1 müəllimin Peşəkarlıq Standartı İctİmaİ Elmlər
Yüklə 78,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
| İctİmaİ Elmlər 1 müəllimin Peşəkarlıq Standartı İctİmaİ Elmlər (baza və orta pillə) 2008-ci il (birinci redaksiya) m üəll İm İn P Eşəkarlıq St andartı 2 İctİmaİ Elmlər 3 Baza və/ya orta Pİllənİn GürcüStan tarİxİ, GürcüStan coğrafİyaSı və dİGər İctİmaİ Elmlər üzrə müəllİmİnİn PEşəkarlıq vərdİş-Bacarıqları tarİx İstiqamət: tarixi zaman Xronoloji vahidlər sistemindən istifadə etmək; tarixi hadisə və faktları müvafiq tarixi dövrlə əlaqələndirmək.
Tarixi hadisələrin (şəxsiyyətlərin) fərqli interpretasiyalarının olması səbəbləri üzərində müzakirələr aparmaq; Eyni bir tarixi hadisə (şəxsiyyətin) fərqli interpretasiyalarının təhlili və qiymətləndirilməsi. İstiqamət: tarixi araşdırma İlkin və başqa mənbələrin təhlili. Tarixi araşdırmaların planlaşdırılması və həyata keçirilməsi.
Müxtəlif dövrlərdə Gürcüstanda və dünyada baş verən mühüm siyasi, sosial, iqtisadi və mədəni dəyişikliklər barədə müzakirələr aparmaq. Yer üzərindəki dini etiqadların mahiyyəti və müxtəlif dövrlərdə dinin ictimai həyatda rolu haqqında müzakirələr aparmaq. Müasir dövrdə və keçmişdə müxtəlif mədəni əlaqələr və qarşılıqlı təsirlər haqqında müzakirələr aparmaq. Bu və ya digər konkret dövrdə Gürcüsanda və dünyada baş verən siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni-dini proseslərin qarşlıqlı əlaqələri barəsində müzakirələr aparmaq. Hər hansı bir tarixi mətn üzərində əsaslandırılmış esse yazmaq. Sərbəst araşdırma aparmaqla tarixi mövzu yazmaq.
m üəll İm İn P Eşəkarlıq St andartı 4 coğrafİya İStİqamət: zaman və məkan Xəritə dilini anlamaq; xəritə, tarixi-coğrafi vasitələrin (sxema, diaqrama, fotoşəkil, cədvəl, qrafik) və coğrafi ləvazimatlardan istifadə etməklə məlumat toplamaq. Məkanda istiqamət – horizontun tərəflərini, dərəcə torunu tanımaq; yeri müəyyən • etmək;
Coğrafi formalardan istifadə etməklə simvolları təsvir etmək; • Miqyasın təsviri – miqyasdan istifadə etməklə yer və məsafənin müqayisəsi, kartoqrafik • proeksiyaları fərqləndirmək. Xəritə və digər coğrafi vəsaitlərdən (şəkillər, qrafiklər, cədvəllər, diaqramlar və s.) əldə edilən məlumatları coğrafi biliklərlə əlaqələndirmək və bunların əsasında yeri, hadisəni və prosesləri xarakterizə etmək, qanunauyğunluğu təyin etmək. Relyef, hidroqrafik şəbəkə, resurslar, yaşayış yerləri, əhali, sosial və iqtisadi sistemlər, nəqliyyat sistemi haqqında məlumatları axtarıb təhlil etmək. Tarixi-coğrafi vasitələrin mətni analoqlarını tərtib etmək. İStİqamət: coğrafİ tədqİqat Mövzuya uyğun olaraq coğrafi tədqiqatları (eləcə də, sahəni) planlaşdırmaq; problemi, coğrafi tədqiqatın məqsədini, onun həlli yolları və istiqamətlərini müəyyən etmək; coğrafi tədqiqat üçün lazımi informasiyaları