1Əməli yazılar
Əməli yazılarda fikrin konkret şəkildə izahı tələb olunur.
Əməli yazıların əsasını təşkil edən sənədlər üç növə ayrılır:
1.Rəsmi
sənədlər
2.İşgüzar sənədlər
3.Diplomatik sənədlər
1.Rəsmi sənədlər
Rəsmi sənədlər tarixi və hüquqi xarakter daşıyır, dövlət əhəmiyyətli sənədlər kimi qəbul olunur və
uzun bir müddət üçün qorunub saxlanılır. Rəsmi sənədlərdə dilin yüksək mükəmməlliyi gözlənilir.
Rəsmi sənədlərdə sonda imza və möhürlə təsdiq olunur. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası
(Əsas qanunu), ölkə prezidentinin fərmanları, əmr və sərəncamlar, rəsmi qərarlar və s. rəsmi
sənədlərə
daxildir.
2.İşgüzar sənədlər
İşgüzar
sənədlər həcmcə kiçik olur, daha konkret, daha aydın xarakter daşıyır. İşgüzar sənədlərə
ərizə, tərcümeyi-hal, elan, protokol, izahat, reklam, etiket və s. kimi sənədlər daxildir.
3.Diplomatik sənədlər
Diplomatik
sənədlərin(dokument
–
latın
dilindən
tərcümədə
«şahidlik»,
«sübut»
deməkdir).Diplomatik sənədlər xarici işlər nazirliyi və dövlət hakimiyyətinin ali orqanlarının
idarəetmə fəaliyyətinin nəticəsində əmələ gələn sənədlər aid edilir. Onları aşağıdakı qruplara bölürlər:
1) Qurumdaxili diplomatik sənədlər
2) Diplomatik yazışma
3)
Beynəlxalq hüquqi aktlar
Diplomatik sənədlərdə ilk növbədə faktın dəqiq və tutarlı olmasına diqqət yetirmək lazımdır. Ünvan
sahibinin adı, soyadı və titulunu düzgün və dəqiq yazmaq da diplomatik yazışmanın önəmli
tələblərinə aiddir
Diplomatik senedlerin
tertibi üçün esas sertler
Ehtiyatlılıq, xüsusi termin və ifadələri bilmə ,Fikir, məlumat yığcam, lakonik, aydın
və dəqiq ifadə
edilməlidir. Əsas məsələ ətrafında söz «oyunları» da lazım deyil, əksinə, birmənalılıq təqdir edilir.
2. Əməli yazılar üçün səciyyəvi cəhətlər
Əməli yazılar üçün səciyyəvi cəhətlər bunlardır:
1. hər bir məsələ aydın və qısa izah edilməlidir.
2. artıq və lüzumsuz sözlərə, təkrarlara, obrazlılığa, bədii təsvir və ifadə vasitələrindən
istifdəyə yol
verilməməlidir.
3. hər bir anlayış dəqiq terminlərlə ifadə edilməlidir.
4. ədəbi dilin qrammatik normalarına düzgün riayət olunmalıdır.
5.Ştamp xarakterli xüsusi tərkiblərdən, standart ifadələrdən istifadə edilməlidir.