2108#01#Y15#01 ­ 500/2108#02#Y15#01 ­ 500/2109#01#Y15#01 ­ 500/Baxış



Yüklə 8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/27
tarix04.12.2017
ölçüsü8 Kb.
#13718
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27

Avropa) yaranması, sonrakı dövrlәrdә isә xüsusi “inkorporasiya ” prosesi vasitәsilә
bütün dünyaya yayılması
 XVIII әsrin sonu XX әsrin başlanğıcında – (bu dövrü Vallerstayn “ Kapitalist dünya –
iqtisadiyyatlarının böyük müdaxilәsinin ikinci erası” adlandırır) ABŞ, Böyük Britaniya,
Fransa vә Almaniyadan ibarәt dayanıqlı “nüvә”, Şәrqi vә Cәnubi Avropa, Rusiya,
Yaponiya vә Latın Amerikasının bәzi inkişaf etmiş ölkәlәrindәn ibarәt “yarımәyalәt” vә
müstәmlәkә, yarımmüstәmlәkә (Asiya, Afrika vә Latın Amerikası) ölkәlәrindәn ibarәt
“әyalәt” meydana çıxmışdır
Demokratik faşizm: Dünya iki kastaya bölünür: a) Dünya әhalisinin tәxminәn 20%­ni
әhatә edәn yüksәk tәbәqә ­ kifayәt qә­ dәr yüksәk sәviyyәli eqalitar bölgü sisteminә
әsaslanacaq b) Aşağı tәbәqә ­ әhalinin yerdә qalan 80 %­i: Siyasi, sosial vә iqtisadi
hüquqlardan mәhrum olan zәhmәtkeşlәr Hitlerin “yeni qaydası” qeyd edilәn sistemә
çox yaxındır
Sual: Dünya kapitalist sisteminin formalaşmasında İVallerstaynın fәrqlәndirdiyi
mәrhәlәyә aid deyil: (Çәki: 1)
“Uzun” XVI әsrin (1640) sonunda İngiltәrә vә Şimali Fransa “nüvә”ni, Aralıq dәnizi
zonası (İspaniya, Portuqaliya, İtaliya, Cәnubi Fransa) “yarımәyalәti”, Şәrqi Avropa vә
Latın Amerikası “әyalәti” formalaşdırmışlar
1640­1760­cı illәrdә dünya kapitalist sistemi sabit artım dövrünә qәdәm qoyur: ABŞ­
ın Şimali, Rusiya vә İsveç “yarımәyalәti”, ABŞ­ın Cәnubi vә Kәraib hövzәsi “әyalәti”
genişlәndirmiş, kapitalist sisteminә daxil olmayan әrazilәr isә onun xarici zonasını tәşkil
etmişdir
Kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әvvәlcә dünyanın bir hissәsindә (Şimal­Qәrbi
Avropa) yaranması, sonrakı dövrlәrdә isә xüsusi “inkorporasiya ” prosesi vasitәsilә
bütün dünyaya yayılması
XVIII әsrin sonu XX әsrin başlanğıcında – (bu dövrü Vallerstayn “ Kapitalist dünya –
iqtisadiyyatlarının böyük müdaxilәsinin ikinci erası” adlandırır) ABŞ, Böyük Britaniya,
Fransa vә Almaniyadan ibarәt dayanıqlı “nüvә”, Şәrqi vә Cәnubi Avropa, Rusiya,
Yaponiya vә Latın Amerikasının bәzi inkişaf etmiş ölkәlәrindәn ibarәt “yarımәyalәt” vә
müstәmlәkә, yarımmüstәmlәkә (Asiya, Afrika vә Latın Amerikası) ölkәlәrindәn ibarәt
“әyalәt” meydana çıxmışdır
Yüksәk eqalitar dünya qaydasına keçid – Çox utopik sәslәnir, lakin bu ssenarini
inkar etmәk dә düzgün olmazdı Bu ssenarinin reallaşması üçün istehlak xәrclәrinin
әhәmiyyәtli dәrәcәdә mәhdudlaşması labüddür Lakin bu yoxsulluğun sosiallaşdırılması
anlamını vermәmәlidir Ona görә ki, bu halda ssenarinin reallaşması siyasi cәhәtdәn
mümkünsüzlәşәcәkdir
Sual: Dünya kapitalist sisteminin formalaşmasında İVallerstaynın fәrqlәndirdiyi
mәrhәlәyә aid deyil: (Çәki: 1)
“Uzun” XVI әsrin (1640) sonunda İngiltәrә vә Şimali Fransa “nüvә”ni, Aralıq dәnizi
zonası (İspaniya, Portuqaliya, İtaliya, Cәnubi Fransa) “yarımәyalәti”, Şәrqi Avropa vә
Latın Amerikası “әyalәti” formalaşdırmışlar
 1640­1760­cı illәrdә dünya kapitalist sistemi sabit artım dövrünә qәdәm qoyur:
ABŞ­ın Şimali, Rusiya vә İsveç “yarımәyalәti”, ABŞ­ın Cәnubi vә Kәraib hövzәsi
“әyalәti” genişlәndirmiş, kapitalist sisteminә daxil olmayan әrazilәr isә onun xarici
zonasını tәşkil etmişdir
Kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әvvәlcә dünyanın bir hissәsindә (Şimal­Qәrbi
Avropa) yaranması, sonrakı dövrlәrdә isә xüsusi “inkorporasiya ” prosesi vasitәsilә
bütün dünyaya yayılması


