1-mavzu. Dinshunoslikfanigakirish, Dinning

1-mavzu.

Dinshunoslikfanigakirish, Dinning ibtidoiyformalari

1.1. Ma’ruzaniolibborishtexnologiyasi

Talabalar soni:	Vaqti: 2 soat
Mashg’ulotshakli	Kirishmavzubo’yichainformastionma’ruza.
Ma’ruzarejasi	1. Dinshunoslikfaniningmaqsadivavazifalari. 2. Dinningjamiyatdagifunkstiyalari 3. Dinshunoslikningboshqafanlarbilano’zarobog’liqligi. 4. Dinningibtidoiyformalari.
Mashg’ulotningmaqsadi: O’quvkursi haqidaumumiytasavvurnishakllantirish. Dinningibtidoiyformalari haqidama’lumotlarberish.
Pedagogikvazifalar:		O’quvfaoliyatiningnatijalari:
Kursningmaqsadivavazifalaribilantanishtiradi;		Kursningmaqsadivavazifalariniaytibberaoladi;
Kursningtuzilmasi,o’quvfaoli-yatinibaholashmezonlari,hamdatavsiyaqilinadiganadabiyotlarro’yhatihaqidama’lumotberadi.		Kursningtuzilmasi, o’quvfaoliyatiningo’zigaxosxususiyatlarivabaholashshakl-larini, kursnio’rganishdazaruradabiyot-larniaytibberaoladi.
Dinningjamiyatdagifunkstiya-lariniyoritibberadi. Ulargaalohidaizoh beradi.		Dinningjamiyatdabajaradiganfunk-stiyalarigata’rifberaoladi. Ulargaalohidaizohberaoladi.
Dinshunoslikniboshqafanlarbilano’zarobog’liqliginitu-shuntiradi.		Dinningboshqafanlarbilanbog’liq-liginiaytibberaoladi.
Dinningibtidoiyformalari haqidama’lumotberadi.		Dinningibtidoiyformalari: ani-mizm,totemizm,shamanizm,fetishizm-gaalohidata’rifberaoladi.
O’qitishvositalari		Tarqatmamaterial, slaydlar,A3-qog’ozi,marker.
O’qitishusulivashakli		Ma’ruza,aqliyxujum,dialog,mavzunijonlantirishuchun savollar,jamoviyishlash.
O’qitishsharoiti		Texnikvositalarbilanta’minlanganauditoriya.
Monitoringvabaholash		Og’zakinazorat, savol-javob, o’z-o’zininazorat qilish, reytingtizimiasosidabaholash.

