00i11az titul(1-7)
Yüklə 42,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
202 müəyyən hallarda onun yararsız olduğunu aşkarlamışdı. Səyyah hansı bəndləri dəyişdirdi? Təlimatda o hansı boşluqları aşkarladı? Həlli. Məntiqi mülahizələri aşağıdakı kimi işarələyək: a – а bloku nasazdır; x – х lampası yanır; b – b bloku nasazdır; y – y lampası yanır; с – с bloku nasazdır; z – z lampası yanır. Onda təlimatın 1–5 qaydalarını aşağıdakı düsturlarla ifadə etmək olar: a b c x y z (1) a ?????? y (2) c ?????? y ?????? (3) b ?????? x y ?????? (4) (a ?????? ?????? ??????) x y (5) Məsələnin şərtinə görə, 1–5 düsturları doğrudur, ona görə də onların konyuk- siyası da doğrudur: (a b c x y z) (a ?????? y) (c ?????? y ??????) (b ?????? x y ??????) ((a ?????? ?????? ??????) x y) = 1 İmplikasiyanı dizyunksiya və inkar vasitəsilə ifadə etsək (a b = ?????? b), alarıq: ( ?????? ?????? ?????? x y z) (?????? c y) (?????? b y ??????) (?????? c x y ??????) ((a ??????) (a ??????) (a ??????) x y) = = ( ?????? ?????? ?????? x y z) (?????? c y) (?????? b y ??????) (?????? c x y ??????) ( ?????? b ?????? c ?????? y) = 1 Bu eynilikdə konkret x = 1, y = 0, z = 0 doğruluq qiymətlərini yerinə qoysaq, alarıq: ( ?????? c) (?????? b) (?????? c) (?????? b ?????? c) = = ( ?????? ?????? ?????? b c b) (?????? ?????? c c ?????? b ?????? c) = ?????? b c = 1 Buradan çıxır ki, a = 0, b = 1, c = 1. Beləliklə, məsələnin birinci sualının cavabı belə olacaq: b və c bloklarını dəyiş- mək lazımdır, a blokunu isə dəyişməyə gərək yoxdur. Məsələnin ikinci sualına isə özünüz cavab verməyə çalışın. LAYİHƏ 203 Layihəl ər üç ün yardımçı ma teri alla r Məsələ 2. "Formula-1" avtomobil yarışmasının azarkeşləri olan üç dost yarışın Azərbaycan "Qran-Prisi"nin gözlənilən nəticələri barədə mübahisə edir. – Baxarsan, Ricciardo finişə birinci çatmayacaq, – Orxan dedi. Birinci Hamilton olacaq. – Yox, qalib Ricciardo olacaq, – Toğrul dilləndi. – Bottas haqqında danışmağına belə dəyməz, o, birinci ola bilməz. Əhməd özündən çıxdı: – Hamilton birinci yeri görməyəcək, ən güclü maşın Bottasdadır. Yarışın sonunda məlum oldu ki, iki dostun hər bir fərziyyəsi doğru çıxdı, ancaq üçüncü dostun hər iki fərziyyəsi isə doğru olmadı. Yarışın qalibi kim oldu? Həlli. Məntiqi mülahizələri aşağıdakı kimi işarələyək: R – Ricciardo qalib olacaq; H – Hamilton qalib olacaq; B – Bottas qalib olacaq. Toğrulun "ən güclü maşın isə Bottasdadır" fikrində bu yarışçının tutacağı yer haqqında heç bir mülahizə olmadığından sonrakı mühakimələrdə nəzərə alınmayacaq. Dostların hər birinin mülahizəsini qeyd edək: Orxan: ?????? H, Toğrul: R ??????, Əhməd: ??????. İki dostun fərziyyələrinin doğru çıxdığını, üçüncünün isə doğru olmadığını nəzərə alsaq, onda doğru mülahizə aşağıdakı şəkildə olacaq: ( ?????? H) (R ??????) ?????? (?????? H) (?????? ??????) ?????? (?????? ??????) (R ??????) ?????? İndi məntiq cəbrinin uyğun qanunlarını tətbiq etməklə bu ifadəni sadələşdirək. = (R ??????) R ?????? ?????? = R ?????? ?????? R ?????? ?????? mülahizəsi yalnız R = 1, B = 0, H = 0 halında doğrudur. Deməli, yarışın qalibi Ricciardo oldu. LAYİHƏ 204 Terminlər lüğəti Azərbaycan İngilis Rus Türk abak abacus абак abakus açar switch переключатель anahtar açar söz keyword ключевое слово anahtar sözcük açmaq open открыть açmak adlamaq skip пропуск, пропускать atlamak ağac tree дерево ağaç alətlər zolağı toolbar панель инструментов araç çubuğu alqoritm algorithm алгоритм algoritma aparat təminatı hardware аппаратное обеспечение donanım arama, axtarış search поиск arama ardıcıllıq sequence последовательность sıra aşağı kolontitul, səhifə altlığı footer нижний колонтитул sayfa altlığı atqı jumper перемычка atlatıcı axtarış sistemi search engine поисковая система arama motoru ayırıcı delimiter разделитель sınırlayıcı bağlayıcı connector соединитель bağlaç, bağlayıcı baş menyu main menu главное меню ana menü başlıq caption заголовок başlık bayt byte байт