2. Payvandlanadigan konstruksiyaga va uning materiali tavsiflanadi
Yüklə 0,97 Mb.
|
| Ст 2 ning kimyoviy tarkibi
ГОСТ 380 - 2005
Ст 2 metallning texnologik xususiyatlari
Т=20oС da Ст2 materialining mexanik xususiyatlari .
Ст3 materiallning fizik xususiyatlari.
Belgilar:
Belgilar:
3.Konstruksiyaning detallarini tayyorlash jarayoniga izoh berish. Biz amaldagi payvand konstruksiyasini tayyorlashda payvandlanadigan detallar,payvandlash mashinasiga katta e’tibor berishimiz kerak.Chunki payvand konstruksiyamiz shu muhim jihatlarga bog’liqdir.Payvandlashdan oldin payvandlash ish joyini tartibga solishimiz zarur.Bunda payvandlash ish stoli va payvandlash joyi yaxshilab tozalanadi.Kein payvandlash mashinasi texnik sozligi tekshiriladi.Bundan tashqari “Texnika xavfsizligi” qoidalariga qattiq amal qilinadi.Chunki bu yerda inson omili haqida gap ketayapdi.Shuning uchun texnika xavfsizligig oid tekshiruvlar amalga oshiriladi.Bunda payvandlash ish joyida kerakli choralar ko’rilgan bo’lishi kerak.Bularga:payvandlash ish joyi havo almashtirish(воздухавод) bilan ta’minlanishi,elektr simlari yaxshi izolyatsiyalangan bo’lishi,elektr simlari kerakli tartibda yashirilgan bo’lishi,payvandlash joyida maxsus o’t o’chiruvchi moslamalar bilan ta’minlangan bo’lishi zarur.Payvandlash ish joyida hamma jihozlar texnik soz bo’lganidan kein payvandlanadigan metallar payvandlashga tayyorlanadi.Metallarni payvandlashga tayyorlashda ular avval sirtlari (yog’lardan,zanglardan, namlikdan)yaxshilab tozalanadi.Metallarni yuzalarini tozalashda asosan qum qog’ozdan, temir cho’tkadan va turli xil suyuqliklardan foydalanib, payvandlanadigan metal yuzalari tozalanadi. 4. Konstruksiyani payvandlash usulini tanlash va ta`riflash. Nuqtali kontaktli payvandlash Nuqtali kontaktli payvandlash Nuqtali payvandlash kontaktli payvandlashning bir usuli bo‘lib, bunda detallar chegaralangan alohida tegish joylari bo‘yicha (nuqtalar qatori bo‘yicha) payvandlanadi. Nuqtali payvandlashda detallar ustma-ust yig‘ilib, elektr toki manbayi (masalan, payvandlash transformatori) ulangan elektrodlar yordamida F pay kuchi bilan siqiladi. Qisqa muddati payvandlash toki I pay o‘tganda detallar ularning o‘zaro erish zonasi paydo bo‘lguncha qiziydi. Bu zona o‘zak (yadro) deb ataladi. Payvandlash joyi (zonasi) qiziganda detallarning bir-biriga tegish joyida (o‘zak atrofida) metall plastik deformatsiyalanadi. Bu joyda zichlovchi belbog‘ hosil bo‘lib, u suyuq metallni chayqalib to‘kilishdan va atrof havosidan ishonchli tarzda himoyalaydi. Shu bois payvandlash joyini maxsus himoyalash talab qilinmaydi. Tok uzib qo‘yilgandan so‘ng, o‘zakning erigan metali tez kristallanadi va biriktirilayotgan detallar orasida metall bog‘lanishlar vujudga keladi. Shunday qilib, nuqtali payvandlashda detallarning birikishi metallning erishi bilan sodir bo‘ladi. Nuqtali