1 dolu, tahmġNĠ, analġZĠ ve dolu durumu yüksek atmosfer klġmatolojġSĠ



Yüklə 0,54 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/18
tarix20.10.2017
ölçüsü0,54 Mb.
#6102
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18

 

13 


 

LCL  seviyesi  farklı  yöntemlere  göre  tespit  edilebilir.  Sadece  yer  seviyesindeki  iĢba 

sıcaklığına göre LCL seviyesi bulunabilir veya yer ile hemen üzerindeki tabakadaki (örneğin 

yerin hemen üzerindeki  100 hPa kalınlığına sahip tabaka) ortalama iĢba  sıcaklığına  göre de 

LCL seviyesi  tespit  edilebilir.  Belirli  bir tabaka kalınlığı  kullanılarak hesaplanmıĢ olan  LCL 

seviyesi analiz için daha kullanıĢlıdır. Her ne Ģekilde tespit edilirse edilsin LCL seviyesi yer 

ve yere yakın seviyedeki nemliliğin önemli bir göstergesidir. Herhangi bir bölgede, belirli bir 

zaman periyodunda LCL seviyesi zamanla düĢme eğilimine girmiĢse o bölgede yer seviyesine 

doğru bir nem gradyanından bahsedilebilir. Tersi durumda yükselme eğilimi mevcut ise kuru 

hava  Ģartlarından  bahsetmek  doğru  olacaktır.  ġekil  1’de  LCL  seviyesi  ve  çevre  atmosfer 

durumu  görülmektedir.  ġekilden,  LCL  seviyesine  kadar  teorik  olarak  oluĢturulan  hava 

parselinin  çevre  atmosfere  göre  daha  kararlı  olduğu  görülebilir.  LCL  seviyesinde  de  parsel 

sıcaklığı çevre atmosfer sıcaklığından daha azdır ve hava LCL seviyesinde karalıdır. Buradan 

Ģöyle  bir  sonuç  çıkar:  LCL  seviyesine  kadar  olan  mesafede,  parsel  için  kuru  adyabatik 

sıcaklık gradyan değeri mevcuttur. Eğer hesaplanan LCL seviyesine kadar çevre atmosfer için 

kuru adyabatik sıcaklık gradyanı değerine yakın ve daha yüksek bir değer tespit ediliyorsa bu 

durumda  yer  ile  LCL  seviyesi  arasında  kararsızlıktan  bahsedilebilir.  Kararsızlık  LCL 

seviyesinin  üzerin  de  de  devam  ediyorsa  bu  durum  dolu  oluĢumuna  temel  hazırlayabilir. 

Kararsızlık  bakımından  LCL  seviyesi  sıcaklığı  ve  çevre  atmosfer  sıcaklığının  kıyaslanması 

önemlidir.  Çevre  atmosfer  sıcaklığı  zamanla  LCL  seviyesi  sıcaklığına  yaklaĢıyorsa  yer  ile 

LCL  seviyesi  arasında  kararsız  yapıdan,  LCL  seviyesi  sıcaklığından  daha  büyük  olacak 

Ģekilde  zamanla  artıyorsa  kararlı  yapıdan  söz  edilebilir.  Dolu  oluĢumunda  yer  seviyesinden 

itibaren  meydana  gelen  kararsızlık  çok  önemlidir.  LCL  seviyesi  ve  bu  seviyenin  sıcaklığı 

yerden itibaren oluĢan karasızlık mekanizmasına ıĢık tutmaktadır.  

 

Çok  çeĢitli  etkiler  sonucunda  yükselen  hava  parsellerinin  doymuĢ  hale  gelebilmeleri 



için  soğumaları  gereken  seviyeye  konvektif  yoğunlaĢma  seviyesi  denir.  CCL  seviyesi  de 

herhangi bir basınç seviyesinden itibaren bulunabilir. LCL seviyesinde olduğu gibi adyabatik 

iĢlem ve adyabatik sistem iliĢkisi CCL seviyesi için de geçerlidir. Yer seviyesinden itibaren 

meydana  gelen  herhangi  bir  kararsızlık  durumunda  ve  yeterli  nemlilikte  CCL  seviyesinde 

kümülüform  tipi  bulutlar  meydana  gelir.  CCL  seviyesi  yer  ve  yere  yakın  tabakalardaki 

nemlilik  bakımından  ve  kararlılık  kararsızlık  bakımından  LCL  seviyesi  gibi 

değerlendirilebilir. Dolunun meydana geldiği kuvvetli kararsızlık durumlarında CCL seviyesi 

LFC  seviyesi  (Serbest  Konveksiyon  Seviyesi,  Level   of   Free   Convection)  seviyesine  çok 

yaklaĢır  ve  CCL  ile  LFC  biri  birinin  yerine  ikame  dilebilir.  LFC  seviyesi  kararsızlığın 



 

14 


baĢladığı en alt tabadır ve bu yüzden bu çalıĢmada CCL yerine özdeĢi olan LFC seviyesi dolu 

oluĢan günlere göre değerlendirmeye alınmıĢtır.  