bayt bənzərsiz unique уникальный tekil, benzersiz bərabərlik equality равенство eşitlik birləşdirmək merge объединять birleştirmek bit bit бит bit, ikil blok-sxem flowchart блок-схема akış çizgesi bölüm partition раздел bölüm budaqlanma branching ветвление dallanma bufer buffer буфер arabellek Bul cəbri Boolean algebra булева алгебра Boole cebiri bulanıq məntiq, qeyri-səlis məntiq fuzzy logic нечеткая логика bulanık mantık cavab reply ответ yanıt cədvəl table таблица tablo çalışdırmaq execute выполнять çalıştırmak çarpaz yoxlama cross-check перекрестный контроль çapraz kontrol çıqqıltı click щелчок tıklatma çıxış 1 exit выход çıkış çıxış 2 output вывод çıkış çoxluq set набор küme çözümlülük resolution разрешение çözünürlük darama scan сканирование tarama daşıyıcı medium носитель ortam defis hyphen дефис kısa çizgi dəstək support поддержка destek dəyişən variable переменная değişken disket diskette дискета disket disksürən disk drive дисковод disk sürücüsü dönmə return возврат dönme LAYİHƏ 205 Termi n lər lü ğəti dövrə loop цикл döngü drayver driver драйвер sürücü düymə button кнопка düğme düzləndirmək align выравнивать hizalamak ekran screen экран ekran ekspert sistemi expert system экспертная система uzman sistem elektron cədvəl spreadsheet электронная таблица elektronik çizelge elektron poçt electronic mail электронная почта elektronik posta endirmək download загружать, скачивать indirmek əməliyyat sistemi operating system операционная система işletim sistemi əsas base основание taban əvəzləmə replace замена değiştirme əyik cizgi slash косая черта eğik çizgi əyilgən disk floppy disk гибкий диск disket fayl file файл dosya fərdi kompüter personal computer персональный компьютер kişisel bilgisayar fırlatma zolağı scroll bar полоса прокрутки kaydırma çubuğu fon background фон artalan formatlamaq format форматировать biçimlemek funksiya function функция işlev gap chat чат söyleşi genişləndirmə lövhəsi expansion board плата расширения genişletme kartı genişzolaqlı şəbəkə broadband network широкополосная сеть geniş bant ağı giriş input ввод giriş giriş-çıxış input/output (I/O) ввод-вывод giriş/çıkış görüntü image изображение görüntü göstərici pointer указатель gösterge, imleç hesabat report отчет rapor hesablamaq compute вычислять hesaplamak hiperistinad hyperlink гиперссылка üstbağ hipermətn hypertext гипертекст üst metin xana cell ячейка hücre xəta error ошибка hata ifadə expression выражение ifade ikilik rəqəm binary digit двойная цифра ikili sayı indeks index индекс dizin informasiya information информация bilgi istinad reference ссылка ilgi, başvuru iş masası desktop рабочий стол masaüstü işarə sign знак im, işaret kataloq directory каталог dizin kəsilmə interrupt прерывание kesme kəsmək cut вырезать kesmek kitabxana library библиотека kitaplık klaviatura keyboard клавиатура klavye klaviş key клавиша tuş kod code код kod kodlaşdırma coding кодирование kodlama komanda command команда komut kompilyator compiler компилятор derleyici kompüter computer компьютер bilgisayar kompüter elmi computer science компьютерная наука bilgisayar bilimi LAYİHƏ 206 kontrastlıq contrast контрастность karşıtlık, kontrast kontur outline контур çerçeve, dış çizgi kursor cursor курсор imleç kök root корень kök layihə project проект tasarı, proje lazerli printer laser printer лазерный принтер lazerli yazıcı lövhə board плата kart massiv array массив dizi maşın kodu machine code машинный код makina kodu matris matrix матрица dizey, matris matrisli printer dot-matrix printer матричный принтер iğneli yazıcı menyu menu меню menü menyu bəndi menu item пункт меню menü ögesi menyu zolağı menu bar строка меню menü çubuğu məntiqi logical логический mantıksal mərkəzi prosessor central processing unit центральный процессор merkezi işlem birimi mətn text текст metin miqyas scale масштаб ölçek müştəri-qulluqçu client/server клиент-сервер istemci/sunucu nişan bullet