toplamaq, göstərişləri formalaşdırmaq; coğrafi tədqiqatı həyata keçirmək üçün əldə olunan informasiyanı təhlil etmək və hazırlamaq; coğrafi problemin həlli yolu, tədqiqatın nəticələrini dəlillər əsasında təqdim etmək. Coğrafi mövzunun quruluşu. İStİqamət: coğrafİ İntErPrEtaSİya Coğrafi terminlər və anlayışlardan düzgün şəkildə istifadə etmək Geniş yayılmış coğrafi stereotiplərin əks-sübutu; Coğrafi faktların mülahizələrdən fərqi; Coğrafi informasiya əsasında proqnozlaşmanı həyata keçirmək və hadisələr yaratmaq (coğrafi mövzuda); Müxtəlif formatlarda (yazılı, şifahi, vizual) təqdim olunan informasiya üzərində düşünmək və təsvir olunan formatda təqdim etmək. İStİqamət: kommunİkaSİya Xəritə və digər coğrafi vasitələrdən istifadə etməklə öz fikrini ifadə etmək; Coğrafi tədqiqat nəticələrini göstərmək üçün lazımi vərdiş-bacarıqları üzərə çıxarmaq; Hadisələr və proseslər arasında məqsəd-nəticə əlaqələri barədə müzakirələr aparmaq; coğrafİ mövzu yazmaq; coğrafİ taPşırıqların xüSuSİyyətlərİnİ nəzərə almaqla İşİ hİSSələrə Bölmək, müzakİrə Etmək və S.; İşlənib hazırlanmış coğrafi mövzunun təqdimatı. İctİmaİ Elmlər 5 mülkİ təhSİl İstiqamət: tədqiqat İctimai həyatda şəxsi imkanları, yeri və əhəmiyyəti təhlil etmək; İctimai həyat üçün mühüm hadisələri və prosesləri anlamaq və təhlil etmək; İctimai, dini, təhsil, hüquq, dövlət və iqtisadi institutlarının funksiyaları və mahiyyətlərini təhlil etmək. Ölkənin maraqları, adətləri və dəyərləri istiqamətində demokratik təcrübəni təhlil etmək.
İstiqamət: qiymətləndirmə İcitmai hadisələr və proseslərlə əlaqədar mövqeni hazırlamaq və dəlillər əsasında müdafiə etmək; İcitmai hadisələr və proseslərlə əlaqədar müxtəlif yanaşma və mövqeni tənqidi qiymətləndirmək; Hadisələr, proseslər və mövqelərin qiymətləndirilməsində uyğun meyarlardan istifadə etmək.
İctimai maraqları həyata keçirmək üçün şagirdlər, həmkarlar, valideynlər, hökümət və qeyri- hökümət təşkilatları ilə əməkdaşlıq etmək; İctimai məsələlər üzərində müzakirələr apararkən dəlillər və ifadə formalarından məqsədəuyğun şəkildə istifadə etmək; Şagirdlər və onların şəxsi inkişafına, valideynlər və məktəbin, cəmiyyətin maraqlarına aid olan proseslərdə və ya qərar qəbulunda iştirak etmək.
Tarixə köməkçi fənnlər; tarixi mənbələr: yazılı, əşyalar, etnoqrafik, şifahi, linqvisitk, kino-, foto- fonosənədlər; dünyada və Gürcüstanda tarixi düşüncənin təkamülü (qədim zaman və orta əsr salnamələri, yeni dövrün tarixçiləri, XIX-XX əsr tarixçiləri). zaman və təqvim Tarixi zaman vahidləri: il, əsr, minillik, tarixi hesab sistemi; təqvim və zaman qeydiyyat sistemləri (Yulian və Qriqorian təqvimləri).
qədim tarix dövrü İnsanın meydana gəlməsi və təkamülü; onun dünyada məskən salması; neolit inqilabı; ən qədim dini təsəvvürlər; Gürcüstan ərazisində ən qədim insanlar.
