136
Standartları», «Qiymətləndirmə Normaları» və «Peşəkar Qiymətləndiricilərin
hazırlanması».
Birinci hissə - «Qiymətləndirmə Standartları»nda əmlakın qiymətləndirilməsinin
məqsədi, vəzifələri və qiymətləndirmə işlərinin yerinə yetirilməsi zamanı
qiymətləndiricilər qarşısında qoyulan tələblər və vəzifələr, bəzi anlayışların təyinatı,
qiymətləndirmənin aparılması üçün istifadə olunan məlumatların keyfiyyətinə və
qiymətləndirmə haqqında hesabatın məzmununa tələblər, müvafiq standartlara riayət
olunmasına nəzarət və məsuliyyət formaları öz əksini tapmışdır.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə işlənib hazırlanmış Milli
qiymətləndirmə standartlarının tərkibi aşağıdakı kimidir:
1.1. Daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi.
1.1.1. müxtəlif təyinatlı torpaqların qiymətləndirilməsi;
1.1.2. çoxillik əkmələrin qiymətləndirilməsi;
1.1.3. qeyri-yaşayış sahələrinin qiymətləndirilməsi;
1.1.4. sair daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi;
1.2 Daşınar əmlakın qiymətləndirilməsi.
1.2.1. nəqliyyat vasitələrinin qiymətləndirilməsi;
1.2.2. maşın və avadanlığın qiymətləndirilməsi;
1.2.3. gəmilərin və üzən qurğuların qiymətləndirilməsi;
1.2.4. heyvan, bitki və mikroorqanizmlərin qiymətləndirilməsi;
1.2.5. sair daşınar əmlakın qiymətləndirilməsi;
1.3 Fəaliyyət göstərən müəssisələrin qiymətləndirilməsi
1.3.1 istehsal sferası müəssisələrinin qiymətləndirilməsi;
1.3.2 qeyri-istehsal sferası müəssisələrinin qiymətləndirilməsi;
1.4 Qeyri-maddi obyektlərin qiymətləndirilməsi.
1.4.1. əmlak və sair hüquqların qiymətləndirilməsi;
1.4.2. əqli mülkiyyətin qiymətləndirilməsi;
1.4.3. qiymətli kağızların qiymətləndirilməsi.
137
Sözü gedən «Qaydalar»da müvafiq istiqamətlər üzrə aşağıdakı standartların
hazırlanması nəzərdə tutulur:
•
normativ sənədlər sistemi;
•
qiymətləndiricilərin Peşə Etikası Məcəlləsi;
•
qiymətləndirmənin ümumi anlayışları və prinsipləri;
•
bazar dəyərinin qiymətləndirmə bazası;
•
maliyyə hesabatları və əlaqəli sənədlərin qiymətləndirilməsi;
•
ssuda təminatı, girov və borc öhdəlikləri təminatlarının qiymətləndirilməsi;
•
əmlakın qiymətləndirilməsi üzrə xidmətlərin təsnifləşdirilməsi;
•
daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi sahəsində peşəkar fəaliyyət standartları;
•
istehsal vasitələri, maşın və avadanlığın qiymətləndirilməsi;
•
fəaliyyət göstərən müəssisənin dəyərinin qiymətləndirilməsi bazası;
•
meşə resursları və meşə torpaqlarının qiymətləndirilməsi;
•
gəmilərin və üzən qurğuların qiymətləndirilməsi.
Nəzərdə tutulur ki, bu standartlar beynəlxalq standartlara və normalara uyğun
olaraq hazırlanmalıdır.
Artıq Standartların hazırlanması üzrə müvafiq addımlar atılmış, bu istiqamətdə
dövlət orqanları ilə qiymətləndirici birliklərinin sıx əməkdaşlığı təmin edilmişdir.
Yaxın zamanlarda milli qiymətləndirmə standartlarının bəzilərinin hazırlanaraq
istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulur. Standartların düzgün tətbiqi də, qarşıda duran
vacib məsələlərdəndir. Qiymətləndirmə fəaliyyətinin subyektləri, istər mülkiyyətçilər
(əmlak sahibləri), istərsə də qiymətləndiricilər standartların seçilməsi və tətbiqi zamanı
diqqətli olmalıdırlar. Ona görə də, nəinki qiymətləndirici mütəxəssislər, həm də
müəssisələrin müvafiq mütəxəssisləri əmlakın qiymətləndirilməsi prosesindən
məlumatlı olmalı, standartları bilməli və tətbiq etməyi bacarmalıdırlar.
kinci hissə - «Qiymətləndirmə normaları»nda qiymətləndirmə sahəsində
fəaliyyətin vəzifələri, əsas məqsədləri və prinsipləri, normativ sənədlər sisteminin
tərkibi və strukturu, normaların hazırlanması, təsdiqi, onlara yenidən baxılması,
dəyişikliklər edilməsi, ləğvi və riayət olunmasına nəzarətin əsas qaydaları
138
müəyyənləşdirilir.
Qiymətləndirmə normaları mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq
hazırlanmalı və aşağıdakıları əhatə etməlidir:
•
normativ sənədlər sisteminin anlayışları;
•
əlavə normativ sənədlər sisteminin tərkibi;
•
qiymətləndiricinin Peşə Etikası Məcəlləsi;
•
bazar dəyəri qiymətləndirmə normalarının istifadə bazası kimi;
•
bazar dəyərindən fərqli olan qiymətləndirmə bazalarının məqsədləri;
•
maliyyə hesabatları və əlaqəli sənədlərin qiymətləndirməsi;
•
ssuda təminatı, girov və borc öhdəlikləri təminatlarının qiymətləndirilməsi;
•
daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi sahəsində peşəkar fəaliyyət normaları;
•
istehsal vasitələri, maşın və avadanlığın qiymətləndirilməsi;
•
fəaliyyət göstərən müəssisənin qiymətləndirilməsi normaları;
•
əqli mülkiyyətin qiymətləndirilməsi normaları;
•
qeyri-maddi aktivlərin qiymətləndirilməsi;
•
mineral xammalın qiymətləndirilməsi;
•
meşə ehtiyatları və meşə torpaqlarının qiymətləndirilməsi;
•
ətraf mühitin qiymətləndirilməsi prosesinin uçota alınması;
•
gəmilərin və üzən qurğuların qiymətləndirilməsi.
Üçüncü
hissə
-
«Peşəkar
qiymətləndiricilərin
hazırlanması»nda
qiymətləndiricilərin hazırlanması məsələləri nəzərdən keçirilir, bazarın tələbi nəzərə
alınmaqla, daha çox ehtiyac olan qiymətləndirici ixtisaslarının siyahısı verilir. Bu
ixtisaslar aşağıdakılardır:
•
daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi;
•
maşın və avadanlığın qiymətləndirilməsi;
•
əqli mülkiyyətin qiymətləndirilməsi;
•
zərgərlik məmulatlarının qiymətləndirilməsi;
•
biznesin qiymətləndirilməsi;
Dostları ilə paylaş: |