2-Mavzu: Kondensatorlar haqida umumiy ma’lumotlar

2-Mavzu: Kondensatorlar haqida umumiy ma’lumotlar

Ikki metall plastina va ular orasida izolator (dielektrik – o‘zidan tok o‘tkazmaydigan modda) bo‘lsa va o‘zida elektr zaryadini to‘play olsa, bunday qurilma kondensator (F) bilan belgilangan. Radioelektron qurilmalarda faradning milliondan biri – mikrofarad (mkF) sig‘im birligi qo‘llaniladi. Bir farad 1000000 mkFga, ya’ni 1 mkF =0, 000001F ga teng, 1 mkF = 1 000000 Pfga, ya’ni 1Pf = 0, 000001mkF ga teng. Pikofarad – pF, nanofarad – nF, mikrofarad – mkF deb belgilanadi.

2.1. Kondensatorlarning nomlanishi

+
Qutbli elektrolit kondensator

Qutbsiz elektrolit kondensator
Qutbsiz kondensator
Sozlovchi kondensator

O‘zgaruvchan kondensator
O‘zgaruvchan kondensatorlarda dielektrik vazifasini havo yoki polietilen bajaradi.
Kondensatorlarning shartli belgilari:

1. 
   Element harf yoki harflar to‘plami-kondensatorning turini bildiradi;
   
2. 
   Element kondensatorga ishlatilgan dielektrik turini bildiradi;
   
3. 
   Element kondensator ishlab chiqarilgan tartib raqamini bildiradi;
   

K42-Ch 100V

K – kondensator turi – o‘zgarmas sig‘imli
42 – dielektrik-metall qog‘ozli
Ch – tartib raqami – o‘zgaruvchan tok zanjiri
2.2. Kondensatorlarning zanjirga ulanish sxemasi
Kondensatorlar elektr zanjirlarda ketma-ket, parallel yoki aralash ulangan holda kelishi mumkin va ular C harfi bilan belgilanadi.

	+

C1 47mkF C2 47mkF
100V 100V C1 C2
+
Elektr zanjirlarda kondensatorlar ketma-ket ulanganda sig‘im kamayib, volt ortadi.

𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: 23,5𝑚𝑘𝐹, 200𝑉
Elektr zanjirlarda kondensatorlar paralell ulanganda sig‘im ortib kuchlanish o‘sha-o‘sha qoladi.

C2
𝐶𝑢𝑚 = 𝐶1 + 𝐶2
𝐶𝑢𝑚 = 𝐶1 + 𝐶2 = 47 + 47 = 94𝑚𝑘𝐹 𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: 94𝑚𝑘𝐹, 100𝑉