Ma’ruzaningtexnologikxaritasi

Ishjarayonlarivaqti	Faoliyatningmazmuni
	o’qituvchi	talaba
1-bosqich. Kursgavamavzugakirish (10 daqiqa)	1.1. O’quvkursiningnominiaytib, kursdoirasidadastlabkiumumiytasavvurniberadi, hamdauslubiyvatashkiliytomonlaribilantanish-tiradi.	Tinglaydilar.
	1.2. Kursbo’yichao’tiladiganbarchamavzularbilantanishtiradi, ular-ninguzviyligi haqidakisqachama’lumotberib,sharhlaydi.	Tinglaydilar.
	1.3. Kursyakunidaqo’yiladiganreytingbaholashmezonlaribilantanishtiradi.(1-ilova)	Yoziboladilar.
	1.4. Kursnio’zlashtirishdafoydala-nishuchunzarurbo’lganadabiyotlarro’yxatibilantanishtiradi.(2-ilova)	Yoziboladilar.
	1.5. Birinchimavzu “Dinshunoslik”fanimaksadlarivadinningibti-doiyformalari”mavzusibilanta-nishtiradi.Aqliyxujumtexnikasi-danfoydalangan (3-ilova) holdatala-balarga quyidagi savollarbilanmu-rojaat qiladi: 1. Dinningjamiyatdagito’ldiruvchi-likvabog’lovchilikfukstiyalarigata’rifbering. 2. Dinningmaqsadvavazifalarini-malardaniborat. Doskagatalabalartomonidanaytil-ganfikrlaryozibboriladivao’qi-tuvchitomonidanumumlashtiriladi.	Formavatushun-chalarni sanabberadi, muhimjihatlariniyoziboladilar.Erkino’zfikrlarininamoyonetadilar.
2-bosqich.Asosiybo’lim (60 daqiqa)	2.1. Dinshunoslikfaniningmaqsadivavazifalarinitushuntiradi. Uningasosiyjihatlariniyoritibberadi. Mashg’ulotdatalabalarnifaollash-tirishuchunulargajonlantirishuchun savollarberadi. (5-ilova)	Tinglaydilar. Harbirtushunchavaiboralarnimuho-kama qiladilar. Barchaaxborot-larnitizimlash-tiradilar.
	2.2. Dinningjamiyatdagifunkstiya-lari savoliningmohiyatinivizualmateriallaryordamidaochibberadi. Funkstiyalarniturlargabo’lib, harbirigaalohidata’rifberadi. (4-ilova).	Tinglaydilar.Barchaolinganaxborotlarniyoziboladilarva savollarberadilar.
	2.3. DinshunoslikniboshqafanlarBilano’zarobog’liqliginitushun-tiradivaizohlabberadi. Bumashg’ulotdadialog,jamoaviyishlashusulidanfoydalanadiva savolninihoyasidaumumlashtiradi.	Tinglaydilar. Yoziboladilar. Savollarberadivaularnimuhokamaqiladilar.
	2.4. Dinningibtidoiyformalarigata’rifberadivaharbiriniizoh-laydi. Totemizm,fetishizm,ani-mizm,shamanizmgamisollarkelti-radi. Mashg’ulotnihoyasida savol-larniumumlashtiradi.	Tinglaydilar.Bahs-munozarayuritadi.Konspekt qiladi.Olinganaxborotlarnitizimlashtiradi.
3-bosqich.Yakuniybosqich (10 daqiqa)	3.1. Mavzubo’yichayakunlovchixulosachiqaradi.	Tinglaydilar.
	3.2. Faoltalabalarbaholashmezon-lariorqalirag’batlantiriladi.	O’ziniqiziqtirgan savollarniberadi.
	3.3.Mavzubo’yichamustaqilo’rganishuchuntopshiriqlarberadi (6-ilova).	O’UMga qarang.
	3.4.Keyingima’ruzadarsidao’tila-diganmavzuningrejasibilantanish-tiradi, “Insert” texnikasidanfoy-dalangan holdatayyorlanibkelishni so’raydi. (7-ilova).	Yoziboladilar. O’UMga qarang.

1(1.1)-Ilova

Kursbo’yichatalabalarnio’zlashtirish, baholashmezonlari

Nazoratshakllari	Reytingballari
TinglovchiningAmaliymashg’ulotdagifaolishtirokivadarsga qatnashishi.	Ball
Mustakilishbo’yichatopshiriqlarnibajarish	Ball
Yakuniytest	Ball
Jami	Ball

Foiz	Bali	Bahosi
86%-100%	ball	A’lo
71%-85%	ball	Yaxshi
55%-70%	ball	Qoniqarli
0%-55%	ball	Qoniqarsiz

Harbiramaliymashg’ulotdadanballgachaolishlarimumkin.

Reytingbuyichabaholar:

_____ball - «a’lo»

_____ball - «yaxshi»

_____ball - «qoniqarli»

_____ball - «qoniqarsiz».

2(1.1)-Ilova
Mavzunio’rganiщdafoydalaniladiganadabiyotlarro’yxati

1. KarimovI.A. Yuksakma’naviyat - engilmaskuch. -T.: Ma’naviyat, 2008.

2. KarimovI.A. Jahonmoliyaviy-iqtisodiyinqirozi, O’zbekistonsharoitidaunibartarafetishningyo’llarivachoralari. -T.: O’zbekiston, 2009.

