20 to‘rayev dilshodjon ermonqul o‘G‘LI

katta 
miqdordagitovarlar 
bir 
yo’la 
ko’tarasiga 
sotilganda 
qo’llaniladigan 
narx.
Ulgurji narx ishlab chiqaruvchilar va ta’minlash-sotish tashkilotlari xaraja 
tlarini qoplashi hamda ularning ma’lum miqdorda foyda ko’rishinita’minlashi zarur. 
Ulgurji narx tovar birjalari va savdo uylarida ham qo’llaniladi. 
Shartnoma narx – sotuvchi va xaridorning rozi ligi bilan belgilanadigan, 
ular tomonidan tuzilgan shartnomada qayd qilingannarx. 
Shartnoma narx 
odatda shartnoma bitimi amal qilib turgan davrda o’zgarmaydi. Mazkur narx ham 
milliy, ham xalqaro bozorlarda qo’llaniladi. U xalqaro bozorda qo’llanilganda tovar 
(xizmat)larning jahon narxlariga yaqin turadi. 
Chakana narx – tovarlar bevosita iste’molchilarga sotiladigan narx. 
Chakana narxga tovarning ulgurji narxi, chakana savdo tashkilotlarining xarajatlari 
va ularning oladigan foydasi kiradi.Chakana narx tovarlarga bo’lgan talab va taklifni 

---

bog’lovchi rolini o’ynaydi hamda ularning nisbatiga qarab yuqori yoki past bo’lishi 
mumkin. Davlatning narxlarni tartibga solish faoliyati chegaralangan 
(limitlangan) va dotatsiyalangan narxlarni vujudga keltiradi. 
Chegaralangan narx – davlat tomonidan yuqori va quyi chegaralari 
belgilanib, shu doirada o’zgarishi mumkin bo’lgan narx. 
Bunday narx 
yordamida davlat inflyatsiyani jilovlaydi, narx darajasini nazorat qiladi. 
Dotatsiyalangan 
narx 
– davlat byudjeti hisobidan maxsus 
arzonlashtirilgan narx. 
Bunday narxdan kam daromadli oilalar, beva-bechoralar, 
ishsiz va nogironlarni hayotiy zarur ne’matlar bilan eng kam darajada ta’minlab 
turishda foydalaniladi. 
Demping narx – bozorda o’z mavqeini mustahkamlash va raqiblarini