payvandlashda detallar 50 Hz sanoat chastotali o‘zgaruvchan tok impulslari bilan, shuningdek o‘zgarmas yoki unipolyar tok impulslari bilan qizdiriladi. Nuqtali payvandlashda payvand chok to‘rt bosqichda hosil bo‘ladi. B i r i n c h i tayyorgarlik (siqish) bosqichida payvandlanadigan 14 yuzalar muayyan kuch ta’sirida bir-biriga tegadi. Tegish joylaridagi mikronotekisliklar deformatsiyalanadi va oksid pardalari yemiriladi. Tegish qarshiliklari kamayadi va barqarorlashadi, birikma payvandlash tokini ulashga tayyorlanadi. Ikkinchi bosqich payvandlash toki ulangan paytdan boshlanib, quyma o‘zakning eriy boshlashi bilan nihoyasiga yetadi. Mazkur bosqich vaqtida metall qiziydi va birikish joyida kengayadi. Metall qizishi bilan plastik deformatsiyalar ortadi, bu deformatsiyalar ta’sirida metall tirqishga siqib chiqariladi va belbog‘ hosil bo‘lib, u o‘zakni zichlaydi. Uchinchi bosqich erigan zona paydo bo‘lishidan va uning quyma o‘zakning nominal diametrigacha kattalashishidan boshlanadi. Bu bosqichda oksid pardalari bo‘linib va yemirilib, o‘zakning erigan metalida aralashadi. Elektr-dinamik kuchlarning ta’sir ko‘rsatishi ushbu jarayonga yordam beradi va suyuq metall jadal aralashishiga hamda turli xil metallarni payvandlashda o‘zakning tarkibi tekislanishiga olib keladi. Bunday aralashishida oksid pardalar va iflosliklarning erimaydigan zarralari erigan metall chetida to‘planadi. T o ‘ r t i n c h i b o s q i c h tok uzib qo‘yilgan paytdan boshlanadi. Ushbu bosqich vaqtida metall soviydi va kristallanadi hamda payvandlash joyi cho‘kichlanadi.
6. Payvandlash rejimini tanlash va hisoblash. Nuqtali kontaktli payvandlash rejimining asosiy parametrlariga quydagilar kiradi; 1) Tok kuchi kattaligi: Ipay 2)Elektroddagi kuchlaninsh bosimi: Fpay 3)Payvandlash vaqti:tpay 4)Elektrod kontakt yuzasidiametri: de Qo’shimcha hisoblash parametrlariga quydagilar kiradi: Ustma-ust detallarning minimal qiymati: bn Minimal nuqta qadami: Htm Shuntlash toki qiymati: Ish Detallarni oldindan qisish vaqti: tsj Payvand nuqtani cho’kichlash vaqti: tpr Payvandlash tsikli vaqti: tts Mashina is rejimi: PV Xisob kitob ishlari detall qalinligiga bog’liq bo’lgan elektrod kontakt yuzasi diametrini aniqlash bilan boshlanadi: Agar S≤3 mm bo’lsa u holda diametr elektrod de=2•S+3 Agar S≥3mm bo’lsa elektrod diametric de=1,5•S+5 Payvandlash vaqti rejimga bog’liq holda aniqlanadi: Alyuminiy va mis qotishmalari uchun qattiq rejim talab qilinadi. Kam uglerodli po’latlar uchun esa yumshoq va qattiq rejimda payvandlasa bo’ladi. Payvandlash rejimini material va qalinlikka bog’liq bo’lgan Kt yordamida aniqlaymiz. Payvandlash vaqti: tpay= Kt•S S/M Kam uglerodli po’lat uchun : 80-300 S=0,5…1,5mm qalinlikdagi detallar uchun Kt ning yuqori qiymati olinadi. S=2…5 mm gacha metallar uchun Kt ning kichik qiymatlari olinadi.
