|
 20. yy’a kadar Batı edebiyatında ortaya çıkan örneklere benzer, sistemli bir akımdan söz etmek bizde mümkün değildir
|
| tarix | 25.07.2018 | | ölçüsü | 365 Kb. | | #58932 |
|
20.yy’a kadar Batı edebiyatında ortaya çıkan örneklere benzer, sistemli bir akımdan söz etmek bizde mümkün değildir. 20.yy’a kadar Batı edebiyatında ortaya çıkan örneklere benzer, sistemli bir akımdan söz etmek bizde mümkün değildir.Belki de sadece Divan şiiri, batıdaki akımlara en fazla benzeyen bir anlayıştır…
Genel anlamda Divan edebiyatı, sıkı kurallara bağlı olduğundan ve sağlam fikri temeller üzerine bina edildiğinden, batıdaki akımlara en fazla benzeyen bir edebiyat dönemidir…
Türkî-i Basit, Mahallileşme ve Sebk-i Hindî gibi arayışlardan söz etmek mümkündür… Türkî-i Basit, Mahallileşme ve Sebk-i Hindî gibi arayışlardan söz etmek mümkündür…Türkî-i Basit, M.Fuat Köprülü’ye ait bir isimlendirmedir…15.yy’da, Aydınlı Visâlî, Tatavlalı Mahremî ve Edirneli Nazmî’nin başlattıkları bir harekettir…
15.yy’da, Türkçe içinde Arapça ve Farsça kelime ve terkiplerin çoğalması, bu şairleri geleneği bozmadan, mazmun ve istiareleri, söz ve anlam sanatlarını Türkçe ifade etme arayışına yöneltmiştir…
Türkî-i Basit hareketi daha sonra gelecek olan dilde sadeleşme ve Türkçecilik arayışlarına da kaynaklık edecektir… Türkî-i Basit hareketi daha sonra gelecek olan dilde sadeleşme ve Türkçecilik arayışlarına da kaynaklık edecektir…16.yy’da Atayî, Sarıca Kemâl ve Safî gibi şairlerin şiirlerinde görülen bu yöneliş, Necâtî Bey’in şahsında en büyük temsilcisini bulur…
“Âdeti hûbların cevr ü cefâdur ammâ “Âdeti hûbların cevr ü cefâdur ammâBana etdüklerini kimselere etmediler”beytinin özellikle ikinci mısraı sade bir halk deyişi ile ifade edilmiştir…Ana süt vermez Necâtî tâ kim oğlan ağlamaz
Mahallîleşme cereyanını, 16.yy’da Bâkî, 17.yy’da Şeyhülislâm Yahya, 18.yy’da ise Nedîm devam ettirir… Mahallîleşme cereyanını, 16.yy’da Bâkî, 17.yy’da Şeyhülislâm Yahya, 18.yy’da ise Nedîm devam ettirir…Sebk-i Hindî; (Hint tarzı) 17.yy’ın başından itibaren edebiyatımızı etkilemeye başlar…Nailî, Neşatî ve Fehmî gibi temsilciler ortaya çıkar…
Hevâ-yı aşka uyub kûy-ı yâre dek giderizNesîm-i subha refîkiz bahâra dek gideriz
Şiirde, anlam derinliğinin ve giriftliğinin üstün tutulması, hayali unsurlara başvurulmasına neden olmuş; insanın hayal dünyasının önem kazanması ise, şiirin güç anlaşılmasına yol açmıştır.
