1 QİYMƏTLƏNDİRM

286 

 

müəssisə  və  obyektlərə  təhkim  olunmuş  torpaq  sahələrinin  dövlət  mülkiyyətində 

olmasını  nəzərə  alaraq,  illik  icarə  haqqı  həmin  torpaqların  normativ  qiymətinin 

1/20 misli həcmində müəyyən olunur. 

Torpaq sahəsinin icarəyə verilməsində tətbiq olunan normativ qiymət torpaq 

vergisinin  miqdarından  az  olduqda,  icarə  haqqının  qiyməti  torpaq  vergisi 

səviyyəsində müəyyən olunur. 

Torpağın 

normativ 

qiyməti 

barədə 

qaimə 

(sertifikat)  torpağın 

mülkiyyətçisinə  və  ya  istifadəçisinə  onların  müvafiq  hüquqlarını  təsdiq  edən 

sənədlərlə  birlikdə  verilir.  Torpaqların  keyfiyyət  göstəricilərinin  dəyişməsi 

nəticəsində  normativ  qiyməti  dəyişdikdə  göstərilən  qaimələrdə  (sertifikatlarda) 

qanunvericilikdə  nəzərdə  tutulmuş  qaydada  düzəlişlər  aparılır.  Torpaq  icarəyə 

verildikdə  isə  torpağın  normativ  qiyməti  tərəflər  arasında  bağlanılan  icarə 

müqaviləsində təsbit olunur. 

         

           10.5. Azərbaycanda torpağın qiymətləndirilməsi 

metodlarının tədbiqinin praktiki cəhətləri  

Торпаг  сащясинин  гиймятляндирилмясинин  нятижяси  хейли 

дяряжядя  гябул  олунмуш  гиймятляндирмя  методундан 

асылыдыр.  Торпаьын  базар  дяйяринин  гиймятляндирилмяси  цчцн 

ашаьыдакы методлардан истифадя олунур: 

-

  ян йахшы вя даща сямяряли истифадя; 

-

  сатышларын мцгайисяси; 

-

  бюлцшдцрмя; 

-

  айырма; 

-

  сащяляря бюлмя; 

-

  торпаг цчцн галыг техникасы; 

-

  торпаг рентасынын капиталлашдырылмасы. 

Хярж  методу  иля  гиймятляндирилян  дашынмаз  ямлакын 

тяркибиня  дахил  олан  торпаг  сащясинин  дяйярини  мцяййян 

---

287 

 

едяркян  она  тикилилярдян  азад  ян  йахшы  вя  даща  сямяряли 

истифадяни  нязярдя  тутан  обйект  кими  бахмаг  лазымдыр.  Ян 

йахшы  вя  даща  сямяряли  истифадя  принсипи  аьлабатан,  мцмкцн 

вя  гануни  алтернатив  вариантлар  арасында  сечилмиш  еля  бир 

истифадяни  нязярдя  тутур  ки,  бу,  физики  жящятдян  мцмкцн, 

кифайят  гядяр  ясасландырылмыш  вя  малиййя  нюгтейи-нязяриндян 

щяйата  кечирилян  олсун,  беляликля  дя,  торпаьын  даща  йцксяк 

дяйяринин формалашмасына эятириб чыхарсын. 

Конкрет  торпаг  сащясинин  ян  йахшы  вя  даща  сямяряли 

истифадя варианты бир сыра амиллярин гаршылыглы тясири иля мцяййян 

олунур: 

-

  йерляшмя  вязиййятинин  потенсиалы  иля  (верилмиш  районда 

торпагдан истифадя типинин цстцн нисбяти; ялверишлилик). Бу 

амил торпаьын дяйярини мцяййян едян ясас амилдир; 

-

  базар тяляби иля (торпаьын планлашдырылан истифадя варианты 

верилмиш  базарда  тяляб  вя  тяклиф  нисбятинин  характери 

нязяря алынмагла ня дяряжядя мцмкцндцр); 

-

  тикилилярин  щцгуги  жящятдян  ясасландырылмасы  иля  (тяклиф 

олунан лайищянин реаллашмасы иля ялагядар олан дювлят вя 

хцсуси щцгуги мящдудиййятляр; верилмиш яразидя верэи вя 

йыьымлар; нормативляр); 

-

  сащянин  ресурс  кейфиййяти  иля  (сащянин  тутумлулуьу  вя 

сямярялилийи); 

---

288 

 

-

  лайищянин технолоъи ясасландырылмасы иля; 

-

  лайищянин малиййя жящятдян ясасландырылмасы иля; 

Ян  йахшы  вя  даща  сямяряли  истифадянин  тящлили  торпаг 

сащяляри  тикилиляринин  алтернатив  мянимсямя  вариантларынын 

мцгайисясини  нязярдя  тутур.  Тикилинин  щяр  бир  варианты  цчцн 

торпаьын  галыг  дяйяри  щесабланыр.  Торпаьын  ян  йцксяк  галыг 

дяйяри  онун  ян  йахшы  вя  даща  сямяряли  истифадя  вариантына 

уйьун эялир. 

Зярури информасийаларын мювжудлуьу шяраитиндя сатышларын 

мцгайисяси  методу  даща  цстцн  вя  цмуми  истифадя  методу 

сайылыр.  Базар  информасийасы  йыьылдыгдан  вя  мцгайися 

ващидляри сечилдикдян сонра мцгайися олунан сатыш гиймятляри 

мцгайися  елементляри  цзря  тясщищ  олунур.  Торпаг  цчцн  цсас 

мцгайися елементляри ашаьыдакылар сайылыр (схем 10.2.): 

 

 

                                                                                                                     

 

                                                                                                        

 

 

---

289 

 

Sxem10.2. 

Сатышларын мцгайисяси йанашмасында истифадя олунан мцгайися 

ващидляри 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сатышларын

 мцгайисяси методунда мцгайися ващидляри 

Мцлкиййят 

щцгуглары 

(хцсуси 

мцлкиййят, мцвяггяти истифадя, ижаря) 

Малиййяляшмя 

шяртляри 

(шяхси  вя  жялб  олунмуш 

пул вясаитляри щесабына) 

Щесаблашма 

шяртляри 

(наьд, 

наьдсыз, 

векселлярля, 

чеклярля 

Сатыш  шяртляри  (алыжы  вя 

сатыжы  арасында  хцсуси 

мцнасибятляр,  сатыжынын 

малиййя вязиййяти) 

Сатыш вахты 

Яразинин физики 

хцсусиййятляри 

Коммунал

 вя 

мцщяндис

 

---