Fpay=kr•S Kam uglerodli po’latlar uchun kr=12…..25 Payvandlash tok kuchini issiqlik balansi tenglamasiga asosan aniqlashimiz mumkin: Qee=q1+q2+q3 Qee- payvandlash zonasida ajralgan issiqlik energiyasi. q1- metall erishi va qizishida sarf bo’lgan issiqlik. q2-tashqi yadro va metallni qizdirish uchun sarflangan issiqliq. q3-elektrodlarni qizishiga sarflangan issiqlik. Payvandlash tok kuchi Joul Lems qonuniga asosan xisoblanadi: Ipay=
Kam uglerodli po’latlar uchun =1 -payvandlash jarayonidagi metallar qarshiligi uni jadvaldan aniqlaymiz. =75 energiya q1 balandligi 2 S va diametri de bo'lgan metall ustunni Ter (erish nuqtasi) ga qadar isitish uchun sarflangan energiya: c- metallning hajmli issiqlik sig'imi с=0,67kDJ/(kg•k) =7800kg/m3 Q2 ni hisoblashda biz yadro chegarasidan x2 masofada sezilarli harorat o'zgarishi kuzatiladi deb taxmin qilamiz. X2 qiymati payvandlash vaqti va metallning termal diffuziyasi bilan aniqlanadi: X2=1,2 Issiqlik x2, yadroni o'rab turgan eni x2 halqa shaklida metallni isitish uchun sarflanadi. X2 qiymatlari payvandlash vaqti T va materialning termal tarqalishi bilan belgilanadi: x2=4 Po’lan va qotishmalar uchun : х2=1,2 ; va mis uchunх2=3,1 . Agar halqa maydoni π • x2 (de + x2) va balandligi 2∙S bo'lsa, o'rtacha isitish harorati quyidagicha bo'ladi: q2= k1 π∙х2(dэ+ х2) 2∙с∙S∙ k1=0,8
1.Qalinligi 4 mm li kam uglerodli po’latni nuqtali payvandlash uchun elektrod diametrini aniqlsh: de= 2•4+3=11mm 2.Payvandlash vaqtini topish formulasi: tpay= kt•S=80•4•10-3=0,32 sek kt=80 3.Siqish kuchini topish formulasi: Fpay=kr•S=15•4•10-3=0.06 N kr=15 4.Elektroddan elektrodgacha bo’lgan masofani topish formulasi: Qee=Q1+Q2+Q3 Q1=(π•de2/4)•2•S•c•γ•Ter=(3,14•121•10-6/4)•2•4•10-3•0,67•7800•1500≈6 kDj Q2=k1πx2(de+x2)2scγTer/4=0,8•3,14•1,2•10-3(11•10-3+1,2•10-3)2•4•10-3•0,67•7800•1500/4≈9k Dj X2=4 =1,2•10-3 Q3=2•1,5(π/4)121•10-6•36•10-3•0,38•8900•1500/8≈7k Dj Qee=6+9+7=22k Dj 5.Payvandlash tok kuchini topish formulasi: Ipay= =1 =75 Ipay= ≈17 k A 7. Pаyvаndlаsh jihоzini tаnlаsh. Kontaktli nuqtali payvandlash mashinasi МТВ-8002-1УХЛ4Umumiy ma'lumot MTВ-8002-1 УХЛ4 turi mashina alyuminiy va titan qotishmalari, zanglamaydigan, issiqlikka chidamli va uglerodli po’latlarni, mis va bronza kabi metallarni payvandlash uchun mo'ljallangan. Aspobning tuzilishi МТВ-8002-1УХЛ4 M-mashina T-nuqtali B- tok ikkilamchi konturda to’rilanadi(o’zgarmas tok mashinasi) 80-payvandlash toki: k A 02-modifikatsiya nomeri УХЛ4- iqlimiy ishlash (УХЛ) va joylashtirish toifasi (4) ГОСТ 15150-69 va ГОСТ 15543.1-89 bo'yicha. Foydalanish shartlari Yopiq isitish xonalarida. Dengiz sathidan balandligi 1000 m dan oshmasligi kerak. Atrof-muhit harorati 5 dan 35 ° S gacha. 