m üəll İm İn P Eşəkarlıq St andartı 6 Gürcü xalqının meydana gəlmə məsələsi qədim şərq Mesopotamiya (ərazisi, əhalisi və əhalinin məşğuliyyəti, əfsanələr və allahlar, Qədim Babilon, Hamurapi qanunları; Yeni Assuriya çarlığı); Əhəmənilər İmperiyası (ərazisi, II Kir və I Dara; dövlət idarə sistemi, yazı və din). Cənubi-Qərbi Gürcüstanın qədim icma birlikləri. Kolxa və Diaox.
Yunanıstanın təbii şəraitləri, əhalisi və əhalinin məşğuliyyəti; Qədim Yunanıstanda dini təriqat; Afina, Sparta; Böyük Yunan Kolonizasiyası; Yunan-Iran müharibələri; Makedoniyalı İsgəndərin imperiyası və onun süqutu; Qədim Yunanıstanın mədəniyyəti (təhsil, elm, memarlıq, ədəbiyyat, teatr, idman). Romanın əsasının qoyulması; İtaliyanın təbii şəraitləri və əhalisi; patrisilər və plebeylər; Roma respublikası (onun əsasının qoyulması, idarəçilik sistemi, karfagenlərlə müharibə, vətəndaş müharibələri, Yuli Sezar); Roma İmperiyası (imperator hakimiyyətinin əsasının qoyulması – Avqustos; imperiyanın ərazisi və onun idarəçilik sistemi; xristianlıq təriqatı və onun fəlsəfi mahiyyəti; xristianlığın yayılması və xristianlığın təqib edilməsi; xristianlığın dövlət dini elan edilməsi; Roma İmperiyasının iki yerə parçalanması; Roma və varvarlar; Qərbi Roma İmperiyasının süqutu); Qədim Romada mədəniyyət (memarlıq, ədəbiyyat). Gürcüstan antik dövrlərdə VI-III əsrlərdə Kolxeti çarlığı; Kartli (İberiya) çarlığının yaranması; II-I əsrlərdə İberiya çarlığı və romalıların Gürcüstana yürüşü; I-II əsrlərdə Gürcüstan və Roma əlaqələri.
Dövlət idarəçiliyi sistemi; Əzəmətli Yustinian və “Roma Hüquq Toplantısı”; Herakl Qeysər. İran-Vizantiya qarşıdurmasında Gürcüstan; ərəblər və Vizantiya İmperiyası; III Leon; ümumdünya kilsəsinin parçalanması; səlcuq türkləri və Vizantiya; Vizantiya və Gürcüstan səlcuq türklərinə qarşı mübarizədə; Vizantiyanın zəifləməsi və süqutu (XII-XV əs.).