3. O’zbekistonkonstitustiyasi-bizuchundemokratiktaraqqiyotyo’lidavafuqarolikjamiyatinibarpoetishdamustahkampoydevordir. (Toshkent- O’zbekiston -2009y )

4. 
   Mamlakatimiznimodernizastiya qilishvakuchlifuqarolikjamiyatibarpoetish – ustuvormaqsadimizdir. O’zbekistonRespublikasiOliyMajlisi QonunchilikpalatasivaSenatining qo’shmamajlisito’g’risidato’g’risidaAxborot. 2010 yil 28 yanvar.
   

5. Asosiyvazifamiz – Vatanimiztaraqqiyotivaxalqimizfarovonliginiyanadayuksaltirishdir. PrezidentIslomKarimovning 2009 yildamamlakatimizniijtimoiy-iqtisodiyrivojlantirishyakunlariva 2010 yilgamo’ljallanganiqtisodiydasturningengmuhimustuvoryo’nalishlarigabag’ishlanganVazirlarMahkamasimajlisidagima’ruzasi. Xalq so’zi, 2010 yil 30 yanvar.

6. KarimovI.A. “Barkamolavlod” yilidavlatdasturiToshkent- O’zbekiston -2010y.

7. KarimovI.A. Bizningboshmaqsadimiz - jamiyatnidemokratlashtirishvayangilash, mamlakatnimodernizastiyalashvaisloh etishdir. -T., «Uzbekiston», 2005.

8. Milliyistiqlolg’oyasi: asosiytushunchalar,tamoyillarvaatamalar. -T., Yangiasravlodi, 2002.

9. Mo’minovA.K. Dinshunoslikasoslarinio’qitishvao’rganishningyagonakonstepstiyasi. -T., 1999.

11. Islom.Enstiklopediya. -T.: Uzbekistonmilliyenstiklopediyasi, 2004.

12. ObidovR.,AbdullaevS., AzimovA. Xidoyatvazalolat. -T., 2004.
3(1.1)-Ilova

Aqliyxujumtkxnikasining qoidalari

- hech qandayo’zarotanqidvabaholashbo’lmasligikerak; - taklif qilinayotgan g’oyagabahoberishdan saqlan, agarujudayuqorivabajarilishextimolibo’lmasa ham-hammasigaruxsatberiladi; - barchakeltirilgan g’oyalar qimmatlivatengkuchli - ularnitanqid qilmaslikkerak; - javobberayotgannito’xtatmaslikkerak; - kamchilikko’rsatishdan saqlan; - maqsadmiqdor hisoblanadi; - qanchako’pfikrbildirishsashunchayaxshi, yangiva qimmatli g’oyani; tug’ilishigaehtimolshunchalikko’pbo’ladi; - fikrlartakrorlansae’tiborbermaslikkerak; - ochiq tanqidiyfikrlarniaytishgaruxsatber; - paydobo’lgan g’oyaniagaru seningnazaringbo’yicha qabul qilingan sxemagajavobbermasa hamtashlabyubormaslikkerak; - ushbumuammmonifaqatmavjudusulbilanechishmumkindebo’ylash.

4(1.1)-Ilova

1-slayd

Dinlarungae’tiqod qiluvchilarning soni, miqyosi, o’ziningma’lummillatyokixalqqaxosligiyoxudmillattanlamasligigako’raturliguruhlargabo’linadi



Urug’ – qabiladinlari – totemistik, animistiktasavvurlargaasoslangan, o’zurug’idanchiqqan sehrgar, shomonyoki qabilaboshliqlariga sig’inuvchidinlar. Ularmillatdinlarivajahondinlariichiga singibketganbo’lib, xozirdaAvstraliya, JanubiyAmerikavaAfrikadagiba’zi qabilalarda saqlanib qolgan.


Millatdinlari – ma’lummillatgaxosbo’lib, boshqamillatvakillario’ziga qabul qilmaydigandinlar. Ulargayahudiylik (yaxudiymillatigaxos), hinduiylik (xindlargaxos), konfustiychilik (xitoymillatigaxos), sintoizm (yaponlargaxos) kiradi.



Jahondinlari – dunyodaengko’ptarqalgan, kishilarningmillativairqidan qa’tiynazarungae’tiqod qilishlarimumkinbo’lgandinlar. UngaBuddaviylik, XristianlikvaIslomdinikiradi.

2-slayd

Fetishizm


Totemizm

Magiya



Dinningibtidoiy

shakllari

Animizm

Shamanizm

3-slayd


Dinningijtimoiyvazifalari


1. To’ldiruvchilik, tasalliberuvchilik - kompensatorlik



2. Birlashtiruvchilik - integratorlik



3. Tartibga solib, nazorat qiluvchilik - regulyatorlik



4. Aloqabog’lashlik


5. Legitimlovchilik - qonunlashtiruvchilik



6. Falsafiy - nazariya

4-slayd

DINLARTA’LIMOTIGAKO’RA




Politeistik – ko’pxudolik (hindiuiylik, konfustiychilik)

Monoteistik – yakkaxudolik (yahudiylik, islom)


5(1.1)-Ilova

Talabalarnifaollashtirishuchunberiladigan

jonlantiruvchi savollar.

1.Dinshunoslikfaniningboshqafanlarbilanbog’liqliginitushuntiring. 2.Dinningibtidoiyformalaridananimizmgata’rifbering. 3.Dinshunoslikfaniningmaqsadinimadaniborat. 4.Fetishizmvashamanizmgamisolkeltiring.

6(1.1)-Ilova

1-o’quvtopshiriq.

1.Internet saydlargakiribmavzugadoirxujjatlarniko’ribchiqish. 2. Berilganadabiyotlarro’yxatibo’yichamustaqilishlash. 3.Islomenstiklopediyasiningatamalilug’atinio’rganish. 4.Birinchimavzugaoidreferatrejasinitayyorlash.

2-o’quvtopshiriq.

Qo’yidagijadvalnito’ldiring.

Dinshunoslikfaniningmaqsadivavazifalari	Dinningjamiyatdagifunkstiyalari	Dinningibtidoiyformalari

7(1.1)-Ilova

«Insert» texnikasining qoidalari:

1. Tekstnio’qibchiqing.

2. Olinganma’lumotnitizimlashtiring.

3. Harbirqatorgaqalamyordamidabelgilarqo’ying.

V – ma’lumotlarmavzugaoidbilimlarimgato’g’rikeladi.

+ – yangima’lumotdir.

- – olganbilimlarimgato’g’rikelmaydi.

? – menio’ylantirib qo’ydi, bumasalayuzasidan qo’shimchama’lumotlarkerak.

1.2. Seminarmashg’ulotniolibborishtexnologiyasi

Talabalar soni:	Vaqti 2 soat.
Mashg’ulotshakli	Mavzubo’yicha “Qanday?” organayzeridanfoydalanilgan holdabilimlarnichuqurlashtirishvamustahkamlashga qaratilganamaliymashg’ulot.
Mashg’ulotrejasi	1.Dinshunoslikfaninio’qitishdanko’zdatutilganasosiymaqsad. 2.Din –ijtimoiy hodisa sifatida. 3.Diniyongasoslariningshakllanishi. 4.Animizm, totemizm, fetishizmvashamanizm.
Mashg’ulotningmaqsadi: Mavzubo’yichabilimlarnichuquro’zlashtirishnita’minlash hamdabilimvako’nikmalar hosil qilish.
Pedagogikvazifalar:	O’kuvfaoliyatinatijalari:
Dinshunoslikfaninio’qi-tishdanko’zdatutilganasosiymaqsadlar haqidabilimlarnichuqurlashtirishgaimkonyaratadi.	Kursningmaqsadivavazifalarimohiyatiniyoritibberaoladi.
Din–ijtimoiy hodisa sifa-tidaekanligihaqidama’lu-motberadi.	Dinningjamiyatdagio’rni haqidagapiraoladi.
Diniyongasoslarinishakl-lanishiniyoritibberadi.	Diniyongasoslarinishakllanishibo’yichama’lumotlarnitizimlashtiradi.
Animizm, totemizm, fetishizmvashamanizmkabidinningibtidoiyformalarigaalohi-da-alohidaizoh beradi.	Animizm, totemizm, fetishizmvashamanizmkabidinningibtidoiyformalarigatavsifberaoladi.
O’qitishusullarivatexnikavatexnika	Topshiriqlar, “Qanday?”, amaliyishlashusuli, suhbat.
O’qitishvositalari	Tarqatmamateriallar, slaydlar,kog’oz, marker, doska.
O’qitishshakllari	Individual, guruhlardavajamoadaishlash.
O’qitishsharoiti	Texnikvositalarbilanta’minlanganauditoriya.
Monitoringvabaholash	Og’zakinazorat, savol-javob, o’z-o’zininazorat qilish, reytingtizimiasosidabaholash.

Seminarmashg’ulottexnologikxaritasi

Ishbosqichlari	O’quvfaoliyatiningmazmuni	Tinglovchifaoliyatiningmazmuni
1-bosqich.Mavzugakirish (10 daqiqa)	1.1. O’quvmashg’ulotimavzusi, maq-sadivao’quvfaoliyatinatijala-riniaytadi. Ta’limjarayoniin-terfaolusullarorqaliamalgaoshirilishinie’lon qiladi.	Mavzunominiyoziboladilar.
	1.2. Talabalarningmashg’ulotdagifaoliyatinibaholashko’rsatkichlarivamezonlaribilantanishtiradi (1-ilova)	Yoziboladilar.
	1.3. Mavzubo’yichatayyorlangantop-shiriqlarnitarqatadi.	Topshiriqlarbilantanishadilar.
	1.4. Savollarberib suhbattarzidatalabalarbilimlarinijonlanti-radi.	Yoziboladilar
2-Bosqich.Asosiy (60daqiqa)	2.1.Talabalarni 3 taguruhgaaj-ratadi. Guruhlarga savolbilanmu-rojaat qiladi. Savol: “Dinshunos-lik” faniningasosiymaqsadivavazifalari haqidanimalarnibi-lasiz?” Guruhlardaishlashnitash-kiletib, yordamberadi. Jadvalnito’ldirishnitaklifetadi, taqdi-motgatayyorlaydi. (2-Ilova)	3 takichikguruhlargaajraladilar. Guruhlardaishlaydilar, jadvalnito’ldirib, taqdimotnitayyorlaydilar.
	2.2. “Qanday?” organayzeridanfoy-dalangan holda “Dinning qandayjamiyatdagifunkstiyalarinibila-siz?” deb savolbilanmurojaat qiladi. (4- Ilova)	Jamoabo’lib “Qanday?” organayzerinito’ldiradilar
	2.3. 3 va 4 mavzu savollaribo’yichabahs-munozarao’tkazadi. Mavzubo’-yichamuammonixal qilishgaoidfikrlarnitizimlashtirish, yagonayokiaksincha qarama-qarshipozistiya-nishakllantirishgaimkonberadi. Talabalarnifaollashtirishmaq-sadidaulargajonlantiruvchi sa-vollarbilanmurojaat qiladi. (3-Ilova). Savollarniumumlashtirib, yakuniyxulosachiqarishgaimkonyaratadi.	Mavzu savollariva g’oyasibilantanishadi, Bahs-munozarayuritib, fikralmashadi, taklif qiladi, muhokama qiladi, baholaydivaengoptimalfikrnitanlaydi.
3-Bosqich. Yakuniy (10 daqiqa)	3.1. Mavzubo’yichayakunlovchixulo-salar qiladi.	Savollarberadi.
	3.2. Faoltalabalarnibaholashmezoniorqalirag’batlantiradi.	Yoziboladilar. O’UMga qaraydilar
	3.3. Mavzubo’yichabilimlarnichuqurlashtirishga qaratilgantest savollariniberadi. (5- ilova).	O’UMga qaraydilar.

1(1.2)-Ilova

Talabalarnibaholashmezonlariko’rsatkichlari

Guruh	Baho	Baholashko’rsatkichlarivamezonlari
		O’tilganmavzunito’liq biladi	Faollik	Misollarkeltiraoldi	Jami
	Ball	1,0	0,5	1,5	3
1
2
3

2,2 – 3 ball – a’lo

1,2 – 2 ball – yaxshi

0,5 – 1,1 ball – qoniqarli

2(1.2)-Ilova

1-o’quvtopshiriq

Jadvalnito’ldiring

Dinshunoslikfaniningmaqadivavazifalari	Dinningjamiyatdagifunkstiyalari	Dinningibtidoiyformalari

3(1.2)-Ilova

Jonlantiruvchi savollar

1.Dinshunoslikfaniningboshqafanlarbilanbog’liqliginitushuntiring. 2.Dinningibtidoiyformalaridananimizmgata’rifbering. 3.Dinshunoslikfaniningmaqsadinimadaniborat. 4.Fetishizmvashamanizmgamisolkeltiring.

4(1.2)-Ilova

“Qanday?” ierarxikdiagrammasi

Diagrammanituzishqoidalaribilantanishiladi. Yakka (juftlikda)

diagrammatuziladi.

Muammo haqidabutunligichaumumiytaassurotolishimkoniniberuvchimanti-qiybir qator savollar, tizi-mli, ijodiy, taxliliymusho-xada qilishko’nikmalarinirivojlantiradi.




Juftliklargabirlashadi, o’zdiagrammalarinitaqqoslaydi

va qo’shimchalarkiritadi.

Natijalartaqdimoti.


«Qanday» organayzerinito’ldiring




Dinning qandayjamiyatdagifunkstiyalarinibilasiz?”

Qanday?
Qanday

Qanday?

Qanday?
Qanday? Qanday?

Qanday?

Qanday? Qanday?

Qanday?

5(1.2)-Ilova
1 – mavzubo’yichatest savollarigajavobbering
1. Dinningfunkstiyalari

A) axloqiy,tarbiyaviy, mafkuraviy

B) to’ldiruvchilik, birlashtiruvchilik, o’zaroaloqadorlik, tartibga soluvchilik.

V) tinchlik, do’stlik, tenglik, tabiatnimuxofaza qilish.

G) gnoseologik, antropologik, teologik, psixologik.
2. Dinning qandayildizlaribor?

A) genetik, tarixiy, psixologiy

B) gnoseologik, sostial, psixologik

V) Sostial, biologik, iloxiy

G) afsonaviy, falsaviy, psixologik
3. Totemizmnima?

A) tarixiydinshakllaridanbiri

B) Ibtidoiyjamoadaturlixayvonlarniurug’gaasos solgandeb hisoblab, ilohiylashtirishva sig’inish.

V) tushko’rishvaboshqairim-sirimlargaishonish.

G) jonsiznarsalarniilohiylashtirishva sig’inish.
4. Din – bu...

A) Madaniytaraqqiyotning qonuniyatlibosqichi

B) ruhoniylarkiritganxayoliydunyoqarash

V) kishilargaOlloh in’ometganxaqiqat

G) ijtimoiytaraqqiyot.

5.Dinningunsurlarini sanabbering

A) Tasavvur, diniy-psixologiya, diniytashkilotlar

B) diniytasavvur, diniyaxloq, diniymafkura

V) diniyong, diniyhis-tuyg’u, diniyibodat

G) xudoga, payg’ambarlargavafarishtalargaishonish.