[]
Yüklə 250,74 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 07-21 fevral 2011. BAKI.
- TÖVSİYƏLƏR
- Çalışma 6.
- Çalışma 9.
- Çalışma 13.
- Maraq üçün
23
onun «h ədiyyəsini» qapıdan asmışdı. Seyid əvvəlcədən nəzərdə tutduğu, girişə tam nəzarət edən mövqeyinə çatanda arxada çox güclü
partlayış oldu – bu, dəqiq əl qumbarası deyildi. O, diqq
ətlə baxdı ki, görsün, bu nə idi? İkinci partlayış elə güclü oldu ki, bina ortadan iki yerə ayrıldı. Bu anda Seyid cütl ədiyi jilkanı var gücü ilə çəkdi; bir, iki, üç... partlayış səsləri ucaldı. Əl qumbaralarının səsi partlayan silah- sursatın səsindən güclə seçilirdi. Arada raket də uçurdu, mina da partlayırdı - bir sözlə, əsl atəşfəşanlıq düzəltmişdi Seyid. İndi əlində birinci rastlaşdığı, “qorxu bilməz”, yatılı da g əzməyi bacaran “igiddən” aldığı avtomat bu atəşfəşanlığı seyr ed ə-edə girişə nəzarət edir, bağıra-bağıra bayıra qaçanları bu əziyyətdən qurtarırdı. Seyid ötən müddət ərzində «xoşbəxt etdiyi»
düşmən əsgərlərinin sayını itirmişdi. Pəncərələr dəmir barmaqlıqlarla bağlandığı üçün şərəfsizlər qapıdan çıxmağa m əcbur idi. Seyid isə onları səbirsızliklə gözləyirdi. Bu minvalla Seyid düşmən əsgərindən götürdüyü avtomatındakı patronların hamısını atdı. Sovetdən qalma sandıq çantasındakı dörd
sandığı da boşaltdı. Sonra avtomatı yerə ataraq, kitelini və bretini
çıxardıb elə qoydu ki, baxan elə bilsin kimsə var. Özü is ə, gələndə gözaltı etdiyi ikinci mövqeyi tutdu. Bu, dağılmış asfalt örtüyün qurtaracağında, həyətin kənarında köhnədən qalmış beton örtüklərin arası idi. Seyid buradan dairəvi müşahidə aparır, hər şeyi dəqiq görürdü. Bura həm də çıxış üçün rahat idi. Seyid ist əsəydi, gəldiyi kimi də çıxıb gedərdi, ancaq onun planında dönüş yox idi. Sonuna qədər irəli... Seyidin saatdan x əbəri olmasa da, hiss etdi ki, səhərə çox az qalıb, dan yeri sökülmək üzrədir. …Bir az uzaqda partlayış səsləri eşidildi: bir, iki, üç... hə, təlyə siçan düşüb, - deyə düşündü Seyid. İndi harda olsalar, gəlib çıxarlar. Mövqeyini bir də yoxladı Seyid. Sağdan-soldan, 24
önd ən-arxadan təhlükə yox idi, lap top atsınlar. Düşmən düşərgəsi demək olar ki, yanıb qurtarmaq üzrə idi. Ara-sıra tək- t ək əsgərlər atəş açsalar da, yaxına gəlməyə heç kəs cürət etmirdi. Seyid alt paltarında qaçanların heç birinə güllə atmadı, axı ata-babadan eşitmişdi ki, igid basdığın kəsməz, həm də o, qabağına duracaq adam axtarırdı, ancaq burada beləsi yox idi... Arada ordan-burdan əsgərlərin necə qorxa-qorxa ona tərəf boylandığın görürdü. Elə bil, onlar atəş açmağa da qorxurdular, sanki kimis ə gözləyirdilər. Seyid xatırladı ki, axı bunlar kölg
əsindən qorxanlardır, yəqin dovşandan qorxanları gözl
əyirlər. Qoy, gəlsinlər – deyə düşündü Seyid. Artıq sübhün ilk işartıları sezildiyi anda həyətə girən maşınların uğultusu eşidildi və eyni anda hər tərəfdən güllə yağmağa başladı. Ancaq Seyid tələsmirdi, yaxınlaşmalarını gözl əyirdi - boşa güllə atmaq istəmirdi. – Gəlin, şərəfsizlər, bir balaca şərəfiniz varsa, yaxınlaşın, - deyə-deyə gözü önündə “Uzaq sahillərdə” filmində Mehdinin meydanın ortasında faşistləri gözlədiyi səhnəni canlanırdı. Yox, yox, Seyid heç bir şəraitdə özünü partlatmazdı - özünə xəsarət yetirməyin ən böyük günah əməllərdən biri olduğunu lap körpəlikdən bildiyi üçün bu bar ədə heç vaxt fikirləşməmişdi belə. Silah-sursatını bir daha yoxladı, öz avtomatından bir-iki güllə atmışdı – dem
