3
ÖN SÖZ
Xutbətul-Hacə
Həmd ancaq Allahadır, Ona həmd edir, Ondan yardım və məğfirət
diləyirik. Nəfslərimizin şərindən və pis əməllərimizdən Allaha sığınırıq. Allah
kimi hidayətə yönəltmişsə, onu heç kəs azdıra bilməz, kimi də azdırmışsa, heç
kəs onu hidayətə yönəldə bilməz. Mən şəhadət edirəm ki, Allahdan başqa ilah
yoxdur. O, təkdir, şəriki də yoxdur və şəhadət edirəm ki, Muhəmməd onun
qulu və elçisidir.
«Ey iman gətirənlər! Allahdan lazımınca qorxun. Yalnız müsəlman
olduğunuz halda ölün». (Ali-İmran 102).
«Ey insanlar! Sizi tək bir şəxsdən (Adəmdən) xəlq edən, ondan zövcəsini
(Həvvanı) yaradan və onlardan da bir çox kişi və qadınlar törədən
Rəbbinizdən qorxun. (Adı ilə) bir-birinizdən (cürbəcür şeylər) istədiyiniz
Allahdan, həmçinin qohumluq əlaqələrini kəsməkdən qorxun. Şübhəsiz ki,
Allah sizin üzərinizdə nəzarətçidir». (ən-Nisa 1).
«Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun və doğru söz söyləyin! (Əgər belə
etsəniz) Allah əməllərinizi islah edər və günahlarınızı bağışlayar. Hər kəs
Allaha və Peyğəmbərinə itaət etsə, böyük bir səadətə (Cənnətə) nail olar». (əl-
Əhzab 70-71)
1
.
Şübhəsiz ki, sözlərin ən doğrusu Allahın kəlamı, yolların ən xeyirlisi
Muhəmməd - səllallahu aleyhi və səlləm - in yoludur. Əməllərin ən pisi sonradan
uydurulanlardır. Sonradan uydurulub dinə salınan hər bir əməl (iş) bir
bidətdir, hər bir bidət isə bir zəlalətdir (sapmaqdır), hər bir zəlalət isə oddadır
2
.
1
Xutbətul-Hacə - adı ilə məşhur olan bu duanı, cümə və s. xütbələrdə Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm -
oxumuşdur. Səhabələrinə də bunu əmr etmiş və özü də onları öyrətmişdir. Hədisin ilk hissəini bizə: –
Əhməd 1/392-393,432, Əbu Davud 2188, Tirmizi 1105, Nəsəi 3/104-105, 6/69 və «Əməlul Yəum vəl Leyl» 488,
İbn Məcə 1892, Darimi 2202, Tayalisi «əl-Musnəd» 1557, AbdurRazzaq «əl-Musənnəf» 10449, Bəzzar «əl-
Musnəd» - Kəşful Əstar 1/314, Əbu Yəla «əl-Musnəd» 5233-5234,5257, Tahavi «Şərhul Müşkilil Asar» 1-3,
Təbərani «Məcmuul Kəbir» 10/10079-10080, Həkim «əl-Mustədrək» 2744, Beyhəqi «Sünnənul Kubra» 3/214-
215, Bəğavi «Şərhus Sunnə» 2268 İbn Məsud - radıyallahu anhu – yolu ilə, Müslim «Şərhu Nəvəvi» 6/156-158,
Əhməd 1/302,350, Nəsəi 6/89-90, İbn Məcə 1893 və Tahavi «Şərhul Müşkilil Asar» 4 İbn Abbas - radıyallahu
anhu – yolu ilə, Tahavi «Şərhul Müşkilil Asar» 5, Beyhəqi «Sünnənul Kubra» 3/215 Nubeyt b. Şərit -
radıyallahu anhu – yolu ilə, Əbu Yəla «əl-Musnəd» 7221, Nəsəi «Sünnənul kubra» bax: «Tuhfetul Əşraf» 6/472
№ 9148 əbu Musa əl-Əşari - radıyallahu anhu – yolu ilə.