80°С haroratda 20% dan ortiq bo'lmagan nisbiy namlik Sovutish suvining harorati 5 dan 30°S gacha. Atrof-muhit metallarni va izolyatsiyani buzadigan konsentratsiyalarda Supero'tkazuvchilar chang, agressiv gazlar va bug'larni o'z ichiga olmaydi. ГОСТ 12.2.007.8-75 bo'yicha xavfsizlik talablari. Mashina tu 16-739.024-75 talablariga javob beradi. Normativ-texnik hujjat ТУ 16-739.024-75 Texnik xarakteristikasi Uch fazali tarmog'ining kuchlanishi, B – 380, tarmog'ining chastotasi Hz - 50 eng katta ikkinchi oqim, ka - 95 nominal uzoq muddatli ikkinchi oqim, ka - 36 payvandlash oqimining eng katta davomiyligi, C - 15,84 PV=50%, kv·A - 454 siqish quvvati, berilgan: eng kichik - 220 eng katta - 7200 nominal - 6300 nominal chiqish, m - 1,5 payvandlangan qismlarning qalinligi oralig'i, mm,, issiqlikka bardoshli va titan qotishmalari - 0,8+0,8 dan 6.0+6.0 gacha 1,5+1,5 mm qalinlikdagi alyuminiy qotishmalari va elektrod 8 mm, payvandchi/min - 60 payvandlangan qobiqning eng kichik ichki diametri, mm, uzunligi, mm: 650 - 650 1500 - 1100 massa, kg-7200 Kafolat muddati-mashina ishga tushirilgan kundan boshlab 1 yil, lekin amaldagi va 6 oyga tushgan kundan boshlab 9 oydan kechiktirmay - qurilayotgan korxonalarga. Konstruksiya va ishlash printsipi Mashinaning tuzilishi (rasm) elektr tutqich, payvandlash transformator, elektr qismi elementlari, pnevmatik va gidromontaj bilan yuqori va pastki konsollar o'rnatilgan payvandlangan stend, deb.
Oqim rektifikatsiyasi payvandlash transformatorining ikkinchi tomonida yarim Supero'tkazuvchilar nazorat qilinmaydigan ventilyatorlar tomonidan amalga oshiriladi. Payvandlash oqimi tiristorlar birligi yordamida transformatorning asosiy tomonida amalga oshiriladi. Mashinani ishga tushirish mashinaning qopqog'ini yoki to'xtatilgan boshqaruv panelidagi tugmani bosish orqali amalga oshiriladi. Shundan so'ng, payvandlash jarayonining alohida operatsiyalari avtomatik ravishda amalga oshiriladi: elektrodlar orasidagi qismlarni siqish, payvandlash oqimining siqilgan qismlari orqali o'tish, oqimsiz siqilgan holatda ehtiyot qismlarni ushlab turish va elektrodni ko'tarish. Agar tugma bosilsa, payvandlash jarayoni takrorlanadi. Paket quyidagilarni o'z ichiga oladi: mashina; nazorat kabinasi; avtomatik kalit; ZIP bayonnomasi bo'yicha ehtiyot qismlar; operatsion hujjatlar. 8. Kоntаktli pаyvаndlаsh mаshinаsining elеktrоdlаrining turlari va joylashtirish tartibi. KONTAKTNI PAYVANDLASH UCHUN ELEKTRODLAR Kontaktli payvandlash uchun ishlatiladigan elektrodlar qoplamali klassik elektrodlardan katta farq qiladi. Kontaktni payvandlash biz uchun tanish bo'lgan boshqa metallarni birlashtiruvchi texnologiyadan sezilarli darajada farq qiladi.
Shu sababli, kontaktli payvandlash elektrodlari uchun forma va materiallar alohida e'tibor bilan tanlanishi va xatoga yo'l qo'ymaslik uchun juda ko'p prametrlarni hisobga olish kerakligi ajablanarli emas. Umumiy ma’lumot Agar siz kontaktni payvandlash haqida fikringiz bo'lsa,unda bu texnologiyada ishlatiladigan elektrodlar odatiy qoplamali elektrodlardan juda farq qiladi. Ko'pgina payvandchilar uchun elektrod maxsus qoplamaga ega bo'lgan metall novda. Biroq, kontaktni payvandlashda boshqa turdagi elektrodlar qo'llaniladi. Nuqtali payvandlash uchun elektrodlar qismlarni siqish, payvandlash oqimini payvandlash vaqtida chiqadigan qismlarga va issiqlikni yo'qotishga xizmat qiladi. Bu nuqtali payvandlash mashinasining payvandlash devorining eng muhim elementlaridan biridir, chunki elektrod shakli muayyan tugunni payvandlash imkoniyatini belgilaydi va uning chidamliligi payvandlash sifati va mashinaning uzluksiz ishlash muddatini belgilaydi. Nuqtali kontaktli payvandlash elektrodining konstruksiyasi
Nuqtali payvandlash uchun elektrod (1-rasm),ishchi qismi(1), o’rta qismi(slindrik qismi) (2), o’rnatish qismi (3). Elertod tanasini sovutish uchun elektrod tutqich ichidan ichki kanal trubasi o’tkan bo’ladi. Elektrodning ishchi qismi (1) tekis yoki sferik yuzaga ega; ish yuzasi diametric del yoki sferaning radiusi Rel materiallar va payvandlangan buyumlar qalinligi qarab tanlanadi.Konusning ishchi qismining burchagi odatda 300 bo’ladi. O'rta qism (2) elektrod kuchini va elektrodlarni demontaj qilish uchun ekstraktorlar yoki boshqa vositalardan foydalanish imkoniyatini beradi. Ishlab chiqaruvchilar elektrodlarning o'lchamlarini hisoblash uchun turli usullardan foydalanadilar. SSSRda ГОСТ 16.0.801.407 - 87 bo'yicha namunaviy qatorlar o'rnatildi: Dэл = 12, 16, 20, 35, 32, 40 мм L = 35, 45, 55, 70, 90, 110 мм 9.Sanoat xavfsizligi Metalllarni payvandlashda ishlaydigan odamlar zararli va xavfli ishlab chiqarish omillariga ta'sir qilishi mumkin. Zararli ishlab chiqarish omillariga quyidagilar kiradi: ish joyining havosida chang va gazning ko'payishi; payvandlash yoyining ultrabinafsha, ko'rinadigan va infraqizil nurlanishi, shuningdek payvandlash havzasi va payvandlangan mahsulotlarning infraqizil nurlanishi; elektromagnit maydon; ionlashtiruvchi nurlanish; shovqin; ultratovush; qo'lda statik yuk. Payvandlash, payvandlashda aerozollar, turli metallarning oksidlari (Mn, Cr, Ni, Cu, Ti, Al, Fe), ularning oksidlari va boshqa birikmalari, shuningdek zaharli gazlar (CO, ozon, HF, NO va boshqalar). Chiqarilgan zararli moddalarning organizmga ta'siri o'tkir va surunkali kasbiy kasalliklarga, zaharlanishga olib kelishi mumkin. Mexanik jihozlar bilan ishlaganda, jihozlarning ish joyiga hech qachon begona narsalarni yopishtirmang. Uskunani sozlash, sozlash va ta'mirlash faqat elektr tarmog'i o'chirilganda amalga oshirilishi kerak. Yuk ko'tarish va tashish uskunalari ishlayotganda, uning ish joyida bo'lish mumkin emas. Payvandlash, kesish va mexanik ishlarni bajarishda uskunani bezovta qilmang. Yig'ish va payvandlash sexlari va uchastkalari yong'in xavfi G toifasiga kiradi (yonmaydigan moddalar va materiallarni issiq, cho'g'lanma yoki erigan holatda ishlatish bilan bog'liq bo'lgan ishlab chiqarishlar, ularni qayta ishlash nurli issiqlik, uchqunlar va alangalar, yonuvchi gazlar, suyuqliklar va qattiq moddalarning chiqishi bilan birga keladi), zonaga B-1 sinfi (bug'lar va gazlarning havo bilan portlovchi aralashmalari hosil bo'lishi mumkin bo'lgan