət qövsün üzərində yerləşən Şərq qalxanın ın təsvirindən ibarətdir. Qalxanın üstündə Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının rəngləri fonunda səkkizguşəli u lduz, u lduzun mərkəzində alov təsviri vardır. Azərbaycan Respublikası Dövlət gerb inin rəngli təsvirində uldu z ağ, alov qırmızı, palıd yarpaqları yaşıl, sünbüllər sarı, habelə qalxanın düy mələri və palıd qozaları qızılıd ır". Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti dövründə qeyd olunan müsabiqəyə baxmayaraq, Dövlət himn i də rəsmən qəbul edilmə mişdi. La kin hə min dövrdə bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin "Azərbaycan marşı" məşhur olmuşdur. Bəstəkar Aydın Əzimov tərəfindən böyük xor və orkestr üçün aranjeman edilmiş "Azərbaycan marşı" (sözləri Əh məd Cavadındır) Milli Məclisin 1992 il 27 may tarixli qərarı ilə Dövlət himn i kimi qəbul o lunmuşdur. 1993 il ma rtın 2-də A zərbaycan Respublikasının Dövlət himn i haqqında Əsasnamə təsdiq edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Pre zidenti Heydər Əliyev dövlət müstəqilliyin i təcəssüm etdirən müqəddəs atribut- ların vətəndaş cəmiyyətinin formalaş masında, gənclərin vətənpərvərlik tərb iyəsində rolunu nəzərə alaraq 1998 il 13 mart tarixli "Azə rbaycan Respublikasının dövlət atributla rın ın təbliğ i işinin gücləndirilməsi haqqında" sərəncam imzala mışdır. Azərbaycan Cü mhuriyyətinin digər rə mzlə rin in, o cü mlədən dövlət möhürünün, orden və medallarının hazır- lan masına da xüsusi fikir verilmişdir. Müsabiqəyə təqdim o lunmuş bəzi eskizlər A zərbaycan Respublikası Dövlət Siyasi Partiyala r və İctimai Hə rəkat lar arxiv ində indiyədək saxlanılır. Xalq rəssamı Mikayıl Abdullayevin yazdığ ına görə, eskizlərin müə lliflə ri içərisində nəinki Bakıda, hətta Cənubi Qafqa zın d igər şəhərlərində yaşayıb yaradan rəssamla r da olub. Əd.: Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, B., 2002; Aзepбaйджанская Демократическая Pecnублика (1918-1920). Законодательные акты (сборник документов), Б., 1998. Azərbaycanda dövlətçilik və onun rəmzləri (tərtibçisi və mətnin müəllifı Nailə Vəlixanlı), B., 2000; Əliyev İ., M əhərrəmov E., Azərbaycan Respublikasının Dövlət rəmzləri, B., 2000; M ərdanov M isir, Quliyev Əsgər, Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzləri, B., 2001. AZƏRBAYCAN XALQ CÜMHURĠYYƏTĠNĠN ERMƏNĠSTANDAKI DĠPLOMATĠK NÜMAYƏN- DƏLĠYĠ - A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin Ermənistan Respublikasında fövqəladə və səlahiyyətli nümayəndəliyi.Nü mayəndəlik iki dövlət arasında diplomatik münasibətlərin tənzimlən məsində, habelə Ermənistan Respublikası ərazisində keçmiş İrəvan quberniyasının türk-müsəlman əhalisinin mənafelərin in müdafiə o lun masında, onların vəziyyətinin öyrənilməsində, ermən i millətçilərin in bölgədəki etnik təmizləmə-soyqırımı siyasətinin, qis mən də olsa, qarşısının alın masında mühüm ro l oynamışdır. Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Hö ku məti səfir vəzifəsinə əvvəlcə Məmməd Rza Ve kilovun namizədliyini irəli sürmüş, la kin məsələnin həlli obyektiv və subyektiv səbəblər üzündən yubandığından, həmin vəzifəyə Höku mətin 1919 il 29 yanvar tarixli qərarı ilə A zərbaycan Fövqəladə Təhqiqat Komis- siyasının (AFTK) üzvü Məmməd xan Təkinski təyin edilmişdir. O, tezliklə İrəvana gələrək, səlahiyyətlərin in icrasına başlamış və bu vəzifədə səmərəli fəaliyyət göstərmişdir. Məmməd xan Təkinskinin Azərbaycan Höku mətinə ünvanladığı mə lu matla rda Ermən istanın daşnak hökumətinin yiyələndiy i Qə rbi A zərbaycanda, həmçin in ələ keç irməyə can atdığı Naxçıvan mahalında yerli azərbaycanlı əhaliyə qarşı törətdiyi qanlı cinayətlərdən ətraflı danışılır və bunların qarşısını, qismən də olsa, a lmaq üçün zəru ri tədbirlə rin görü lməsi vacib sayılırdı. Məmməd xan Təkinskin in səmərə li d iplo mat ik fəaliyyətindən çox narahat olan Ermənistan hökuməti mü xtəlif əsassız bəhanələrlə onun geri çağırılmasına nail olmuşdu. Bundan sonra diplomatik nü mayəndəliyə Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev və M. Mirbabayev, 1920 ilin fevralında isə Teymur bəy Makinski başçılıq et mişlər. Nü mayəndəlik Aprel işğa-
rə mzlə rin in yaradılmasına həsr olun muş mühüm qəra r. 1920 il yanvarın 30-da Cü mhuriyyət Höku məti tərəfindən qəbul edilmişdir. Qərar iki bənddən ibarət id i: birinci bənddə hərbi nazirə ordenlərin eskizlərinin, ikinci bənddə isə maarif nazirinə milli himn in, dövlət gerbinin və möhürünün layihələrinin hazırlan ması ilə bağlı o laraq müsabiqələr elan etmək tapşırılmışdı. AZƏRBAYCAN XALQ CÜMHURĠYYƏTĠNĠN XARĠCDƏKĠ NÜMAYƏNDƏLĠKLƏRĠ Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Höku mətini xarici dövlətlərdə təmsil edən diplo matik missiyalar. Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin diplo matik münasibətlər yaratdığ ı və dostluq müqaviləsi bağladığı ilk dövlət Osmanlı imperiyası o lmuşdur. Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Höku məti Os manlı imperiyası ilə geniş və hərtərəfli dip lo matik münasibətlər yarat maq üçün Əlimərdan bəy Topçubaşovu 1918 ilin avqus tunda fövqəladə elçi və səlahiyyətli na zir kimi İstanbula göndərmiş və ona diplomatik nümayəndə kimi bütün səlahiyyət və hüquqlar verilmişdi. Əlimərdan bəy Topçubaşov Azərbaycan nümayəndə heyətinin başçısı kimi Paris sülh konfransına (1919-20) yola düşənə qədər, İstanbulda olduğu müddətdə, Os manlı sultanı, Os manlı dövlətinin baş Yüklə 6,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|