əli, onunla xeyli atışmaq olar. Bütün sandıqları doludur. H ələ cibində dolu daraqlar da var, üç dənə əl qumbarası da. Tüstü şaşkaları da durur, lazım olar. G əlin, gəlin – desə də, dovşandan qorxanlar uzaqdan səs-küy etm əyə üstünlük verirdilər. Seyid onların da sırasına vər saldı. Seyid gördü ki, əl damının arxasında biri digərlərini başına yığaraq nəsə göstəriş verir. Aradakı məsafə 35-40 metr ancaq olardı. Ya Allah, - deyib, iki əl qumbarasını elə ustalıqla atdı ki, topanın tən ortasına düşdü. Elə bil, arının yuvasını 25
qurdaladın. Bundan sonra dovşandan qorxanlar dovşan kimi ora-bura qaçmağa başladı. Seyid ovladığı «dovşanların» sayını çoxdan
itirmişdi. Şərəfsizlər əl qumbaraatanlarından və avtomatik qumbaraatanlardan atmağa başladılar. Mərmilər beton örtükl ərə dəydikcə, qopan qəlpələrdən çıxan səs-küy, uğultu Seyidin beynini içəridən yeyirdi. O, bir peşəkar kimi insan orqanizminin bu v əzyyətdə çox davam gətirə bilməyəcini bilirdi, ancaq mümkün q ədər çox «dovşan» ovlamaq lazımdır, yol azuq əsi üçün - o, düşündü. Hiss edirdi ki, istəmədiyi h ərəkətləri edir, beyni sarsıdıcı uğultunun, canqa-curuq səs- küyün içind ə sızıldayırdı. Yaralanmasa da, özünü yaxşı hiss etmirdi. Lazım olmadığı anda qalxır, fırlanırdı. Qəflətən gicgahından arı sancdı sanki, əlini başına apardı, deyəsən, başına nəsə dəymişdi. Yəqin “AQS” qəlpəsidir, gör a, bu qədər ehtiyatla hazırlaş, dəbilqəni götürmək yaddan çıxsın, əgər indi başımda olsadı, heç bu zibil də başıma dəyməzdi, bir az da qırardım bu şərəfsizlərdən, ona görə komandirlər həmişə dey ərdi ki, “kaska” əsgərin ikinci başıdır, döyüşə “kaska”sız ged ən elə bil bir başla gedir, ona da bir şey olanda, bax belə olur, - dedi öz-özün ə Seyid. Lakin hər şey qaydasında idi, Seyid axırıncı əl qumbarasını yaxınlaşmaq istəyən qrupun üz ərinə atdı. Bir tərəfdən uğultu, bir tərəfdən yaralı « dovşanların» cığıltısı Seyidin beyninə işləyirdi. Gözü açıq olsa da, arada sanki yumulur, gözünün qabağına dağlar gəlir, h əmişə Günəşin batdığı yerdə, günbatanda Günəş doğurdu. O, başını silkələdi - lənət şeytana, bu nədi belə? Gündoğana baxdı, dan yeri al qana boyanmışdı, Günəş dağların arxasından doğmaqda idi Günbatanda. Seyid ani olaraq nəsə düşünərək, tüstü şaşkasının birini çəkib atdı. İkincisini də ondan bir az qabağa atdı. Ətrafı qırmızıya, boza çalan göy tüstü bürüdü. 26
Seyid dayandığı mövqedən çıxıb, sökülmüş asfalt örtüklə torpağa tərəf getdi. İndi o, örtüyün qurtardığı yeri, bizim bağlardan sökülən beton dir əkdən olan səkini aydın görürdü. Bu anda «çıp, çıp» iki səs g əldi qulağına, öndən bir balaca sağ tərəfdən sanki iki arı eyni anda sancdı. - Bu it arıları ilə çox oynadım a, deyəsən - düşündü Seyid. Sol böyründə ağrı hiss etdi, əlini yumşaq komfilyaj köyn əyinin üstü ilə aşağı sürtdü. Solda, aşağıda baş barmaq gir ən böyüklükdə yara açılmışdı, bu da son – düşündü Seyid. Üzünü göy ə tutub, - Allahım, bu mərtəbəni mənə çox görm
