| Blok–diagrammalar
– ucho„lchamli tekis kartografik suratlar bo„lib, er
yuzasi qismini vertikal va gorizontal kesimli holatdagi tasviridir. Blok–diagramma
mavzulari xar xi bo„lib, ular: geologik va geomorfologiklar erning tuzilishi va
tarkibini, tuproq blok–diagrammasi joy relefi va tuproq profilini, okeanlar blok–
diagrammasi suv massalarini tarqalishini, oqimlar, suvning chuchukligi xolatlarini
ko„rsatadi.
Anaglifik kartalar(anagliflar)
– biri birini to„ldiruvchi ikki rang (masalan,
yashil va qizil) larni parallaktik surilish oqibatida, ikki tasvir stereojuftlik hosil
qiladi. Maxsus qizil va yashil oynakli filtrli–ko„zoynak orqali tasvirlar
kuzatilganda oq–qorali xajmli stereo tasvir hosil bo„ladi. Kompyuter grafikalar
uslubida ekran displeyida anagliflar paydo bo„ladi. Ushbu kartalar o„quv
qo„llanmasi sifatida relef modelini tasvirlaydi.
Fotokartalar
–fototasvirlar bilan birlashtirilgan kartalar. Ular joylarning
ba‟zi elementlarini(koordinatalr to„ri, gorizontallar, yozuvlar va b.), ba‟zida
mavzular tarkibini(geologik tuzilmalar, landshaftlar va b.) kartografik tasvirini
fotoplanlarga tushirilgan xolatini poligrafik yo„l bilan tayyorlanadi. Fotokartalar
proeksiyalari va o„lchamlari, asosi va aniqligi oddiy kartalar singari bo„ladi.
SHunday qilib, fotokartalar joyni orientatsiya qilishda, ilmiy izlanishlarda,
injenerlik va loyiha izlanish ishlarini olib borishda eng qulay, aniq xujjat
hisoblanadi. Ba‟zida
ortofotokartalar
atamasi ham ishlatiladi. Bu fototasvirlarni
ortogonal proeksiyalardagi mahsulidir. Agar fotoasos bo„lib kosmik suratlar
xizmat qilishsa, unda bunday kartalarni
kosmofotokartalar
deb yuritiladi.
Umumgeografik, geologik, tektonik, landshaftlar, shuningdek Oy va boshqa
sayyoralar yuzasi tasvirlangan fotokartalar va kosmofotokartalar keng tarqalgan.
Dostları ilə paylaş: | 