XVIII әsrin sonu XX әsrin başlanğıcında – (bu dövrü Vallerstayn “ Kapitalist dünya –
iqtisadiyyatlarının böyük müdaxilәsinin ikinci erası” adlandırır) ABŞ, Böyük Britaniya,
Fransa vә Almaniyadan ibarәt dayanıqlı “nüvә”, Şәrqi vә Cәnubi Avropa, Rusiya,
Yaponiya vә Latın Amerikasının bәzi inkişaf etmiş ölkәlәrindәn ibarәt “yarımәyalәt” vә
müstәmlәkә, yarımmüstәmlәkә (Asiya, Afrika vә Latın Amerikası) ölkәlәrindәn ibarәt
“әyalәt” meydana çıxmışdır
Xaos situasiyasını daha da dәrinlәşdirәn amillәrdәn biri kimi XIV yüzilliyin
ortalarında baş vermiş “Qara ölüm” tipli yeni qlobal epidemiyalar çıxış edәcәkdir
Sual: Dünya­sistem yanaşması konsepsiyası kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әsas
xarakterik cәhәtlәrinә aşağıdakıları aid deyil: (Çәki: 1)
Sistemin әsas hәrәkәtverici qüvvәsi kimi fasilәsiz kapital yiğimi prosesi
Mәrkәz vә әyalәt arasında gәrginlik yaradan “әsas” әmәk bölgüsünün tәtbiqi
Sistemdaxili qeyri­bәrabәr mübadilә mәkan formalarında meydana çıxır
Sistemin strukturunda yarımәyalәtin mövcudluğu
Xaos situasiyasını daha da dәrinlәşdirәn amillәrdәn biri kimi XIV yüzilliyin
ortalarında baş vermiş “Qara ölüm” tipli yeni qlobal epidemiyalar çıxış edәcәkdir
Sual: Dünya­sistem yanaşması konsepsiyası kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әsas
xarakterik cәhәtlәrinә aşağıdakıları aid deyil: (Çәki: 1)
Kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının sәrhәdlәrinin suveren ölkәlәrin dövlәtlәrarası
sәrhәdlәri ilә üst­üstә düşmәsi
Kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının XIX әsrdә deyil, daha erkәn “uzun XIV әsrdә”
meydana gәlmәsi
Kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әvvәlcә dünyanın bir hissәsindә (Şimal­Qәrbi
Avropa) yaranması, sonrakı dövrlәrdә isә xüsusi “inkorporasiya ” prosesi vasitәsilә
bütün dünyaya yayılması
Kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әvvәlcә dünyanın bir hissәsindә (Şimal­Qәrbi
Avropa) yaranması, sonrakı dövrlәrdә isә xüsusi “inkorporasiya ” prosesi vasitәsilә
bütün dünyaya yayılması
Sistemdә hegemon dövlәt, yaxud dövlәtlәrin mövcudluğunun qaçılmalığı Bu
hegemonluq nisbәtәn qısamüddәtli olur vә yerdәyişmәlәrә mәruz qalır
Xaos situasiyasını daha da dәrinlәşdirәn amillәrdәn biri kimi XIV yüzilliyin
ortalarında baş vermiş “Qara ölüm” tipli yeni qlobal epidemiyalar çıxış edәcәkdir
Sual: 8Dünya­sistem yanaşması konsepsiyası kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әsas
xarakterik cәhәtlәrinә aşağıdakıları aid deyil: (Çәki: 1)
Dövlәtin, etnik qrup vә ailәlәrin ikinci dәrәcәliliyi, hansı ki, daima yaradılır vә
yenidәn yaradılırlar
İrqçiliyin fundamental әhәmiyyәt kәsb etmәsi
Kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarını eyni zamanda hәm güclәndirәn, hәm dә dağıdan
antisistem hәrәkәtlәrinin meydana çıxması
Sistemin daxili ziddiyyәtlәrini özündә “üyüdәn” tsiklik ritmlәr vә әsrlik trendlәrin
struktur modeli (sistemin “sistem böhranının” әsas sәbәbi)
Xaos situasiyasını daha da dәrinlәşdirәn amillәrdәn biri kimi XIV yüzilliyin
ortalarında baş vermiş “Qara ölüm” tipli yeni qlobal epidemiyalar çıxış edәcәkdir
Sual: Dünya­sistem yanaşması konsepsiyası kapitalist dünya­iqtisadiyyatlarının әsas


Yüklə 8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə