148
Mövzu üzrə
tövsiyə
olunan ə
də
biyyat və
informasiya resursları
1.
Azə
rbaycan Respublikası Nazirlə
r Kabinetinin Sə
rə
ncamı 20 aprel 2000-ci il,
№
90s
2.
“ Qiymə
tlə
ndirmə
standartları və
normaları, peşə
kar qiymə
tlə
ndiricilə
rin
hazırlanması Qaydaları” Azə
rbaycan Respublikası Nazirlə
r Kabinetinin 2000-ci
il 27 iyun tarixli, 107 №
-li Qə
rar.
3.
Европейские стандарты оценки (Четвертое издание). РОО, TEGOVA.
Москва
2003
4.
Международные стандарты оценки. Международный комитет по
стандартам
оценки
, РОО
. Москва
2003
5.
Международные стандарты. Москва. 2003
6.
Международные стандарты учета и финансовой отчетности. Москва
.
2003
7.
Международные стандарты оценки 2003. М. 2004
8.
Международные стандарты оценки. РОО. МКСО Vl изд. Москва 2004
9.
Международные стандарты оценки. РОО. МКСО Vll изд. Москва 2005
10.Ф
.Б
.Рипол
-Сарогоси
. Основы
оценочной
деятельность
.- М
.: 2002
11.
Карзаева
Н
.Н
. Оценка
и
её
роль
в
учётной
и
финансовой
политике
организации
.- М
.: Финансы
и
статистика
, 2002.
12. Тарасевич
Е
.И
. Оценка
недвижимости
.- С
.: 1997
Özünüyoxlama sualları
1. Beynə
lxalq Qiymə
tlə
ndirmə
Standartları üzrə
Beynə
lxalq Komitə
nə
vaxt
yaradılmış
dır və
onun və
zifə
lə
ri nə
də
n ibarə
tdir?
149
2.ABŞ
-nın milli qiymə
tlə
ndirmə
standartlarının mə
zmunu, tə
rkibi və
tə
lə
blə
rini
şə
rh edin.
3.Avropa Qiymə
tlə
ndirmə
Standartlarının tə
rkibi və
quruluş
unu izah edin.
4. Avropa Qiymə
tlə
ndirmə
Standartlarına daxil edilə
n metodiki tövsiyyə
lə
ri şə
rh
edin.
5.Rusiya Federasiyasında standartlaş
ma sisteminin hüquqi bazası və
və
zifə
lə
ri
nə
də
n ibarə
tdir?
6.Rusiya Qiymə
tlə
ndiriclə
r Cə
miyyə
tinin (RQC) standartlarının tə
rkibini və
digə
r standartlardan fə
rqini şə
rh edin.
7.Azə
rbaycan Respublikasında hansı Qiymə
tlə
ndirmə
Standartları tə
tbiq
olunur?
8.Azə
rbaycan Respublikasında qiymə
tlə
ndirmə
standartları və
normalarının
iş
lə
nilmə
si qaydalarını izah edin.
9.Azə
rbaycan Respublikasında qiymə
tlə
ndirici fə
aliyyə
tinə
aid olan qulluqçu
və
zifə
lə
rinin
Vahid Tarif xtisas Sorğu Kitabçasına əsasən qiymətləndiricilərin
hansı də
rə
cə
lə
ri vardır?
150
Mövzu 7. Qiymə
tlə
ndirmə
fə
aliyyə
tində
xə
rc yanaş
ması və
onun
metodları.
PLAN:
7.1. Xərc yanaşmasının mahiyyəti və əsas xüsusiyyətləri.
7.2. Xə
rc mövqeyində
n qiymə
tlə
ndirmə
nin aparılması
7.3. Bə
rpa yaxud ə
və
zolunma də
yə
rinin qiymə
tlə
ndirilmə
si metodları
7.4. Qiymə
tlə
ndirilə
n obyektin mə
cmu aş
ınmasının hesablanması metodları
7.1. Xərc yanaşmasının mahiyyəti və əsas xüsusiyyətləri.
Qiymətləndirmə yanaşmaları sırasında xərc (məsrəf) yanaşması mühüm
ə
həmiyyətə malikdir. Bu yanaşmadan obyektlərin sığorta, vergitutma məqsədləri üçün
qiymətləndirilməsi, habelə ixtisaslaşdırılmış obyektlərin, yeni və uzun müddət aparılan
tikililərin qiymətləndirilməsi, torpaqdan istifadənin ən yaxşı və ən səmərəli
variantlarının müəyyənləşdirilməsi, bina və qurğuların dəyərinin torpağın dəyərindən
ayrı hesablanması tələb olunan hallarda, eləcə də passiv əmlak bazarı zamanı istifadə
olunur. Xərc yanaşmasının çatışmamazlığı ondan ibarətdir ki, heç də bütün xərclər cari
vaxt anlarında qiymətdə ifadə edilmir. Məsələn, daşınmaz əmlakın real qiyməti keçmiş
tikinti xərclərinin uçotu ilə müəyyənləşdirilən və balansda olan hərəkətsiz obyektlərin
dəyərini özündə əks etdirmir. Bu yanaşmanın tətbiqi zamanı rəqabət qabiliyyətini
itirmiş və köhnəlmiş obyektlər üçün yuxarı qiymətlər müəyyən edilə bilər, qiymətlər
reallıqdan kənarlaşa bilər.
Xərc yanaşmasının əsasını əvəzetmə prinsipi təşkil edir. Həmin prinsipə əsasən
investor daşınmaz əmlak obyektini boş torpaq sahəsində təyinatı və keyfiyyəti eyni
olan analoji obyektin gecikdirmələrə yol verilmədən inşası üçün ödəyəcəyi məbləğdən
artıq qiymətə almağa razı olmayacaqdır. Xərc mövqeyindən yanaşma zamanı daşınmaz
ə
mlakın dəyəri torpağın dəyəri ilə bu sahədə aparılmış yaxşılaşdırmaların dəyərinin
(onların köhnəlmə məbləği çıxılmaqla) cəminə bərabərdir.