2 –Lobaratoriya ishi
Mahsuldor qatlamni-qum suyuqlik yordamida teshish
Tajribani bajarishdan maqsad:
Mahsuldor qatlamni-qum
suyuqlik yordamida
teshish jarayonini o’rganish
2.1.Nazariy qism
Qum-suyuqlik aralashmasi bilan to’siqlarni teshish, nasos kompressor
quvurlari tizmasining pastki qismiga mahkamlangan
qum-suyuqlik perforator-
apparatining nasadkasidan otilib chiqayotgan yuqori tezlikdagi suyuqlikqum
oqimining abraziv va gidromonitor effekti tasirida ro’y beradi.
Yuk mashinasi
shassisiga o’rnatilgan yuqori bosimli nasos yordamida suyuqlikqum aralashmasi
NKQ ga haydalib, yer yuzasiga xalqali tizimdan qaytib chiqariladi. Bunda
bosimlar
farqi 15-30 MPa ni tashkil qiladi. Hosil qilingan teshik o’lchami tog’ jinsi
mustahkamligiga, ta’sir davomiyligiga va suyuqlikqum aralashmasining quvvatiga
bog’liq bo’ladi. Stendda o’tkazilgan sinov natijasi 0,5 m ni tashkilqilgan.
Perforasiya ishlari NKQ da tushirilgan suyuqlikqum apparati bilan amalga
oshiriladi. AP-6M (2.1-rasm) apparati oltita yon teshklariga ega bo’ladi.
2.1-rasm. Suyuqlikqum aralashma
yordamida teshish uchun АП-6М
apparati:
1 - korpusi. 2 – snov klapani shari; 3 -
nasadkalar; 4 - tiqin; 5 – klapan shari; 6
- dumcha; 7 - markazlashtirgich
Unga bir vaqtda oltita perforasiya kanalchalarini
hosil qiladigan oltita
nasadka mahkamlanadi. Nasos agregati karoq suyuqlikqum haydaganda
nasadkalarning ayrimlari tiqin bilan yopiladi. Nasadkalar suyuqlikqum
aralashmasining yemirishiga chidamli bo’lishi uchun qatiq po’lat
eritmalaridan
diametric 3, 4, va 6 mm qilib tayyorlanadi.
Diametri 3 mm li nasadkalar quduqda ushlanib qolgan quvurlarni kesishda
qo’llaniladi. Diametri 4,5 mm li nasadkalar quduqda mustahkamlovchi quvurlarni
teshishda qo’llaniladi. Diametri 6 mm li nasadkalar jarayon cheklangan bosimda
amalga oshirilsa, quduqda kanallarning maksimal chuqurligini
hosil qilish uchun
qo’llaniladi.
Qumsuyuqlik apparatini sekin aylantirish va ko’tarib tushirish orqali
gorizontal va vertical ariqchali kanallar hosil qilish mumkin.
Bunday holatda
suyuqlikning teskari oqimi qarshiligi pasayadi kanalchalar 2,5 baravar chuquriroq
hosil qilinadi. Suyuqlikqum yordamida teshuvchi apparatda yer yuzasidan
kiritiladigan ikkita sharli kran ko’zda tutilgan bo’ladi.
Pastki klapan diyametri
yuqoridagi klapan sedlosidan kichkroq bo’lib, shuning uchun pastki klapan shari
yuqoridagi klapan sedlosidan erkin o’tadi.