zona). normal sharoitda). Payvandlash ishlari uchun ajratilgan joylar, asbob-uskunalarni o'rnatish kamida 5 m radiusda yonuvchan materiallardan tozalanishi kerak. Payvandlash aerozolidan ventilyatsiya chiqindilarini tozalash uchun taxminan 0,95 tozalash samaradorligini ta'minlaydigan plastinka elektrostatik cho'ktirgichlardan foydalanish mumkin. Katta shamollatish moslamalarini bunday filtrlar bilan jihozlash tavsiya etiladi, ularga kichik mahalliy egzoz shamollatish tizimlari ulanishi kerak. Shu bilan birga, filtrlarni cho'ktirilgan payvandlash changidan tozalashni ta'minlash kerak. Shamollatish moslamalarining egzoz tomoniga changni yutish uchun susturucular (quvurli yoki plastinka) o'rnatilishi kerak. Umumiy kanalizatsiya va oqava suv havzalariga karbidli loyni maxsus tozalash moslamalarini ishlatmasdan olib tashlashga yo'l qo'yilmaydi. Himoya gazlarida payvandlashda CO2 gazining havodan 1,5-2 baravar og'irligini hisobga olish kerak. Ushbu gazlar xonaning pastki qismida to'planishi mumkin, shuning uchun xonaning pastki qismida egzoz shamollatish moslamalari o'rnatilishi kerak. Havoni ish joylaridan tashqariga tashlash kerak. 1 kg yotqizilgan metall uchun egzoz shamollatish quvvati bo'lishi kerak 150 m3 / soat dan kam bo'lmagan. Ushbu dizaynni ishlab chiqarishda xavfsizlik talablariga rioya qiling, payvandlashda payvandlash, taglik va suv oqimini payvandlashda payvandchi GOST 27574-87, himoya qalqoni NNP-E-205-U1 GOST 12.4.035 bo'yicha tarpaulin kostyumida bo'lishi kerak. -78, qo'llarni himoya qilish uchun qo'lqoplar GOST 12.4.010-75 bo'lishi kerak, oyoqlarni himoya qilish uchun - maxsus. poyafzal GOST 28507-90, tozalash ishlarini bajarayotganda, chilangar maxsus ko'zoynaklarda ishlashi kerak GOST R 12.4.013-97 10.Xulosa Payvand konstruksiyalarini loyihalashdan oldin payvandlash uchun ishlatiladigan marerillarga katta e’tibor qaratishimiz kerak.Chunki payvandlashga va payvand chokiga bu yuqoridagi metarillar katta ta’sir ko’rsatadi.Biz qancha texnologiyani va materialni to’g’ri tanlasak, biz payvand qilgan payvand birikma shuncha sifatli va nuxsonlarsiz chiqadi.Biz yuqoridagi konstruksiyani loyihalashda “Bosim ostida payvandlashning” “Nuqtali kontaktli payvandlash” turidan foydalandik.Bunda po’lat listga prokatni ustma-ust qo’yib payvand qildik. Bunda bizga kerak bo’ladigan payvandlash tok kuchi, payvandlash siqish kuchi, payvandlash tezligi va boshqa zarur ,bo’lgan payvandlash rejimlarini kerakli formulalar yordamida aniqlab oldik.Aniqlangan rejimlar orqali biz payvandlash uchun zarur jihozlarni tanlab oldik.Bularga misol: Payvandlash mashinasi. Payvandlash elektrodi kabi zarur asboplarni tanladik.Biz bu payvand konstruksiyasini loyihalashda zarur bo’lgan tartib qoidalar asosida bajardik. ADABIYOTLAR RO'YXATI 2. Kurkin S.A. Texnologiya, ishlab chiqarishni mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish atlasi payvandlangan tuzilmalar. 3.Maslov B.G. "Payvandlangan konstruksiyalarni ishlab chiqarish", Moskva nashriyoti "Akademiya" 2014 yil 4. Ovchinnikov V.V. "Payvandlangan konstruksiyalarni hisoblash va loyihalash" "Seminar-kurs dizayni", Moskva nashriyoti "Akademiya" 2015 yil 5. Stepanov V. "Muhandislik" nashriyoti, Moskva 1973 yil. 6. Chernyshov G. "Payvandlash", Moskva "Professional nashriyoti" 2003 yil. 7. Chernyak V.s."Yosh payvandchi uchun qo'llanma", Moskva "Oliy maktab", 1966 yil. 8. Axborot resurslari: www.kanadsky-dom.ru/stropilnye-fermy Yüklə 0,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||