 

     


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

ġekil 2. CCL Seviyesi 

 

 

CCL  seviyesi  zamanla  yere  doğru  yaklaĢıyorsa  ve  parsel  metoduna  göre  yapılan 



analizlerde CCL seviyesine kadar kararsızlık mevcut ise bu durumda CCL seviyesinin hemen 

üzerinde  konvektif  bulutlar  oluĢacaktır.  Böyle  durumlarda  LCL  seviyesi  ile  CCL  seviyesi 

arasındaki fark değeri analiz bakımından ön plana çıkar. CCL seviyesine kadar olan mesafe 

kararsız bir tabakaysa  yeterli nemlilik  mevcutsa ve zamanla CCL seviyesi  LCL seviyesi  ile 

birlikte yere doğru yaklaĢıyorsa ve iki seviyensin arasındaki fark zamanla azalıyorsa geliĢen 

ve önemli olan bir kararsızlıktan bahsetmek çok doğru olacaktır. ÇalıĢmamızda CCL seviyesi 

yerine  daha  somut  değerlendirme  yapılabilecek  olan  LFC  seviyesi  kullanıldığı  için  bu 

değerlendirmeler LFC seviyesine göre yapılmıĢtır.  

 

 

Konvektif  sıcaklık  havadaki  konvektif  faaliyetlerin  baĢlayıp    baĢlamayacağını  analiz 



ederken  herhangi  bir  seviyedeki  (mesela,  yer  seviyesi)  hava  sıcaklığıyla  karĢılaĢtırılan 

referans sıcaklıktır. Hava sıcaklığı konvektif sıcaklığa  yaklaĢtığı zaman havadaki kararsızlık 

ve dikey faaliyetler artar. Konvektif sıcaklık hava sıcaklığından fazla olursa dikey faaliyetler 

kaçınılmazdır. 

 

 



 

15 


 

  

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

ġekil 3. Konvektif Sıcaklık 

 

f.



 

CAPE (Convective  Available Potential Energy),  CIN  (Convective Ġnhibition)      LFC 

(Serbest  Konveksiyon  Seviyesi,  Level   of   Free   Convection)  ve  EL  (Denge  veya 

EĢitlik Seviyesi, Equilibrium Level) 

 

Skew  T  –  Log  P  Diyagramında  çizilen  sıcaklık  eğrisi  ve  iĢba  sıcaklığı  eğrisi  çevre 



atmosferi temsil eder. Hava parselini ise diyagram üzerinde bir takım yöntemlerle oluĢturulan 

adyabatik  iĢlemler  temsil  eder.  Mesela,  LCL  seviyesinin  bulunması,  LCL  seviyesinden 

itibaren  nem  adyabatlara  paralel  olarak  istenilen  herhangi  bir  seviyeye  çıkılması  ve  CCL 

seviyesinin  bulunması.  Parsel  metodunda  çeĢitli  yöntemlerle  oluĢturulmuĢ  hava  parselinin 

çevre  atmosferle  durumuna  bakılır.  Eğer  hava  parseli  çevre  atmosferden  daha  sıcaksa  hava 

kararsız, daha soğuksa hava kararlıdır.   

 

 

ġekil  4’te  temsili  olarak  sıcaklık  eğrisi  ve  iĢba  sıcaklığı  eğrisi  çizilmiĢtir.  Bu  eğriler 



çevre  havayı  temsil  etmektedir.  Bununa  birlikte,  yer  seviyesinden  itibaren  bir  hava  parseli 

oluĢturmak  için  adyabatik  iĢlem  uygulanmıĢtır.  Bunun  için,  yerden  itibaren  LCL  seviyesi 

bulunmuĢ  ve  LCL  seviyesinden  itibaren  nem  adyabatlara  paralel  olarak  atmosferin  orta 

seviyelerine doğru çıkılmıĢtır. Yer seviyesinden LCL seviyesine kadar olan parselin hareketi 

sırasında  hava  parseli  çevre  atmosferden  daha  soğuktur.  Bu  durum  Ģekilde  görülmektedir. 

LCL  seviyesinden  (LFC,  Serbest  Konveksiyon  Seviyesi,  Level   of   Free   Convection)

   

 

seviyesine kadar nem adyabatik iĢlem sırasında hava parseli çevre atmosferden soğuktur. Yer 



seviyesinden  LFC  seviyesine  kadar  olan  mesafede  sıcaklık  eğrisiyle  parsel  eğrisi  arasında 


Yüklə 0,54 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə