17 Biz necə işləyirik / 29 Əməyin təhlükəsizliyi və sağlamlıq / 35
Yüklə 0,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Iris acutiloba”nın köçürülməsi
- Daha geniş məlumat
- Karbohidrogen dağılmaları a
- BP tərəfindən Azərbaycanda suya atılmış qazma şlamları, 2010
- Suya atılmış qazma şlamlarının cəmi 3 308 0 1 519 608 0 0
- Şlamların emalı – Sərəncə TTİEQ, 2010
BP Azərbaycanda Davamlı inkişaf haqqında hesabat 2010 37 Ətraf mühit “Iris acutiloba”nın köçürülməsi Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) boru kəmərinin tikintisi marşrut dəhlizi boyunca bitki örtüyünün geniş şəkildə pozulmasını zəruri etdi. Bərpa prosesinin bir hissəsi kimi, BP şirkəti Azərbaycanın Qırmızı Kitabına daxil edilmiş “Iris acutiloba” süsən növünün çıxarıldığı yerlərə, məsələn, Qobustanın səhra ərazisində yenidən əkilməsinə başladı. Bu bərpa işləri 2010-cu ildə Qaradağ Sement Zavoduna (QSZ) məxsus daş karxanasını açmaq üçün qazılacaq ərazidə külli miqdarda “Iris acutiloba” populyasiyasının olduğunu öyrəndikdən sonra davam etdirildi. Nəticədə, BP şirkəti QSZ ilə daş karxanasının ərazisindən 16 000 süsən bitkisinin çıxarılması və BTC dəhlizi ərazilərinə əkilməsi üçün qarşılıqlı razılığa gəldi. Bu barədə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə (ETSN) məlumat verildi və köçürmə prosesi üçün əhatəli iş planı işlənib hazırlandı. 2010-cu ilin noyabr ayına qədər 11 000-dən çox “Iris acutiloba” bitkisi daş karxanası üçün təklif edilən ərazidən çıxarılıb. Qazılma, daşınma, yenidən əkilmə sürətlə yerinə yetirildiyinə və bitkilər yad mühitə köçürülmədiyinə görə bu işin uğurla başa çatacağı gözlənilir. BTC boyunca bitkinin yeni əkildiyi ərazilər kənar müdaxilələri azaltmaq üçün çəpərlənib. Daha geniş məlumat: bp.com/sustainabilitymappingtool Ətraf mühitlə bağlı göstəricilər Səhifə 42-də daha geniş məlumat İSO 14001 sertifikatı BP qrupunun əməliyyatların idarə edilməsi sisteminin tələblərindən biri “əsas əməliyyat sahələrində kənardan İSO 14001 attestasiyasını keçirmək”dir. 2010-cu ildə BP-nin Azərbaycandakı obyektlərində “Moody International” Attestasiya Qrupu tərəfindən iki dəfə uğurla İSO 14001 üzrə təftiş auditi aparıldı. May ayında Şərqi Azəri və Şahdəniz platformaları və Səngəçal terminalı yoxlamadan keçdi. Villa Petrolea ofisimizin, Səngəçal terminalındakı çirkab sularının təmizlənməsi qurğusunun və Səngəçal terminalındakı tullantıların mərkəzləşdirilmiş toplanması ərazisinin, eləcə də Şelflayihətikintinin tullantıların toplanması mərkəzi ərazisi və təchizat bazasının auditləri sentyabr ayında keçirildi. Bu auditin nəticəsi kimi, 11 düzəliş tədbirinin görülməsi tələbi irəli sürüldü ki, bunların da altısı bizim ilk dəfə yoxlamadan keçən Villa Petrolea ofisimizə aid idi. Karbohidrogen dağılmaları a BP-nin hədəfi karbohidrogen dağılmaları baş verdikdə mənfi effektləri minimallaşdırmaq və sürətlə aradan qaldırılmasına kömək etmək üçün cavab tədbirlərinə hazırlığı lazımi səviyyədə saxlamaqdır. 2010-cu ildə Azərbaycandakı obyektlərimizdə cəmi 11 karbohidrogen dağılması qeydə alınıb (bu rəqəm 2009-cu ildə 10 olub). Bütün dağılmalar dənizdə baş verib. 2010-cu ildə dağılmış 32 181 litr karbohidrogenin (2009-cu ildə 9 831 litr olub) təxminən 99%-i (31 789 litri) yığılaraq təmizlənib. Dağılmaların həcmindəki bu artım Şərqi Azəridə səhv klapanın istifadəsi nəticəsində böyük bir dağılmanın meydana gəlməsi ilə bağlıdır. Bu dağılmanın həcmi cəmi 23 848 litr olub. 2010-cu ildə baş verən karbohidrogen dağılmalarının ümumi həcminin 74%-ini təşkil edən bu dağılma tam yığılaraq təmizlənib. Ətraf mühitə bütün dağılmalar barədə ETSN və ARDNŞ-yə məlumat verilib. BTC -də neft dağılmaları haqqında BTC-nin şirkətdənxaric kredit qrupuna məlumat verir.
Flora, fauna və yerli növlərə qarşı həssaslıqla işləmək ətraf mühitə təsirləri idarə etmək istiqamətində səylərimizin ayrılmaz hissəsidir. Tısbağaların yetişdirilməsi/təbiətə buraxılması b Səngəçal terminalının yaxınlığındakı müvəqqəti qoruqda yetişdirilmiş daha 60 tısbağanın may ayında əvvəlki illərdəki metodologiya istifadə edilməklə Qobustan ərazisinə buraxılması ilə bütün qalan tısbağaların təbiətə buraxılması layihəsi 2010-cu ildə başa çatdı. Azərbaycan Bioloji Müxtəliflik Mərkəzinin 2010-cu ilin sentyabr ayında keçirdiyi monitorinq bu tısbağaların təbii mühitə uyğunlaşmasının qənaətbəxş olduğunu aşkar etdi. a Karbohidrogen dağılmaları həcmi bir barel (42 ABŞ qallonuna bərabər 159 litr) və ya daha çox olan maye hidrokarbonun atılması kimi təyin olunur. b
(Testudo graeca) yetişdirilməsi və təbiətə buraxılması proqramı barədə ətraflı məlumat ötən illərin davamlı inkişaf haqqında hesabatlarında verilib.
Sənqəçal terminalında tısbağaların təbiətə buraxılması proqramının son mərhələsi 38 BP Azərbaycanda Davamlı inkişaf haqqında hesabat 2010 Tullantıların idarə edilməsi Biz tullantıların idarə edilməsində ən yaxşı sənaye göstəricilərinə nail olmaq məqsədi ilə “beşikdən qəbrədək” a yanaşmasına riayət edirik BP tərəfindən Azərbaycanda suya atılmış qazma şlamları, 2010 (ton)
Yataqlar/Obyektlər Çıraq
Mərkəzi Azəri (MA) Şərqi Azəri (ŞA) Qərbi Azəri (QA) Dərinsulu Günəşli (DərSG) Şahdəniz (ŞD) Dədə Qorqud (DDQ) qazma qurğusu İstiqlal qazma qurğusu Cəmi
SuQM ilə qazılıb suya atılmış şlamlar 0 0
608 0 0 906 1 716
4 749 SiQM ilə qazılıb suya atılmış şlamlar 3 308
0 0 0 0 0 0 0 3 308
Suya atılmış qazma şlamlarının cəmi 3 308 0 1 519 608 0 0 906 1 716 8 057 Qazma şlamları Suya atılmalar və yenidən laya vurulma BP Azərbaycanda həyata keçirdiyi qazma əməliyyatlarında həm su əsaslı qazma məhlulundan (SuQM), həm də sintetik əsaslı qazma məhlulundan (SiQM) istifadə edir. 2010-cu ildə bizim atılmış qazma şlamlarının 59%-ində aşağı toksiklik dərəcəsinə malik və dünyada geniş şəkildə istifadə olunan SuQM var idi. Yerdə qalan şlamların tərkibinə Çıraq platformasından atılan SiQM olmuşdur. Hər iki atılma Azəri-Çıraq-Dərinsulu Günəşli (AÇG) hasilatın pay bölgüsü sazişinin və ilkin neft layihəsinin ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi tələblərinə uyğundur. 2010-cu ildə Xəzər dənizinə cəmi 8 057 ton qazma şlamı və onunla əlaqədar mayelər (qazma məhlullu) atılmışdır ki, bu, 2009-cu illə müqayisədə 10% azalma deməkdir. Keçən il olduğu kimi, bu azalma 2008-ci ildə qəza ilə əlaqədar dayandırılmadan sonra MA platformasında qazma fəaliyyətlərinin azalması və İstiqlal qazma qurğusunun yalnız bir ildən az müddətdə BP AGT-nin sərəncamında olması ilə əlaqədar idi. Bu amillər Çıraq platformasında qazma işlərinin artması ilə kompensasiya olundu. Orada SiQM istifadə olunmaqla yeni A-22 quyusunun üst hissələri c və ŞA platformasında SuQM istifadə olunmaqla iki quyunun üst hissələri qazıldı. Bundan başqa, 2009-cu ildə yenidən laya vurulan 96 715 ton tullantı ilə müqayisədə Azəri və DərSG platformalarında yenidən laya vurulan tullantıların həcmi 49 591 ton oldu ki, bu da 49% azalma deməkdir. Bu tullantılara qazma şlamları, qazma məhlulu, dəniz suyu, neftli sular və durulducu çənin təmizlənməsindən qalan materiallar daxil idi. Quruda tullantıların idarə edilməsi Sərəncə TTİEQ 2010-cu ildə dənizdəki qazma əməliyyatlarında hasil edilmiş cəmi 27 809 ton (2009-cu illə müqayisədə təxminən 63% çox) emal edilməmiş qazma şlamı, eləcə də 8 348 ton qazma məhlulu və durulducu çənin təmizlənməsindən qalan materiallar qəbul etdi. Sahilə göndərilən qazma şlamları həcmlərinin artması il ərzində Çıraq neft layihəsində dəniz qazma fəaliyyətlərinin artmasının ardınca baş