маркер madde imi nizamlamaq arrange упорядочить düzenlemek onaltılıq hexadecimal шестнадцатиричный onaltılı onluq decimal десятичный ondalık operator operator оператор işleç ovuciçi palmtop карманный компьютер avuçiçi pəncərə window окно pencere periferiya peripheral периферийный çevresel, yanbirim peyk satellite спутник uydu piksel pixel пиксел piksel planşet tablet планшет tablet printer printer принтер yazıcı proqram təminatı software программное обеспечение yazılım proqramlaşdırma dili programming language язык программирования programlama dili prosessor processor процессор işlemci qısayol shortcut ярлык kısayol qiymət value значение değer qiymətləndirmə evaluation оценка değerlendirme qlobal global глобальный genel qoşma attachment вложение ek qovluq folder папка dizin qovşaq hub концентратор, хаб göbek quraşdırmaq install устанавливать kurmak qurğu device устройство aygıt rabitə communications связь iletişim redaktə edit редактировать düzenlemek rejim mode режим kip rəqəm digit цифра rakam sahə field поле alan saxlamaq save сохранять saklamak sazlamaq debug отлаживать hata ayıklamak şəbəkə network сеть ağ LAYİHƏ 207 Termi n lər lü ğəti şəbəkə keçidi gateway шлюз ağ geçiti seçdirmək select выделение seçmek səhifə page страница sayfa sehrbaz wizard эксперт sihirbaz səkkizlik octal восьмеричный sekizli sənəd document документ belge sensor sensor датчик algılayıcı şərt condition условие koşul sərt disk hard disk жёсткий диск sabit disk siçan mouse мышь fare siçanın göstəricisi mouse pointer указатель мыши fare imleci şifraçma decryption дешифрация şifre çözme şifrləmə encryption шифрование şifreleme silmək erase стирать silmek simgə icon значок simge simvol character символ karakter şin bus шина yol sistem bloku system unit системный блок sistem birimi skaner scanner сканер tarayıcı sorğu query запрос sorgu şrift font шрифт yazı tipi struktur structure структура yapı süni intellekt artificial intelligence искусственный интеллект yapay zeka sürükləmək drag перетаскивать sürüklemek süzgəc filter фильтр süzgeç sxem schema схема şema təkmilləşdirmək upgrade усовершенствование yükseltme tərs əyik cizgi backslash обратная косая черта ters eğik çizgi tətbiqi proqram application приложение uygulama tutum capacity емкость sığa uzantı extension расширение uzantı uzaq remote удаленный uzak uzaqlaşdırmaq delete удалять silmek ünvan address адрес adres verilənlər data данные veriler verilənlər bazası database база данных veri tabanı yaddaş memory память bellek yapışdırmaq paste вставить, вставка yapıştırmak yazı record запись kayıt, tutanak yenidən başlatmaq restart перезапуск yeniden başlatmak yeniləmə update обновление güncelleme yerdəyişmə move перемещение taşıma yol path путь yol yönləndirici router маршрутизатор yönlendirici yükləmə load загрузить yüklemek LAYİHƏ 208 Ədəbiyyat 1. Calallı İ., İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti – Bakı, "Bakı" nəşriyyatı, 2017 2. Bilgisayar kurs kitabı – Ankara, 2004 3. Хасэгава Х., Мир компьютеров в вопросах и ответах.: В 2-х кн.: пер. с япон. – Москва, "Мир", 1998 4. Энциклопедия для детей. Информатика – Москва, "Аванта +", 2004 5. Энциклопедия школьной информатики – Москва, "БИНОМ. Лаборатория знаний", 2011 6. Проблемы школьного учебника: ХХ век: Итоги – Москва, "Просвещение", 2004 7. МакФедрис П., Компьютеры – Москва, "NT Press", 2009 8. Таненбаум Э., Уэзеролл Д., Компьютерные сети – СПб, "Питер", 2012 9. Пол Мак-Федрис, Microsoft Windows 7. Полное руководство – Москва, "Вильямс" , 2012 10. Петцольд Ч. Код. Тайный язык информатики – Москва, "Русская Редакция", 2004 11. Computer Literacy BASICS: A Comprehensive Guide to IC3 – Boston, "Thomson Course Technology", 2005 12. Programming BASICS Using Microsoft Visual Basic, C++, HTML, and Java – Boston, "Thomson Course Technology", 2002 LAYİHƏ LAYİHƏ LAYİHƏ Document Outline
Yüklə 42,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|