ə, məni yaralı bu şərəfsizlərə əsir etmə - dedi. Üstündə quru otlar olan torpağı görürdü. İstədi oraya çatıb torpağın üstün
ə uzanaraq dincəlsin. Səki ilə arasında üç-dörd addımlıq m əsafə var idi. Hər tərəf tüstü idi, hiss etdi ki, iki dəstəkli avtomatı ona ağırlıq edir, istədi atsın, ancaq komandirlərinin sözü
qulağında cingildədi: “Əsgərin silahı arvadından irəlidir”. O, avtomat ı atmadı, ancaq avtomat özü sürüşüb düşdü əlindən. Bir-iki
addım atıb səkiyə çatdı. İndi 5-6 sm-lik səki onun qarşısını kəsmişdi. Bu qədər dağları, dərələri aşasan, bir “barduru” keçə bilməyəsən – deyə düşündü Seyid. Son gücünü toplayıb, bir addım da atdı, asfalta yıxılmaq istəmirdi. İstəyirdi ki, ill ərdir mərd oğulların nəşinə təşnə qalan, şərəfsiz düşmən əsarətində inləyən vətən torpağına yetirsin özünü... Ayağı s əkiyə ilişdi, yıxılmadı, səndələdi bir az... Yavaşca sağ dizi üstə çöküb, sag böyrü üst ə uzandı - sol yaman incidirdi. Sağ əlini torpağa tərəf uzatdı, başını qaldırıb, həsrətlə baxdı burnunun ucundakı torpağa: İlahi, hələ çoxmu öz torpağımızda həsrətlə baxacayıq öz torpağımıza - dedi və başını qolunun üstünə qoydu. Hiss etdi ki, irad əsini itirir, istədi gözlərini yumsun, ancaq göz qapaqları sözünə baxmadı. İstədi sol əlini qaldırıb gözl
ərini yumsun. Qolunu bir az qaldırdı, ancaq axıra qədər 27
qalxmadı, yanına düşdü. Göy üzünə baxa-baxa kəlmeyi- şəhadət gətirdi. Daha heç nə düşünmürdü, gedirdi üzü Günbatandan doğan Günəşə tərəf gedirdi... Sanki kimsə onu g əzdirirdi: bura Ağdərədir, bura Kəlbəcərdir, bura Laçındır, bura Göyç ədir, bura Borçalıdır, bura Dərbənddir, bura İrəvandır, bura Zəngəzurdur, bura Təbrizdir, bura Füzulidir, bura Z
əngilandır, bura Qubadlıdır, bura Cəbrayıldır, bura Xocav
ənddir, bura Ağdamdır, bura Xocalıdır, bura Xank
əndidir, bura Şuşadır - Qaladır eee, Qala, bura Qarabağdır - bura
dünyanın mərkəzidir, bura bəşəriyyətin beşiyidir, bura Ad əmin vətənidir, bura Azərbaycandır. Bu torpaqlar türk oğluna Uca Tanrının ərmağanıdır, bu torpaq Adəmin yoğrulduğu torpaqdır, bu torpağın uğrunda şəhid olmaq hər k əsə nəsib olmur... O, quş kimi idi, sərhəd tanımırdı. Elə bil, bayaq bir səkinin əlində aciz qalan adam deyildi. Üzü Günbatandan doğan Gün
əşə doğru gedirdi. Birdən dayandı, mən hara gedirəm belə, b əs bu mənə deyilənləri necə çatdırım vətən oğullarına, - düşüncəsi ilə uçdu göylərə... İndi Günbatanda bir ulduz parlayır, elə parlayır, elə parlayır ki, sanki g əl, gəl, bu tərəfə gəl, buralar səni gözləyir - deyir... 07-21 fevral 2011. BAKI. 28
ÇALIŞMALAR 29
TÖVSİYƏLƏR Öyr ədənlərə
Çalışın ki, öyrənənlər sualları sərbəst cavablandırsın. Siz, sad əcə, onlara məlumat mənbələrini tapmaqda köməklik edin; bu m ənbə internetdəki müxtəlif axtarış sistemləri ola bilər. Öyr ənənlərə
Bu çalışmaları yerinə yetirməklə, əsərdə bədii dillə təsvir olunmuş hadisələrlə real həyat arasında əlaqə yaratmış olacaqsınız ki, bu da əsərin qayəsinin, məramının tam açılmasına xidmət edir. Bu suallara cavab vermək çox asandır, dostum, düşün bir az... 30
Çalışma 1.