verdi. Təxminən 25 582 ton şlam DTD qurğularından istifadə edilməklə emal olundu. d Bunun nəticəsində 2 050 tona yaxın xam neft əldə olundu və təkrar istifadə üçün qazma podratçısına göndərildi. Emal edilmiş qazma şlamları (təhlükəsiz kimi təsnif olunmuş) sahədə yenidən istifadə/ atılma üçün toplandı. Hasil edilmiş qazma şlamlarının ümumi həcminin yüksək olmasına və nəticədə sahilə emal üçün göndərilmiş yüksək həcmlərə görə, biz Sərəncə TTİEQ-də 7 000 ton şlamın bioloji təmizlənməsinə başladıq. Bu iş 2011-ci ildə başa çatdırılacaqdır. Təxminən 4 229 ton emal edilmiş qazma şlamı Təhlükəli Tullantılar MMC-nin təhlükəsiz tullantıların basdırılması poliqonunda tullantıların küləklə, 2010-cu ildə biz Sərəncə təhlükəli tullantıların idarə edilməsi qurğusunda (TTİEQ) saxlanılan təhlükəli tullantıların ləğv edilməsi üçün texniki cəhətdən münasib podratçıların seçilməsi məqsədi ilə müfəssəl təchizat zənciri strategiyası işləyib hazırladıq. Bu iş 2011-ci ildə davam etdiriləcək. Seçilmiş tullantıların ləğvini əhatə edən müvafiq qaydalara riayət edilməsini yoxlamaq üçün BP mütəxəssisləri tərəfindən əminlik auditləri keçirildi. Bizim tullantıların minimuma endirilməsi proqramımız xeyli irəliləyişə nail oldu. Qazmada daha yaxşı nəticələr qazma üçün istifadə olunan kimyəvi maddələrin idarə edilməsi prosesinin yoxlanılması və daha sonra optimallaşdırılmasından sonra əldə olundu. Bu, yenidən istifadəni maksimuma çatdırmaq və inventardan istifadəni yaxşılaşdırmaqla tullantı kimyəvi maddələrin yaranmasını aradan qaldırmağa və minimuma endirməyə kömək etdi. Sərəncə TTİEQ-də toplanmış bir sıra tullantı kimyəvi maddələr b
istifadə üçün qazma əməliyyatlarına göndərildi. 2010-cu ildə bizim Azərbaycandakı əməliyyatlar nəticəsində cəmi 71 659 ton tullantı hasil edildi ki, bunun 61 420 tonu təhlükəli, 10 239 tonu isə təhlükəsiz tullantı idi. 2009-cu illə müqayisədə bu 22%-lik artım əsasən qazma şlamlarının həcminin artmasına görə baş verdi. Bundan əlavə, 425 936 ton təmizlənməmiş və emal edilmiş çirkab suları hasil etdik (2009-cu ildəkindən 5% çox) və Səngəçal terminalında əhəmiyyətli həcmlərdə hasil edilmiş lay suları qəbul etdik. Təhlükəsiz tullantıların təxminən 61%-i və təhlükəli tullantıların 4%-i yerli şirkətlər tərəfindən ya təkrar emal olundu, ya da yenidən istifadə edildi. Tullantıların qalanı ya təmizlənərək təsdiq edilmiş metod və marşrutlardan istifadə edilməklə ləğv edildi, ya müvəqqəti olaraq Sərəncə TTİEQ-də saxlandı və yaxud da BP-nin Sumqayıtdakı yeni xüsusi təyinatlı poliqonunda torpağa (yalnız təhlükəsiz tullantılar) basdırıldı. a
istismar dövrü müddətində – layihələşdirilməsi və ya alınmasından ləğv edilməsinə və ya təklifdən xitam verilməsinədək nəzarət etmək məsuliyyəti. b
Novatin, Novamul, Novamul L, Ksanvis, tullantı neft, tullantı dizel. Şlamların emalı – Sərəncə TTİEQ, 2010 (%)
2009-cu ilin sonunda Sərəncə TTİEQ-də 3 939 ton qazma şlamı anbarda saxlanılırdı. 2010-cu ildə qurğu 36 156 ton qazma şlamı və qazma məhlulu qəbul etdi və bunun 25 582 tonu DTD vasitəsilə emal olundu. Regenerasiya edilmiş 2 050 ton xam neft və 5 509 ton su yenidən DTD qurğusunun soyuducu sistemində istifadə olundu. 2010-cu ilin dekabr ayında 5 470 ton bioloji bərpa sahəsinə göndərildi. Dolayı termal desorbsiya (DTD) qurğusunda emal edilmiş Emal edilməmiş şlamlar üçün anbar % 24%
c
A-22 quyusunun üst hissələri SiQM ilə qazıldığından SiQM göstəricisi artmışdır. Çırağın bu tullantıların atılmasına icazəsi var. d
Qazma şlamlarının emalı metodlarından biri. DTD metodu qazma şlamlarını təmizləyərək bərk süxur hissələrini hidrokarbon və sudan ayırmaq üçün şlamların dolayı isidilməsindən istifadə edir. Ətraf mühit 76
Yüklə 0,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|