İnsanların məskən salmaları; frankların çarlığı (Böyük Karl, Frank İmperiyasının süqutu), Qərbi Avropada feodalizm; xaç yürüşləri; Orta Əsr şəhərləri (şəhərlərin meydana gəlməsi, sənət, ticarət, şəhər idarəçiliyi və təbəqələr; məişət); kilsə və rahiblik; XII-XIV əsrlərdə İngiltərə və Fransa (Böyük Azadlıq Xartiyası, İngiltərə parlamenti, baş qərargahlar, yüzillik müharibələr – Janna Dark). Gürcüstan ıv-xıv əsrlərdə Gürcüstanda feodal münasibətlərinin meydana gəlməsi; Gürcüstanda xristianlığın dövlət dini elan edilməsi; Vaxtanq Qorqasali; “Böyük müharibələr”; Gürcüstanda ərəblərin hökmranlığı (islam dini və onun fəlsəfi mahiyyəti, Həbib İbn Salamın “Müdafiə Fərmanı”. Gürcüstanda ərəblərin idarəçilik sistemi); Gürcüstanda vahid feodal dövlətinin yaranması (yeni feodal dövlətlərinin əmələ gəlməsi; Davit Kurapalat; III Baqrat; I Qiorqi; IV Baqrat; II Qiorqi; IV Davit); Gürcüstan XII əsrin ikinci yarısında (III Qiorqi, Çariça Tamara); XII-XIII əsrlərdə dövlət quruculuğu və mədəniyyət; Gürcüstanda monqol hökmranlığı (monqolların iqtisadi və sosial məişətləri, monqolların Gürcüstanda idarəçiliyi, əhalinin qeydiyyatı və monqol vergiləri, Fədakar Dmitri, V Qiorqi); Teymur Ləngin Gürcüstana hücumları və onların nəticələri. İctİmaİ Elmlər 7 qərbi avropa, şimali amerika, rusiya yeni tarixdə (xv-xıx əsrlər) Böyük coğrafi kəşflər (Vasko De Qama, Kolumb, Magelann); İntibah Dövrü (dünyaya baxış, elm, sənət); reformasiya (Martin Lüter, Kalvinizm, İngiltərədə reformasiya, kontrreformasiya); absolyutizm (XIV Lui merkantelizm); İngiltərə inqilabı (vətəndaş müharibəsi, Kromvel, inqilabın nəticələri); maarifçilik (fransız maarifçiləri, iqtisadi nəzəriyyələr, fiziokratlar, Adam Smit); Böyük Fransa İnqilabı (absolyutizm böhranı, monarxiyanın süqutu, yakobist diktaturası, inqilabın nəticələri); Şimali Amerika (müstəqillik uğrunda mübarizə, Amerika Birləşmiş Ştatlarının yaranması, Corc Vaşinqton, 1787-ci il Konstitusiyası); Rusiya çarlığı (Moskvada mərkəzləşdirilmiş çarlığın yaranması – III İvan və IV İvan, I Pyotr, II Yekaterina); Napoleon dövrü (Napoleonun xarici siyasəti və müharibə kampaniyaları; Kontinental Blokada 1812-ci il Rusiyaya müharibə kampaniyası, Leypsiq yaxınlığında vuruş, Vaterloo mübarizəsi); industrial inqilab (İngiltərədə industriya, urbanizasiya, sosial dəyişikliklər); imperializm dövrü (imperialistik ideologiya – İngiltərə və Rusiya; kolonializm – İngiltərə, Fransa, Rusiya, marksizm); xv-xıx əsrlərdə Gürcüstan Böyük Aleksandrın çarlığı və ölkənin çarlıq-hakimiyyətlərə bölünməsi; XVI-XVII əsrlərdə İran və Osmanlıya qarşı mübarizə (Sioxi yaxınlığında döyüş, Amasya dənizi, I Luarsab və I Simon, Samsxe-Saatabaqo və Acarıstanın Osmanlı hakimiyyətinə keçirilməsi, I Teymuraz və II Luarsab, Qiorqi Saakadze); VI Vaxtanq; II Teymuraz və II İrakli; Solomon I; XVI-XVIII əsrlərdə Gürcüstan-Rusiya əlaqələri; XVI-XVIII əsrlərdə gürcü mədəniyyəti; Rusiya tərəfindən gürcü çarlıqlarının ləğv edilməsi; Kartlinin Mtianeti, Kaxeti, İmereti və Quriya ərazilərində təşviqatlar, 1832-ci il razılığı; Rusiya hakimiyyətinin 1830-1850-ci illərdə Gürcüstanda siyasəti; Rusiya-Türkiyə müharibələri və Gürcüstan; Gürcüstanda təhkimçilik sisteminin ləğv olunması; 60-70-ci illərin islahatları; “Terqdaleulebi”; Gürcüstanda marksist hərəkatı; siyasi hərəkatlar və partiyaların formalaşması; XIX əsrdə gürcü mədəniyyəti.
