1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

H^+δ – A^-δ + H^+δ – A^-δ ⟶ H – A^-δ … H^+δ – A
Burada, A elektromənfiliyi yüksək olan atomdur. Bütöv xətlər əsas rabitəni, nöqtələr isə hidrogen rabitəsini göstərir
5.MADDƏ KÜTLƏSİNİN VƏ ENERJİSİNİN SAXLANMASI QANUNU.KÜTLƏ VƏ ENERJİ ARASINDA ƏLAQƏ
Bu qanun materiya və hərəkətin saxlanması qanunudur.1748-ci ildə M.V.Lomonosov tərəfindən kəşf edilmişdir. Qanun aşağıdakı kimi ifadə olunur.
Kimyəvi reaksiyaya daxil olan maddələrin kütlələri cəmi, reaksiya nəticəsində alınan maddələrin kütlələri cəminə bərabərdir.
2 H₂ + O₂ = 2 H₂O
4 32 36
Lakin kimyəvi reaksiyalar nəticəsində istilik ayrılır. İstilik enerjisinin kütləsi məlum olmadığına görə əvvəllər belə ifadə edilirdi. 1905-ci ildə Eynşteyn kütlə ilə enerjinin qarşılıqlı əlaqəsini ifadə edən tənliyi müəyyən etdikdən sonra, həmin qanunlara dialektik vəhdətdə baxılır və birgə öyrənilir.
E = mc²
Burada: m – kütlə, c – işığın vakuumdakı sürəti ( 3x10¹⁰ sm/san.), E – enerjidir.
Eynşteynin tənliyi kütlə və enerjinin bir-birinə mütənasibliyini göstərir. Məlumdur ki, reaksiya zamanı kimyəvi enerji mexaniki, istilik, elektrik və digər enerji formalarına keçə bilər. Bu proseslər zamanı kütlə dəyişməsi Eynşteyn tənliyinə əsasən hesablanir və onun miqdarı reaksiya tənliyinə uyğun gələn kütlə miqdarı ilə müqayisədə çox az olduğundan bəzən nəzərə alınmır.
m = E / c²
Məsələn, sinkin oksigenlə reaksiyası zamanı ayrılan enerjiyə ( 3,49·10⁵ kC / mol ) ekvivalent olan kütlənin dəyişməsi:
Zn + ½ O₂ = ZnO + 3,49·10⁵ kC