1 QİYMƏTLƏNDİRM



Yüklə 2,38 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə141/147
tarix14.09.2018
ölçüsü2,38 Mb.
#68569
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   147

385 

 

keçməsinin  nəticələrinin  bazarlardan  (  daxili  və  xarici)  heç  olmasa  birinə 

təsirilə  müəyyən  edilir:  maliyyə,  məhsullar,  xidmətlər,  əmək  və  s.  miqyasına 

görə layihələr aşağıdakılara bölünür: 

   

-Qlobal  —  bunların  həyata  keçməsi  dünyada  iqtisadi,  sosial  və  ya 

ekoloji vəziyyətə təsir edir; 

   

-Xalq təsərrüfatı — bunların həyata keçirilməsi ölkədəki iqtisadi, sosial 

və  ya  ekoloji  vəziyyətə  təsir  edir  ki,  qiymətləndirmə  zamanı  sadəcə  bununla 

kifayətlənmək olar. 

   

- rimiqyaslı — bunların həyata keçirilməsi ayrı- ayrı regionlarda və ya 

ölkənin  sahələrində  iqtisadi,  sosial  və  ekoloji  vəziyyətə  təsir  edir  və 

qiymətləndirmə zamanı digər region və sahələrə olan təsirini nəzərə almamaq 

olar. 

   

-Lokal — bunların reallaşdırılması regionda ictimai, sosial və ya ekoloji 

vəziyyətə təsir etmir, qiymətlər dəyişmir. 

  Zaman  nöqteyi  nəzərdən  investisiya  layihəsi  ideyanın  meydana  gəlməsi 

anından ta onun həyata keçirilməsinədək dövrü əhatə edir. Bu proses 3 fazanı 

özündə  birləşdirir  —  inestisiyaya  qədərki,  investisiya  və  istismar  dövrləri. 

ə

gər layihə artıq fəaliyyət göstərən obyekt üçün nəzərdə tutulubsa, bu zaman 



investisiyaya  qədərki  fazanın  birinci  etapı  investisiyalaşma  imkanlarının 

əyyən  edilməsi  sayıla  bilər.  Maliyyə  mənbələri  haqqında  aydın  təsəvvür 

yoxdur,  potensial  maraqlı  investorlar və  onların layihədə iştirak  edə  bilməsi 

haqqında  məlumat  olmadıqda  işə  başlamaq  mənasızdır.  Investisiya 

layihəsinin  hazırlanması  2  mərhələli  tsikldə  aparılır:  1-ci  etapda  əvəlcə 

layihənin texniki- iqtisadi əsaslandırılması, 2-ci etapda isə tam texnik- iqtisadi 

ə

saslandırılma aparılır. 



  Investisiya  öncəsi  işlərin  görülməsi  külli  miqdarda  xərc  tələb  edir  və  bu 

zaman onların artması müşahidə edilir. Inşaat kompleksində layihələndirmə 

xərcləri  xaricdə  4-  6%,  Yaponiyada  isə  8-  10%  təşkil  edir.  Bu  fazada 

investisiya  layihəsinin  keyfiyyəti  daha  önəmlidir  nəinki  zaman  faktoru. 


386 

 

Investisiya  layihəsinin  2-  ci  fazası  —  investisiya  fazası.  Bu  zaman  istehsalat 

aktivlərinin  formalaşması  həyata  keçirilir.  Bu  fazanın  əsas  xüsusiyyəti 

xərclərin  qaytarılmasıdır,  yəni  layihə  bitmədiyi  üçün  gəlir  gətirmir.  Bunun 

ə

sas  etapları  tikinti  işləri,  montaj  işləri,  quraşdırma  və  təchizatın  işə 



salınmasıdır.  Amma  bundan  əvvəl  təchizatın  gətirilməsi  üzrə  danışıqların 

aparılması,  podratçı  tikinti-  montaj  işlərinin  görülməsi,  lisenziya  və 

patentlərin əldə olunması. Bu mərhələdə investisiyaların cəlb edilməsilə bağlı 

işlər  həll  edilir:  kreditlə,  səhmlərin  emissiyası,  heyətin  yığılması  və  hazırlığı. 

Investisiya fazasında spesifik xüsusiyyət odur ki, əvvəlki fazadan fərqli olaraq 

burada zaman çərçivəsi qurulub və xərclərin həcmi smeta göstərilərək buna 

riayət edilməlidir. Bunları aşıb keşmək çox ciddi fəsadlara hətta iflasa gətirib 

çıxara  bilər.  Investisiya  layihəsinin  3.-cü  fazası  —  istismar.  Bu  fazada 

meydana  çıxan  priblemləri  qısa,  orta  və  uzun  müddətliyə  bölmək  olar. 

Qısamüddətli 

istehsalın 

ilk 

mərhələsində 

baş 

verir, 

istehsalatin 

mənimsənilməsində  və  orta  və  uzunmüddətli  prespektivləri  isə  obyektin 

sonrakı  istifadəsi  zamanı  yarana  bilər.  Layihələndirmə  istismar  fazasının 

müddətini texniki təchizatın normativ istifadəsi səviyyəsində müəyyən edir. 

  nvestisiya  layihəsi  -  arzuolunan  sosial-iqtisadi  effektivliyi  əldə  etmə

məqsədilə  elmi-tədqiqat,  təcrübi  -  konstruktor,  tikinti  quraşdırma,  sınaq, 

qəbul-təhvil,  təşkilati-hüquqi,  reklam-informasiya  işlərinin  və  xidmətlərinin 

həyata 

keçirilməsi 

formasında 

investisiya 

obyektinə 

vəsaitlərin 

reallaşdırılması və onların həyata keçirilməsi üzrə texniki-iqtisadi qərarların 

və təşkilati-maliyyə tədbirlərinin məcmusudur.     

    nvestisiya  layihəsi  hər  hansı  kapital  qoyuluşunun  ehtiyac  dərəcəsini,  tələ

səviyyəsi  ilə  istehsal  gücünün  ayrılıqda  müəyyənləşdirilməsini,  xərci  ilə 

mənfəətlilik  dərəcəsini  müqayisə  edir  və  qiymətləndirir.  Başqa  sözlə

investisiya layihəsi, hər hansı kapital qoyuluşunun iqtisadi, texniki və maliyyə 

imkanlarının planlı şəkildə hazırlanmasıdır. 

   Layihələr  əsasən  qtisadi  nkişaf  Nazirliyi,  nvestisiya  Bankları  və  digə

təşkilatlar tərəfindən hazırlanır. 


Yüklə 2,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə