1 QİYMƏTLƏNDİRM
Yüklə 2,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.1. Qiym ətl əndirm əd ə z əruri olan mühit v ə bazar amill əri 2.2. QIYM
16 ə mlakın bazar dəyərinin öyrənilməsi tələblərini də irəli sürürdü. Bank fəaliyyətinin canlanması, əmlak girovu ilə kreditlərin verilməsi (ipoteka prosesinin hərəkətə gətirilməsi), sığorta şirkətlərinin yaradılması, əmlakın sığorta dəyəri barədə müvafiq qanunların qəbul edilməsi və xüsusilə əmlakın vergiyə cəlb edilməsi zərurəti, onun qanunvericilik təminatı bazar iqtisadiyyatının vacib tələblərindən biri kimi qiymətləndirmə fəaliyyətinin, onunla bağlı peşəkar qiymətləndiricilər strukturunun meydana gəlməsinə, onun beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılmasına səbəb oldu. Qiymətləndirmə fəaliyyətinin tətbiqi sahəsinin genişlənməsi bu fəaliyyətə böyük ehtiyac yarandığını göstərdi. Müxtəlif məqsədlər üçün nəzərdə tutulan (kredit götürərkən girov qoyulan əmlakın qiymətləndirilməsi, vergiqoyma məqsədləri üçün ə mlakın qiymətləndirilməsi, sığorta olunan əmlakın qiymətləndirilməsi, müəssisənin balansında olan əmlakın bazar dəyərinin müəyyən edilməsi, müsadirə edilmiş əmlakın qiymətləndirilməsi, özəlləşdirilən dövlət əmlakının qiymətləndirilməsi və.s.) və çoxçeşidli əmlak növlərinin (daşınmaz əmlakın, daşınar əmlakın, zinət əşyalarının, intellektual mülkiyyətin, biznesin və s.) qiymətləndirilməsi tələbatının yaranması zəruriliyi onun qanunvericilik təminatının formalaşmasında böyük rol oynadı. Sonrakı illərdə pul-kredit, maliyyə, vergi, sığorta, girov, qiymətlərin formalaşması, eləcə də iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin inkişafına əsas verən hüquqi bazanın təmin edilməsi sahəsində ardıcıl addımlar atılmışdır. Hazırda Azərbaycanın əmlak bazarı daha sivil formaya yönəlir, onun zəruri infrastrukturu yaradılır. Ona görə də, konkret əmlak növünün dəyərinin düzgün müəyyənləşdirilməsi get-gedə daha böyük əhəmiyyət kəsb etməyə başlayır. Ə mlakın qiymətləndirilməsi hazırda respublika iqtisadiyyatının ən mühüm problemlərindən biri olaraq diqqəti cəlb edir. Əmlakın düzgün qiymətləndirilməsi cəmiyyətdə normal bazar münasibətləri amillərindən biri olduğuna görə bu cəhət təbii bir hal kimi qəbul olunmaqdadır. 90-cı illərin ortalarından etibarən iqtisadi problemlərin həll edilməsi yönümünün dəyişməsi və qiymətin əmələ gəlməsi məsələləri üzrə müvafiq mütəxəssislərin mövcudluğu ölkədə peşəkar elmi fəaliyyət növlərindən biri olan qiymətləndirmə fəaliyyətinin inkişafına təkan vermiş, elmi potensial mərhələ- 17 mərhələ formalaşmağa başlamışdır. Əlbəttə, qiymətləndirmə fəaliyyətinin təşəkkülü və inkişafı sahəsində müvafiq qanunvericilik bazasına istinad edərək atılan ilk addımlar cəmiyyətin sosial-iqtisadi inkişafında əhəmiyyətli rol oynamışdır. Bu sahədə sonrakı müvəffəqiyyətlərin o zaman qəbul edilən iqtisadi qərarların düzgünlüyündən, əmlakın qiymətləndirilməsinin normativ bazasının inkişafı və təkmilləşdirilməsindən, qiymətləndirmə fəaliyyətinin məqsədyönlülüyündən, bir sıra digər iqtisadi amil və göstəricilərdən asılı olmasından xəbər verməyə bilməz. 18 Mövzu 2. Əmlak bazarının formalaşması amilləri və qiymətləndirmədə istifadə olunan yanaşmalar 2.1. Qiymətləndirmədə zəruri olan mühit və bazar amilləri 2.2. QIYMƏTLƏNDIRMƏ FƏALIYYƏTININ OBYEKTLƏRI VƏ SUBYEKTLƏRI 2.3. Ə
BAZARI VƏ QIYMƏTLƏNDIRMƏ FƏALIYYƏTI 2.4. Qiymətləndirmədə bazar riski və investisiya alətlərinin şərhi 2.5. Qiymətləndirmə fəaliyyətində istifadə olunan yanaşmalar və metodlar
Qiymətləndirmə fəaliyyətinin mahiyyətini dərindən başa düşmək üçün onu bazar iqtisadiyyatının mühüm elementləri olan sahibkarlıq fəaliyyəti və konkret bölgədə ə mlakın hərəkəti dovriyyəsində araşdırmaq lazım gəlir. Sahibkarlıq növü və əmlak bazarının mühüm ünsürü kimi, bu fəaliyyətin meydana çıxması və inkişafı mövcud ictimai-siyasi və sosial-iqtisadi şəraitlə bağlı olmuşdur. Həmin şərait yalnız qiymətləndirmənin deyil, həm də bazar iqtisadiyyatının doğurduğu digər fəaliyyət növlərinin də (audit, birja fəaliyyəti, qiymətli kağızlarla əməliyyatlar və s.) meydana çıxması və inkişafı üçün əlverişli mühit rolunu oynamışdır. stənilən sahibkarlıq fəaliyyəti növünün inkişafına mövcud şəraitin təsirinin öyrənilməsi mühüm nəzəri və praktiki əhəmiyyətə malikdir. Sahibkarlıq mühiti dedikdə, ətrafda olan və sahibkarın müştərilərlə faydalı əməkdaşlıq münasibətləri qurması imkanlarına təsir edən amillər nəzərdə tutulur. Sahibkarlıq mühiti makro- və mikromühit amillərindən ibarətdir. Qiymətləndirmə fəaliyyəti yeni təşəkkül tapmaqda olan xidmət sahibkarlığı olaraq, mühit amillərinin təsiri ilə əmlak bazarında özünə mühüm yer tutmaqdadır. Bu mühit amillərini ümumi şəkildə aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar:
Yüklə 2,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|