18.yy’ın ilk yarısında Nedim’in, ikinci yarısında ise Şey Galib’in şiirlerine Sebk-i Hindînin yansıdığını görüyoruz… 18.yy’ın ilk yarısında Nedim’in, ikinci yarısında ise Şey Galib’in şiirlerine Sebk-i Hindînin yansıdığını görüyoruz…Sade, kolay anlaşılır gibi görünen, fakat zor söylenen ve derin anlamlı şiirler…
Tanzimat Edebitatı: 1839-1896 1.Hazırlık Dönemi: 1839 - 1860 2. Birinci Dönem: 1860 – 1876 3. İkinci Dönem : 1876 - 1896
1896-1901 Yılları arasında geçerli olmuştur. 1896-1901 Yılları arasında geçerli olmuştur. Recaizâde M.Ekrem’in çabaları ile kurulmuştur.Siyasî şartlar gereği içe kapanık, marazî ve melânkolik bir edebiyat anlayışıdır…
Şairler: Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin, Hüseyin Siyret, Hüseyin Suad, Süleyman Nazif, Süleyman Nesib, Faik Ali, Celâl Sahir, Ali Ekrem, Şairler: Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin, Hüseyin Siyret, Hüseyin Suad, Süleyman Nazif, Süleyman Nesib, Faik Ali, Celâl Sahir, Ali Ekrem, Romancılar: Halit Ziya, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit, Ahmet Hikmet, Münekkit olarak da Ahmet Şuayb…
“Sanat şahsî ve muhteremdir…” “Sanat şahsî ve muhteremdir…”1908, II.Meşrutiyet’ten hemen sonra, genç bir kuşak, İstanbul’da Hilâl gazetesinin matbaasında toplanırlar… (7 Mart 1325 – 20 Mart 1909)Fecr-i Âti adıyla bir dergi çıkarmaya karar verirler…
Fakat, Servet-i Fünûn dergisi bunlar da sayfalarını açar… Dergi çıkarmaya gerek kalmaz… Fakat, Servet-i Fünûn dergisi bunlar da sayfalarını açar… Dergi çıkarmaya gerek kalmaz…11 Şubat 1325 – 24 Şubat 1910’ da, 977 nolu Servet-i Fünûn dergisinde “Fecr-i Âtî Encümen-i Edebîsi Beyannamesi” adıyla edebiyat dünyasına adımlarını atarlar…
Faik Ali, Celâl Sahir, Ahmet Haşim, Emin Bülend, Tahsin Nâhit, Cemil Süleyman, Hamdullah Suphi, Refik Halit, Şahabettin Süleyman, İzzet Melih, Ali Cânip, Fazzıl Ahmet, Mehmet Behçet, Mehmet Rauf, Fuat Köprülü, Yakup Kadri… Faik Ali, Celâl Sahir, Ahmet Haşim, Emin Bülend, Tahsin Nâhit, Cemil Süleyman, Hamdullah Suphi, Refik Halit, Şahabettin Süleyman, İzzet Melih, Ali Cânip, Fazzıl Ahmet, Mehmet Behçet, Mehmet Rauf, Fuat Köprülü, Yakup Kadri…
Ömer Seyfettin, Akil Koyuncu, Rasim Haşmet, Ali Canip, Ziya Gökalp tarafından; Ömer Seyfettin, Akil Koyuncu, Rasim Haşmet, Ali Canip, Ziya Gökalp tarafından;11 Nisan 1911’de Kâbe-i Hürriyet Selânik’ te, Genç Kalemler dergisinde “Yeni Lisan” makalesini yayınlamaları ile başlar… 1923’e kadar devam eder…
1908’den sonra Millî Edebiyat’ı benimseyen ve şiirlerini hece vezniyle yazan beş şairden oluşan gruptur… 1908’den sonra Millî Edebiyat’ı benimseyen ve şiirlerini hece vezniyle yazan beş şairden oluşan gruptur…“Hecenin Beş Şairi” adıyla da anılırlar… İlk şiirlerini aruzla yazmalarına rağmen, heceyi tercih etmişlerdir. Uzun süre tereddüd edenler de olmuştur…
Faruk Nâfiz Çamlıbel Faruk Nâfiz ÇamlıbelOrhan Seyfi OrhonYusuf Ziya OrtaçEnis Behiç KoryürekHalit Fahri Ozansoy
