mo‘ljallangan, EI davlatlari ta’lim standartlari unifikatsiya (bir xillashtirish)
universitet bu Geydelberg universiteti bo‘lib, 1386 yil tashkil topgan. 1388 yil
Hozirgi kunda universitetlar va boshqa oliy o‘quv yurtlari soni sezilarli
darajada ortdi, ta’lim tizimi ham o‘zgardi. Avvalgiday gumanitar ta’lim
an’analari muhim o‘rinni egallaydi, lekin texnik ta’lim, nazariya bilan amali
23
birligi, fanlararo ta’lim ham birinchi o‘ringa chiqmoqda. Oliy o‘quv yurtlari fan
va texnikaning oxirgi yutuqlari-
yo‘nalishlarni aks ettiruvchi dasturlarni kiritmoqdalar. SHu maqsadda o‘quv
rejalari qayta ko‘rib chiqilmoqda.
Germaniyada 300dan ortiq oliy maktablar bo‘lib, ular 16ta Federal erlarda
joylashgan. SHulardan Geydelberg universiteti eng qadimiy bo‘lib, 1385 yil
tashkil topgan. Turli mutaxassisliklar bo‘yicha 400dan oshiq o‘quv dasturlari
juda keng tanlash imkonini beradi, bunda istagan mutaxassislikni egallash va
fanlararo tadqiqotlar o‘tkazish mumkin.
Germaniya OO‘YUlarida “akademik erkinlik” hukmron, ya’ni qat’iy o‘quv reja
yo‘q, majburiy ma’ruzalar kam, talabalarning tanlov imkoniyati ko‘p. SHu bois
ham o‘z yurtida qat’iy tartibga o‘rgangan chet ellik talabalar o‘quv yilining
boshida birmuncha qiynaladilar. Bu haqda AQSHning Viskonsin shtatidan
kelgan Djon Vulf “Mustaqil ishlashga o‘zingni tay
ѐ
rla. Bu erda professorlarni
AQSHdagiga nisbatan kamroq ko‘rasan. Ustingdan nazorat ham yo‘q. Men bu
erda bilimni o‘qituvchi uchun emas, o‘zim uchun egallash lozimligini
o‘rgandim”-deydi.6
Germaniya Federativ Respublikasining ―Ta’lim to‘g‘risidagi asosiy
qonuniga
‖
ko‘ra har bir fuqaro o‘z shaxsini erkin rivojlantirish, o‘z iqtidori,
moyilligi va qobiliyatiga qarab maktab, o‘qish joyi va kasb tanlash xuquqiga
ega. Ta’lim sohasidagi bunday si
ѐ
satning maqsadi har bir shaxsning qiziqishi va
talablarga javob beradigan malakali tay
ѐ
rgarlikni olish imkonini berishida
imkon qadar ko‘proq
ѐ
rdam berishdan iboratdir.
Germaniyaing har bir fuqarosi butun ha
ѐ
ti davomida umumiy, oliy va
kasbiy ta’lim olish imkoniyatiga ega. CHunki Germaniya yuqori rivojlangan
sanoat davlatlaridan biri bo‘lib, yuqori malakali mutaxassislarga ehti
ѐ
j katta.
Germaniya xukumati turli sohalarda sifatli mutaxassis kadrlarni tay
ѐ
rlashga
manfaatdor. SHu bois nemis ta’lim tizimining rivojlanishiga katta miqdorda
mablag‘ ajratiladi.