1 Willem F. van Eekelen
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bizə Nə Cür Müdafiə Nazirliyi Lazımdır
9
Minnətdarlıq
Redaktorlar bu kitaba bütün töhvə verənlərə, yazılarını uğurla vaxtında təhvil verdiklərinə görə, elmi tədqiqat üslubunda yox, daha cox pedaqoji üslubla hamı üçün anlaşılan,təsdiqini tapmış təcrübələrə söykəndiklərinə görə təşəkkür ediriz. Kitabda bir- biri ilə mütləq üst-üstə düşən anlar olacaq, ancaq hər bir fəsil hamı üçün oxunmaq üçün yazılıb və hər birinin sona çatmış mənası vardır. Redaksiya heyətinə, o cümlədən Aleks Doülinqə,Jozef Derdzinskiyə, Stefan İmobersteqə, Melissa George, Leytenat-Albay Ernest Felberbauerə, Laurence Duri- qə və Suinq Lala xüsusi təşəkkürlər düşür. Jozef kitabın qısa məzmununu çox gö- zəl yazmışdır. Biz xüsusilə İsveçrə Federal Hökümətinin Xarici İşlər Nazirliyi nəzdindəki Beynəlxalq Təhlükəsizlik Siyasəti Mərkəzinə, Avstriya Xarici İşlər Nazirliyinin Təhlükəsizlik Siyasəti Bürosuna və Avstriya Müdafiə Nazirliyinə bu kitabın işıq üzü görməsinə görə minnətdarıq. Burada ifadə olunan rəylər həmişə İsveçrə Hökü- mətinin fikirlərini əks etdirmir. Bu kitabın müxtəlif dillərə, o cümlədən rus dilinə tərcümə edilməsi planlaşdırılır. Redaktorlar
10
11
12
13
Müdafiə Nazirliyi fərqli,dəhşətli və bahalıdır. O,digər hökümət idarələrindın fərqli- dir,çünki Xarici İşlər Nazirliyi ilə bərabər – dövlətin başqa idarə və nazirliklərindən fərqli olaraq dövlətin hərtərfli maraqlarını nəzərə alır.Dəhşətlidir ona görə ki,onların əllərində güc işlətməyə alət vardır və öz əsgər və zabitlərinin həyat və ölüm məsələləri ilə məşğul olurlar. O bahalıdır, çünki onun büdcəsi ən pis ssenarilərin təsiri altindadır. Lakin, hər şey normal gedirsə, o zaman silahlı qüvvələrin görə biləçəyi iş azalır və bu zaman onların
Qərb-Şərq kontekstində, kollektiv müdafiəyə qoşulmuş ölkələr üçün mövcud qüvvələr tarazlığı içində, o dövrün ehtiyaclarını qiymətləndirmək mümkün idi, lakin Berlin divarı yıxıldıqdan sonra qarşıda duran tələblərin sayını müəyyənləşdirmək daha çətin oldu. Ən azı yeni məsələlərlə məşğul olmaq istəyən yaşlı NATO üzvləri üçün,sülhməramlı əmə- liyyatlara qoşulmaq arzusu,həm ölkə daxilində, həm də qonşu ölkələrdə etnik və dini mü- naqişə olan bölgələrə sabitlik gətirmək məsələsi iddia, seçim və fərqli seçim sualına çev- rildi. Yeni üzvlər isə hələ də NATO-nin əski missiyasına –kollektiv müdafiə vektoruna başlıca dəyər verməyə üstünlük verirdilər. Onların hamısı üçün müdafiə ən təhlükəli vəzifəyə çevrilmişdir, tez- tez öz əsgərlərini xaricə göndərməklə,onların əvvəlki hərbi təcrıbələrinə yeni həll olunmali vəzifələr əlavə edirdılər. Paradoksal haldır ki,bu gün öz büdcəsinə dəstək almaq üçün müdafiə sektoru hərəkətli görünməlidir. Bu cür şəkil hər yerdə eyni deyil. Şimal və Cənub və varlı və kasıblar təhlükə- sizlik təhdidlərinə fərqli cəhətdən yanaşırlar.BMT Baş Katibi özünün 2005- ci ilin Martında hazırladığı “Daha Geniş Azadlıqda” adlı hesabatında dünya ölkələrinə müraciət edərək, onları, terrorizm,kütləvi qırğın silahlarının yayılması problemləri- nin şimal ölkələri üçün,digər təhlükələr olan yoxsulluq, insan yaşayışı üçün əsas tələbatların isə Cənub üçün maraq kəsb etdiyi ideyalarına qarşı çıxmağa çağırmış- dır.Aydındır ki, paylaşan təhlükəsizlik konsepsiyası,bütün bu təhlükəsizlik təhdid- ləri arasında əlaqənin olduğu qəbul edildiyi halda və bu təhdidlərin çoxunun payla- şan risklər və həssas nöqtələr olduğu anlami yarandığı halda, bu problemləri birgə səylərlə həll etmək tələbləri əsasında hazırlana bilər 2 . 2005 ci-ilin BMT Sammiti qətiyyətsizliyə görə məyusluq gətirsə də,ən azı yuxarıda deyilən bağlılığa açıqlıq gətirdiyinə görə və bundan əlavə “qorumaq məsuliyyəti” analyışını da beynəlxalq müzakirələr mövzusuna gətirməsi ilə uğurlu olmuşdur. Dövlətlərin öz xalqları ilə bağlı məsələlərdə o məsuliyyəti icra edə bilmədikdə və ya süquta uğradıqda bey- nəlxalq birliyin nə edəcəyi əlavə aydınlaşdırma tələb edəcək, lakin bir şey aydındır ki, dövlətlərin mütləq suverenliyi anlayışı daha da zəifləmişdir.
2 Kofi Annan, “ In Larger Freedom : Towards Development, Security and Human rigjhts for All”. Baş Katibin hesabatı. 2005, səh.5-6 Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|