Beş Hececiler zaman zaman bir araya gelip ayrılmışlardır… Beş Hececiler zaman zaman bir araya gelip ayrılmışlardır…Hatta, Halit Fahri ile Faruk Nafiz zaman zaman aruza dönüp aruzla da şiirler yazmışlardır…Hecenin klâsik kalıplarını değiştirmişlerdir…
Mustafa Şekip Tunç, Mehmet Emin Erişirgil İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Yahya Kemâl Beyatlı, Ahmet Haşim ve Yakup Kadri’nin “Dergâh” dergisi etrafında oluşturdukları “Mektepten Memlekete” anlayışını benimseyen bir topluluk…
19.yy Osmanlı toplumunda yayılmaya başlayan pozitivizm ve materyalizm anlayışına karşı mistik ve sembolist anlayışı öne çıkaran bir bakış açısına sahiptirler… 19.yy Osmanlı toplumunda yayılmaya başlayan pozitivizm ve materyalizm anlayışına karşı mistik ve sembolist anlayışı öne çıkaran bir bakış açısına sahiptirler…Ziya Gökalp’e karşı Bergson felsefesine bağlıdırlar…
Ahmet Hamdi Tanpınar Ahmet Hamdi TanpınarNecmettin Halil OnanAhmet Kutsi Tecer
Cumhuriyet Devrinin ilk edebî topluluğudur Cumhuriyet Devrinin ilk edebî topluluğudurÖnce yedi sanatçının ( 6 şair, 1 hikâyeci ) eserlerinden oluşan Yedi Meşâle kitabı neşredilir… Nisan 1928
Daha sonra, 1 Temmuz – 15 Ekim 1928 tarihleri arasında, ilk sayısı Ahmet Haşim’in önsözü ile yayınlanan Meşâle dergisi sekiz sayı çıkartılır…
Sabri Esat Siyavuşgil Sabri Esat SiyavuşgilYaşar Nabi NayırMuammer Lütfi BahşiVasfi Mahir KocatürkZiya Osman SabaCevdet Kudret SolokKenan Hulisi Koray ( Hikâyeci )
“Bu kitap, sizi alışılmış şeylerden şüpheye davet edecek…” cümlesiyle başlayan Garip kitabı, 1941 yılında Orhan Veli, Melih Cevdet ve Oktay Rıfat tarafından yayımlanır…
Orhan Veli aslında bu harekete isim olarak “Tahattur” u seçer… Orhan Veli aslında bu harekete isim olarak “Tahattur” u seçer…Fakat arkadaşı Cavit Alyamaç’ın önerdiği “Garip” i daha uygun bularak tercih eder…
Birinci bölümde, Melih Cevdet’in 16 şiiri; Birinci bölümde, Melih Cevdet’in 16 şiiri;İkinci bölümde, Oktay Rıfat’ın 21 şiiri;Üçüncü bölümde, Orhan Veli’nin 25 şiiri yayınlanır…Kitaptan daha çok, Orhan Veli’nin yazdığı önsöz tartışma konusu olur…
1955 – 1965 yılları arasında görülen bir akımdır. 1955 – 1965 yılları arasında görülen bir akımdır.Garip akımının şiirden kovduğu imaja, edebî sanatlara ve soyutlamalara şiirin kapılarını sonuna kadar açmışlardır…
Farklı yer ve zamanda yazdıkları arasında benzerlikler fark edilince bu şekilde isimlendirilmişlerdir… Farklı yer ve zamanda yazdıkları arasında benzerlikler fark edilince bu şekilde isimlendirilmişlerdir…Türkçe cümle yapısını bozmak pahasına, anlamsızlığa doğru kayan bir gelişme göstermişlerdir…
Bundan dolayı, okuyucu ile kurmaya çalıştıkları ilişkileri bir türlü geliştirememişlerdir. Bundan dolayı, okuyucu ile kurmaya çalıştıkları ilişkileri bir türlü geliştirememişlerdir. Kendileri okuyup kendileri yazma konumuna düşmüşlerdir…
Ece Ayhan, İlhan Berk, Cemal SüreyyaTurgut Uyar, Sezai Karakoç, Ülkü Tamer ve Edip Cansever önde gelen mensuplardandır…
Özellikle Nazım Hikmet’in fikir olarak etkilediği bir topluluktur… Özellikle Nazım Hikmet’in fikir olarak etkilediği bir topluluktur…Eserleri ile Sosyalist ideolojiye hizmet etmeyi amaçlamışlardır… Türkiye’deki siyasi ve sosyal gelişmelere göre zaman zaman etkili olabilmişlerdir…
Suat Taşer, Ömer Faruk Toprak, Suat Taşer, Ömer Faruk Toprak, Attila İlhan, Mehmet Kemal, Arif Damar,Ahmet Arif, Rıfat Ilgaz gibi isimleri sayabiliriz…
1940 sonrasında ortaya çıkan bir anlayıştır. 1940 sonrasında ortaya çıkan bir anlayıştır.Yeni şiiri, gelenekten kopmadan kurmaya çalışan sanatçıların Hisar dergisinde bir araya gelmeleri ile oluşan bir topluluktur.Onlara göre Garipçiler, II.Yeniciler ve Marksistler Türk şiirini hırpalamışlardır…
Bu görüşten hareket ederler… Bu görüşten hareket ederler…Yaşayan Türkçe ile Yahya Kemâl’in daha önce ileri sürdüğü “Memleket Edebiyatı” yapma anlayışını benimsemişlerdir…Gerektiğinde heceyi, gerektiğinde ise aruzu kullanabilmişlerdir…
Mehmet Çınarlı, Gültekin Samanoğlu, Mehmet Çınarlı, Gültekin Samanoğlu,İlhan Geçer, Nevzat Yalçın, Munis Faik Ozansoy, Selahattin Batu,Mustafa Necati Karaer, Bekir Sıtkı ErdoğanFeyzi Halıcı, Yavuz Bülent Bakiler,Kerim Aydın Erdem, M.Halistin Kukul
“Mavi” dergisi etrafında toplanan gençlerin oluşturmaya çalıştıkları bir harekettir… “Mavi” dergisi etrafında toplanan gençlerin oluşturmaya çalıştıkları bir harekettir…Dergi, 1 Kasım 1952 de çıkmaya başlar…İlk sayılarında, kimseye karşı olmadıklarını, kimseyi eleştirmeyeceklerini yazmalarına rağmen bu sözlerini tutamamışlardır…
Özellikle “Garip” hareketine büyük tepki göstermişlerdir. Özellikle “Garip” hareketine büyük tepki göstermişlerdir.26.sayılarında, bazı şairleri; “lüzumsuz sanatçılar”, “piyasa şöhretleri” yahut “kriz yaşayan bir takım insanlar” olarak eleştirmişlerdir…
Attila İlhan, Yılmaz Gruda, Ferit Edgü, Attila İlhan, Yılmaz Gruda, Ferit Edgü,Ahmet Oktay, Suat Taşer, Özdemir NutkuÖmer Faruk Toprak, Asaf Çiğiltepe ve Demir Özlü gibi isimleri sayabiliriz…
1965’lerden sonra görülmeye başlayan bir anlayıştır… 1965’lerden sonra görülmeye başlayan bir anlayıştır…Mehmet Akif ve Necip Fazıl’ın çizgisi – bazı farklılaşmalarla – devam ettirilmeye çalışılmıştır…Diriliş, Mavera, Yedi İklim, Edebiyat, Yönelişler ve Hece gibi dergilerde yazarlar.
Hareket noktaları, İslâmî düşünce ve inançlardır… Hareket noktaları, İslâmî düşünce ve inançlardır…Evrensel olmaya çalışmışlardır… Fakat zaman zaman Anadolu’da gelişen Müslüman Türk geleneğinin dışına çıkıp diğer geleneklerden de etkilenmişlerdir…
Sezai Karakoç, Cahit Zarifoğlu, İsmet ÖzelErdem Beyazıt, Nuri Pakdil, Akif İnan,Rasim Özdenören, Arif Ay, Ebubekir EroğluVahap Akbaş vb şairleri sayabiliriz…
Dostları ilə paylaş: |
|
|