Əsgərlərin «Seyid» deyə müraciət etdiyi qəhrəman kimdir ( Adı, soyadı, nə vaxt və harada doğulub, harada yaşayıb? O, n əyə dözə bilmirdi, nə vadar etdi ki, hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra yenid ən ordu sıralarına qayıtdı?)? Bu sualı mümkün q ədər tam və dolğun cavablandırmaqla kiçik bir inşa yazmağa çalış. İnşaya adı özün seç.
- ... Çalışma 2.
Az ərbaycanın xəritəsini gözlərin önündə canlandırmaqla (x əritədən istifadə etmək də olar) düşmənlə təmas xəttinin keçdiyi rayon v ə kəndlərimizin siyahısını tərtib etməyə çalış. - ...
T əmas xəttinin keçdiyi rayonlardan və kəndlərdən biri haqqında inşa yaz haqqında (yeri, relyefi, mənzərələri, iqlimi). Adını özün seç. - ...
31
Çalışma 4.
Çalışma 3-də haqqında yazdığın bölgədən olan bir qəhrəman haqqında sərbəst mövzuda inşa yaz. Mütləq orada da bir q əhrəman vardır (istədiyin qəhrəmanlıq və hadisə barədə yaza bil ərsən).
-...
Q
Ordusundakı hərbi rütbələri və rütbə nişanlarını yaz və öyrən (bunun üçün böyükl ərin yardımından və dərslikdən istifadə edə bil
ərsən). - ...
Çalışma 6.
“Vətəni sevmək imandandır” adlı sərbəst mövzuda inşa yaz. Sualları özün tərtib et. - ...
Çalışma 7.
S ən vətən üçün nə edəcəksən? Fikirlərini qeyd et, oxu və düşün, daha nələr etmək olar? -...
32
Çalışma 8.
Az ərbaycanın işğal altında olan rayonlarının siyahısını tərtib et v ə hər biri haqqında ayrılıqda qısa məlumat yaz. -... a) AĞDAM b) AĞDƏRƏ c) CƏBRAYIL ç) FÜZULİ d) XANKƏNDİ e) XOCAVƏND ə) KƏLBƏCƏR f) QUBADLI g) LAÇIN ğ) ŞUŞA (QALA) h) ZƏNGİLAN
x) Əlavə olaraq işğal altında olan istədiyin kənd və qəsəbə haqqında yaza bilərsən. 33
Çalışma 9.
Xocalı haqqında sərbəst movzuda inşa yaz. Adın özün seç. Çalışma 10.
Tarix ən mövcud olmuş türk tayfaları haqqında məlumat toplamağa çalış.
İndi Azərərbaycan türklərinin yaşadığı ərazilərdə tarixən movcud olmuş dövlətlər və onların sərhədləri barədə məlumat toplamağa çalış.
İşğal altında olmayan, lakin başqa ölkələrin sərhədləri daxilind ə yaşayan Azərbaycan türkləri barədə yaz.
K ərkük türkmənləri və qaqauzlar haqqında nə bilirsən?
34
Maraq üçün
Zaur Ustac 1988-ci ilin may ayından etibarən, ehtiyac olan m əqamlarda mütamadi olaraq dövri mətbuatda və əsasən qapalı auditoriyalarda çıxış edir. Ara-sıra yenə, yeri gəldikcə şeirlər yazır. Ustaca gör ə, yazarlar ancaq yazarlar... Yəni şübhəsiz ki, hikmət v ə söz Uca Yaradana məxsusdur. Biz, sad əcə, diktə olunanları qələmə alan, qələm tutan qullarıq - q ələmin sahibi də odur... - Ustaclıyam, əlim ərşi-əlada, Bu n ə sitəm, millətim nə bəlada?!
35
Mü əllif: Zaur Ustac (Zaur Mustafa oğlu Mustafayev)
Kitabın adı: “Oriyentir ulduzu” T əyinatı: Yuxarı sinif şagirdləri üçün sinifdənxaric oxu vəsaiti. M əqsəd: Uşaq, yeniyetmə və gənclərdə vətənpərvərlik hissini gücl əndirmək.
Tövsiy
ə: Çalışın tapşırıqları yerinə yetirəsiniz. Kitab
“Yazarlar”ın kompüter mərkəzində yığılıb.
Kompüterd ə yığdı: Gülü.
Çapa imzalandı: 21.02.2016.
Redakt ə və bütün hüquqlar müəllifə məxsusdur.
Sayı: 3500. Qiym
əti: PULSUZ.
Əlaqə: zauryazar@mail.ru (+994)777110575 F/b: Zaur Ustac Yüklə 250,74 Kb. Dostları ilə paylaş:
|