2
Hədisin İkinci Hissəsini – Müslim «Şərhu Nəvəvi» 6/153-156, Əhməd 3/319,371, Nəsəi 3/188-189, Beyhəqi
«Sünnənul Kubra» 3/214 Cabir b. Abdullah
- radıyallahu anhu – yolu ilə. Bu ləfz Nəsainin ləfzidir. Hədisi
Əhməd 3/371 və Müslim: «Sözlərin ən doğrusu» ləfzi yerinə: «Sözlərin ən xeyirlisi» ləfziylə rəvayət
edilmişdir. İmam Əhmədin digər rəvayətlərində isə 3/319: «Sözlərin ən gözəli» şəklindədir. Müslim:
«Sonradan uydurulub dinə salınan hər bir əməl (iş) bidətdir» ləfzi yerinə: «Hər bir bidət bir zəlalətdir
(sapıqlıqdır)» ləfziylə ravayət etmişdir. Hədisin sonunda olan: «Hər bir zəlalət isə oddadır» ləfzini zikr
etməmişdir. Bu beş səhabədən başqa hədisi: Aişə - radıyallahu anhə –, Səhl b. Sad - radıyallahu anhu – mərfu
olaraq. Hədis səhihdir. Muhəddis Muhəmməd Nəsrəddin əl-Albani – rahmətullahi aleyhi – hədisin bütün
rəvayətlərini bir yerə toplayaraq «Xutbətul Həcə» isimli bir kitab yazmışdır. İstəyənlər bu kitaba baxa
bilərlər. Ayrıca bax: əl-Albani «Muxtəsər Səhih Müslim» 409, «Mişkətul Məsabih» 3149,5860.
4
«Ey Rəbbim! köksümü açıb genişlət, işimi yüngülləşdir, dilimdəki düyünü
aç ki, sözümü yaxşı anlasınlar». (Ta ha 25–28).
Möhtərəm müsəlman qardaş və bacılarım! İlk öncə hamınızı Allahın salamı
ilə salamlayıram. Allahın kitabına və Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm – in
yoluna uyaraq öz risaləmi «Bismilləh» ilə başlayıram. Çünkü Allah Rəsulu -
sallallahu aleyhi və səlləm - də öz məktublarını «
Bismilləh» ilə başlamış və
buyurmuşdu: «Hər mühüm bir işə «Bismilləh» ilə başlanılmazsa, o işin sonu
kəsikdir»
3
.
Ən-ənəmizə sadiq olaraq Uca və Böyük olan Allahın izni ilə Əhli Sünnə vəl
Cəmaat, Sələfi Salihin əqidəsi ilə bağlı olan kitabları toplamağa davam edirik.
Bu günkü mövzumuz günümüzdə ən aktual mövzu olan Təkfir fitnəsi ilə
bağlıdır.
Əhli Sünnə vəl Cəmaat əqidəsinin əsaslarından biri də budur ki, onlar cahil
və təvilçi bir kimsənin küfrə aparan bir əməl işləməsi halında – tərk edənin kafir
olmasına səbəb təşkil edəcək olan – dəlili ona qarşı ortaya qoymadıqca İslam
dinindən çıxdığını söyləməzlər. Onlar yenə də qəlbi iman ilə dolu olub onunla
rahat və hüzur tapması ilə məcbur edilən bir kimsənin də küfrə götürən bir
əməl etməsiylə və ya sözüylə dindən çıxdığını söyləməzlər.
Şirkdən daha aşağı olan, böyük günahlardan hansını işləyirsə işləsin bu
günahı səbəbiylə heç bir müsəlmanın kafir olduğunu söyləməzlər, belə bir
günahı işləyən kimsənin kafir olduğu hökmünü verməzlər. Onlar o, kimsəni o,
günahı halal qəbul etmədiyi müddətdə və ya dindən olduğu qəti (zəruri)
olaraq bilinən bir şeyi inkar etmədiyi müddətdə o, kimsənin fasiq və ya
imanının əskik olduğuna hökm edərlər. «Şübhə yoxdur ki, Allah Özünə şərik
qoşanları əfv etməz, amma istədiyi şəxsin bundan başqa olan günahlarını
bağışlayar…» (ən-Nisa 48). «Allah ona şərik qoşmağı bağışlamaz. Bundan
başqa olan günahları isə istədiyi şəxsə bağışlayar». (ən-Nisa 116). (Ya
Peyğəmbər! Mənim adımdan qullarıma) de ki: «Ey mənim (günah törətməklə)
özlərinə zülm etməkdə həddi aşmış bəndələrim! Allahın rəhmindən ümidsiz
olmayın. Allah (tövbə etdikdə) bütün günahları bağışlayar. Həqiqətən O
bağışlayan və rəhm edəndir». (əz-Zumər 53). Əbu Hureyrə
– radıyallahu anhu –
rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm - buyurdu: «Zinakar, zina
etdiyi vaxt mömin olarsa zina etməz, içki içən, içki içdiyi vaxt mömin olarsa
içki içməz, oğruluq edən, oğruluq etdiyi vaxt mömin olarsa oğurluq etməz»
4
.
Əbu Zərr – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, bir gün Rəsulullah – sallallahu
aleyhi və səlləm – ilə birlikdə Mədinənin qara daşlı sahəsi ilə gedirdik. Uhud
tərəfə döndükdə o, mənə buyurdu: «…Yerində qal! Mən gəlmədikcə heç bir
3
Əbu Davud.
4
Müslim.