XX əsrin əvvəlində Gürcüstan və dünya; I dünya müharibəsi və Paris sülh konfransı; 1918- 1921-ci illərdə Gürcüstan; 1921-1939-cu illərdə Gürcüstan və dünya; II dünya müharibəsi və Gürcüstan; 1945-1985-ci illərdə dünya və Gürcüstan; “Perestroyka” və SSRİ-nin süqutu; dünya və Gürcüstan postsovet dövründə.
m üəll İm İn P Eşəkarlıq St andartı 8 coğrafİya coğrafiyaya giriş Coğrafiyanın tədrisi obyekti və məqsədləri; coğrafi ideyaların formalaşma tarixi; səyahətçilər və səyahətlər; coğrafi anlayış və terminlər; coğrafiyanın və coğrafi biliyin əhəmiyyəti; müasir coğrafiya alimlərinin sistemləri; coğrafi araşdırma metodları: ənənəvi (təsviri, coğrafi müqayisəli, kartoqrafik) və müasir (riyazi, aerokosmik, geoinformatik, modelləşdirmə); coğrafi proqnozlaşdırma; dəyişməyən inkişaf konsepsiyası. məkanda səmtləşmə Xəritə, xəritə dili; qlobus; yerin planı; kompas; horizontal tərəflər, dərəcə toru; coğrafi uzunluq və coğrafi enlik, tropiklər və qütb dairələri, ilin fəsilləri və gecə-gündüz əvəzolunması; saat qurşaqları; vaxtın dəyişmə xətti; miqyas; kartoqrafik proeksiyalar; müxtəlif ölçülər aparmaq (xəritədə və yerdə).
Hava və iqlim; temperaturun coğrafi uzunluq və coğrafi enliyə əsasən dəyişilməsi; küləklər, onların əmələ gəlmə və yayılma qanunauyğunluqları; yağıntılar, onların əmələ gəlmə və yayılma qanunauyğunluqları; hava proqnozu; metereoloji təchizatlardan istifadə prinsipi; iqlimin torpaq işlərinə, nəqliyyata, insanın sağlamlığına göstərdiyi təsir; atmosferin mühafizəsi. Atmosferlə əlaqədar təbii fəlakətlər. Hidroqrafiya (çaylar, göllər, buzlaqlar, yeraltı sular, quyular, su anbarları), relyefə, iqlimə, təsərrüfata təsir; su resurslarının tutumu, istifadəsi, mühafizəsi. Su ilə əlaqədar təbii fəlakətlər; dəniz və okeanların yerləşməsi; duzluluq, dərinlik, körfəzlər, boğazlar, qabarma- azalma, axınlar, təsərrüfatda istifadə, çirkləndirilmə, mühafizə; Yer kürəsinin qabığı, lay qatları; Yer kürəsinin səthi dəyişiklikləri; relyef, geoloji mərhələlər, tektonika, endogen və eqzogen proseslər; yeraltı resurslar; absolyut və nisbi yüksəklik, relyefin formaları, onların iqlimə, bitkilərə, heyvanlara və təsərrüfata göstərdikləri təsir. Torpaq növləri və torpağın münbitliyi, bitki və heyvanat aləmi. Bioloji çoxluq. Onların mühafizəsi. İctimai coğrafiya Coğrafi ərazi və sərhədlər; xarakteristik təbii landşaft; təbii resurslar (yayılması, əhəmiyyəti, istifadəsi); təbii resurslar və təsərrüfat sahələri; saxlanılmasına görə resursların təsnifatı: torpağın, suyun, aqroiqlimin, meşənin. Dünya okeanının resursları; əhali, dünyanın demoqrafik vəziyyəti (tarixi keçmişdən bu günə qədər); ölkələrə əsasən oxşarlıq və fərqlər; irqlər, etnik və dini quruluş. Doğum sayı, ölüm, cinsi və yaş strukturu, əmək ehtiyatları; regionlar və ölkələrin sosial- demoqrafik təsnifatı (ömrün uzunluğu, doğum, ölüm, sağlamlıq və təhsil səviyyəsi); demoqrafik keçidlər; demoqrafik siyasət; miqrasiya; urbanizasiya və köçmə; əhalinin sıxlığı, məskunlaşma növləri; böyük coğrafi kəşflər; səyahətlər; təsərrüfat sahələri (nəqliyyat, energetika, ticarət, turizm, kənd təsərrüfatı, sənaye, kommunikasiyalar); coğrafi siyasət və geosiyasət; idarəçilik forma və inzibati-ərazi təşkilatına əsaslanan ölkələr; beynəlxalq status və xarici siyasi kurslara əsaslanan ölkələr; mühüm beynəlxalq hərbi-siyasi və iqtisadi təşkilatlar (ittifaqlar). Sosial-iqtisadi inkişaf səviyyəsinə əsaslanan ölkələr (humanistik inkişaf kodeksi); BMT ölkələrinin tipologiyası; qloballaşma prosesi; bəşəriyyətin dəyişməyən inkişaf perspektivi; çox mühüm qlobal problemlər.
İctİmaİ Elmlər 9 Gürcüstan coğrafiyası Ərazi forması ; ərazi və sərhədləri ; Gürcüstan və Qafqaz ; inzibati-ərazi təşkilatı ; təbiəti (əsas fiziki-coğrafi xüsusiyyətləri) ; təbii resursları, əhalisi (coğrafiya, təsvir, demoqrafiya, miqrasiya, urbanizasiya) ; əhalinin etnik və dini quruluşu ; təbii (dağlıq, aran, dənizətrafı, meşə) və antropologen (rural, urbanik) landşaftları ; infrastrukturu ; təsərrüfat sahələri ; mədəni rəngarəngliyi ; Gürcüstanın humanistik inkişaf indeksi ; ətraf mühitin mühafizəsi problemləri və təbii fəlakətlər; təbiətin mühafizəsi (hökümət və qeyri-hökümət təşkilatlarının rolu, qoruqlar, Qırmızı Kitab və s.) . m üəll İm İn P Eşəkarlıq St andartı 10 mülkİ təhSİl İctimai elmlərin əsasları və əsas anlayışlar. Dünya, insan və cəmiyyətin meydana gəlməsinin əsas nəzəriyyələri; Cəmiyyətin təkamül qanunauyğunluğu haqqında əsas nəzəriyyələr ; Mədəniyyətin mahiyyəti və onun rəngarəngliyi; Elm və elmi düşüncənin başlıca xüsusiyyətləri; Din mədəni bir fenomen olaraq; İctimai elmlərdə tətbiq olunan əsas istiqamət və obyektlər.
Müşahidə və eksperiment; Mülahizə - fakt və düşüncə; Statistika və analiz; Nəzəriyyə və nəticələr.
İnsan hüquqları və azadlıqların əsasları; Onların inkişafının əsas tarixi mərhələləri; Hüquq və azadlıqların mahiyyəti; İnsan hüquqları və azadlıqlarını müəyyən edən əsaslı sənədlər.
Münaqişə: onun idarəsi, həlli, transformasiya, münaqişə təhlilinin texnikaları; Münaqişə vəziyyətində özünü aparmaq strategiyaları və növləri; Sülh təhsili; Sülh, bir proses kimi; onun mahiyyəti və tədrisi strategiyaları; Sülhün formal və qeyri-formal tədrisi; Sülh şəraitində yaşamaq və rəngarəng ətraf mühit Çoxluq, azlıq təşkil edən qruplar; Bərabərhüquqluluq və diskriminasiya; İnteqrasiya və assimilyasiya; Stereotiplər; Tolerantlıq: onun mahiyyəti və ölçüləri. İctİmaİ Elmlər 11 demokratiyanın mahiyyəti və onun başlıca institutları Demokratiyanın inkişafının əsas tarixi mərhələləri; Demokratik institutlar və onların ictimai inkişaf əhəmiyyətləri.
Vətəndaş cəmiyyəti: qeyri-hökümət sektoru, media, maraqlı tərəflər və ictimai birliklər; Vətəndaşlıq və onun aspektləri; Vətəndaşların sosial rolları; Vətəndaş hüquqları, borcları və məsuliyyətləri; İctimai həyatda vətəndaşın iştiraketmə formaları. qlobal problemlər və onların həlli yolları Yaşama hüquqları və uşaq ölümləri; Sosial xəstəliklər – alkoholizm və narkomoniya; Azyaşlılar arasında cinayət; Təhsil və onun mümkünlüyü; Qaçqın və köçkünlər; Yoxsulluq və onun aradan qaldırılma yolları; İnsan və Ətraf Mühit; Stabil inkişaf və onun aspektləri; Qeyri-bərabər inkişaf və korrupsiya; Trefikinq; Dövlət gücünün müasir xarakterləri və qloballaşma; Beynəlxalq dövlətlərarası və qeyri-hökümət təşkilatları.
Əsas siyasi nəzəriyyələr və onların mahiyyətləri; Dövlət işarələri, funksiyaları, quruluşu; Hökümətin növləri: idarəçilik formaları, ictimai qayda-qanunlar və siyasi rejimlər; Gürcüstanda dövlətçiliyin yaranması və onun inkişaf mərhələləri; Ədalətin meydana gəlməsi və inkişafı; Hüquqi dövlət və onun xüsusiyyətləri; Qanunun aliliyi və hüquqiliyi; m üəll İm İn P Eşəkarlıq St andartı 12 Beynəlxalq hüquq (humanitar, ətraf mühitin mühafizəsi, insan hüquqları, əmək və s.) və onun mahiyyəti; Gürcüstan Dövlət Qanunvericiliyi və onun beynəlxalq hüquqla əlaqəsi (Gürcüstan Konstitusiyası).
Əsas iqtisadi sistemlər; İqtisadi kateqoriyalar və qanunauyğunluqlar; Bazar və onun növləri; İqtisadi məşğuliyyət növləri, stimul və firavanlıq; Pul və onun funksiyaları; Biznesin quruluşu və onun maliyyəsi; İctimai faydalanma üçün məhsul və xidmət; Sosial-iqtisadi təhlükəsizlik və siyasət; İqtisadi əlaqələr mühiti; Dövlətin iqtisadi funksiyaları.
İctİmaİ Elmlər 13 tədrİS mEtodları müəllım şaGİrdə və nətİcəyə yönələn dərS ProSESİnİ Planlaşdıra Bİlİr: Uzunmüddətli və qısamüddətli dərs məqsədlərini, uyğun məsələlər və onların gözlənilən nəticələrini müəyyən etmək; Dərs mövzusunu dərs prosesinin tələbləri ilə uyğunlaşdırmaq; ictimai elmlərin fənn proqramlarına əsaslanan şagirdlərin maraqları, yaş xüsusiyyətləri, bilikləri, imkanları və təcrübələrini nəzərə alan tədris planını tərtib etmək; Biliyin verilməsi, vərdiş-bacarıqların işlənib hazırlanması və inkişafı üçün tədris strategiyalarını təyin etmək; Şagirdin həm biliyi və həm də vərdiş-bacarıqlarını qiymətləndirə bilən qiymət tiplərini (inkişafetdirici və təyinedici) işləyib hazırlamaq; Problemin identifikasiyası, informasiya axtarışı, problemin həllinin alternativ yollarını təyin etmək və onları effektiv şəkildə qiymətləndirmək, tarixi-coğrafi vasitələrdən istifadə etmək; tarixi-coğrafi mənbələri təhlil etmək; tarixi-coğrafi tədqiqatları planlaşdırmaq, həyata keçirmək və təqdim etmək; ictimai elmlər üzrə sinif diskusiyalarında iştirak etmək, müxtəlif növ yazılı tapşırıqları yerinə yetirmək və s. kimi fəallıqlar üçün qiymətləndirmə meyarlarını təyin etmək və qiymətləndirmə cədvəlini tərtib etmək. Digər fənn qrupu müəllimləri ilə qarşılıqlı əməkdaşlıq əsasında fənn tədrisi strategiyalarını hazırlamaq və fəallıqları planlaşdırmaq. dərS ProSESİnİ aParmaq: İctimai elmlər üzrə tədris motivasiya üsullarından istifadə etmək; Şagirdlərin tarix, coğrafiya və mülki təhsil üzrə savadlarının zənginləşməsi və təkmilləşdirilməsi üçün müasir pedaqoji metodlar və fəallıqlardan istifadə etmək; Şagirdlər arasında təcrübə vərdişlərinin təkmilləşdirilməsi üçün imkanlar yaratmaq; İctimai elmlər məsələlərini müzakirə etmək və yazı vərdişlərini təkmilləşdirmək məqsədilə şagirdlər üçün imkanlar yaratmaq; İcitmai elmlərin tədris prosesində bütün şagirdlərin (onların fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə almamaq şərtilə) dərsə cəlbolunmalarını təmin etmək;
fəallıqlar keçirmək; Şagirdlər üçün mümkün və əlverişli olan tarixi-coğrafi vasitələrdən, media- və texnoloji resurslardan istifadə etmək (lazım gələrsə müəllim özü hazırlayır); Şagirdlərin öz tədqiqatlarına tənqidi yanaşma vərdişlərini təkmilləşdirə biləcək fəallıqlar həyata keçirmək. m üəll İm İn P Eşəkarlıq St andartı 14 qİymətləndİrmə Meyarlar və sxemləri tərtib etmək və onlardan istifadə etməklə ictimai elmlərin dərs məqsədlərini lazımi şəkildə qiymətləndirmək; İcitmai elmlər üzrə şagirdlərin tərəqqi və nailiyyətlərini göstərən monitorinqlər təşkil etmək; İcitmai elmlər üzrə şagirdlərin tələbləri, tərəqqi və nailiyyətlərini qeydə almaq və hesabat şəklində onları təqdim etmək; Gələcək dərs prosesini planlaşdırmaq üçün qiymət göstəricilərindən istifadə etmək; Şəxsi tədris formasını qiymətləndirmək; Onun (müəllim) üçün təklif olunan müasir tədris konsepsiyaları, metodları və texnikanı tənqidi qiymətləndirmək. şaGİrdİn şəxSİ, mədənİ tərəqqİSİ və EStEtİk təlİmİnİ təmİn Etmək məqSədİlə tarİx, coğrafİya və mülkİ təhSİl fənnlərİnİ tədrİS Etmək Şagirdlərin yaradıcılıq qabiliyyətini təkmilləşdirə biləcək tapşırıq və fəallıqlar seçmək və ya düşünüb tərtib etmək; Şagirdlərin tənqidi düşünmə qabiliyyətini təkmilləşdirə biləcək tapşırıq və fəallıqlar seçmək və ya düşünüb tərtib etmək; Şagirdlər arasında yüksək əxlaqi dəyərlər və yüksək zövqü təkmilləşdirə biləcək tapşırıq və fəallıqlar seçmək və ya düşünüb tərtib etmək; Şagirdlər arasında biliyə əsaslanan vətənpərvərlik duyğularının təkmilləşdirilməsi üçün uyğun tapşırıq və fəallıqlar seçmək və ya düşünüb tərtib etmək; Şagirdlərin peşə istiqamətində formalaşmalarının təkmilləşdirilməsi məqsədilə tapşırıqlar və fəallıqlar seçmək və ya düşünüb tərtib etmək. Yüklə 78,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|