28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari



Yüklə 2,66 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/283
tarix13.04.2022
ölçüsü2,66 Mb.
#85401
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   283
310711 (1)

Esda tuting 
Sintetik schyotlarda analitik hisob maolumotlari umumlashtiriladi. 
 


 
27 
mablag’’larining  tarkibi  aniqlanadi,  butligi  ta’minotlanadi,    bor 
mablag’’lardan  samarali  foydalanish  ta’minotlanadi,  shuningdek,  moddiy 
javobgar  shaxslarning  to’g’ri  ishlashini  ta’minotlash  singari  masalalar 
bajariladi.  Ko’p  hollarda  analitik  schyot  maolumotlari  yordamida  pul 
ko’rsatkichlardagi malumotlar bilan birgalikda natura (materiallar) va mehnat 
(ish  haqi)  o’lchovlarida  ham  malumotlar  olinadi.  Lekin  xo’jalik 
mablag’’larning  tashkil  topish  manbaalari  va  hisob  -  kitoblar  bo’yicha 
analitik  schyotlarda  natura  mehnat  o’lchovlariga  zaruriyat  bo’lmaganligi 
sababli faqat pul o’lchovida yuritiladi.  
 
Analitik  schyotlarning  miqdori  juda  ko’p  bo’lganligi  sababli  ulardagi 
maolumotlarni  taaluqli  iqtisodiy  belgilariga  muvofiq  sintetik  schyotlarda 
umumlashtirish  zarurdir.  Bundan  tashqari,  sintetik  schyot  maolumotlari 
yordamida  korxonaning  ishlab  chiqarish-  moliya  faoliyatiga  baho  berib  va 
uning  ustidan  nazorat  o’rnatibgina  qolmasdan,  balki  butun  xalq  xo’jaligi 
tarmoqlarning  ish  faoliyati  ustidan  nazorat  o’rnatish  imkoniyati  ham 
yaratiladi  
 
Sintetik  va 
analitik 
schyotlardan 
tashqari 
ko’p 
hollarda 
subschyotlardan,  yaoni    ikkinchli  tartibli  schyotlardan  foydalanishga  ham 
zaruriyat  tug’iladi.  Ular  sintetik  va  analitik  schyotlar  o’rtasidagi  aloqani 
ta’minotlashga  mo’ljallangandir.  Subschyotlarning  qo’llanilishi  amaliyotda 
nomenklaturasi  ko’p  bo’lgan  mablag’’larni  to’g’ri  hisobga  olishni 
ta’minotlaydi. Masalan, subschyotlar materiallar, asosiy vositalar, kam baholi 
va tez ishdan chiqadigan buyumlar singari nomenklaturasi ko’p mablag’’larni 
hisobga  olish  uchun  juda  muxim  axamiyatga  egadir.  Misol  tariqasida 
buxgalteriya  hisobining  schyotlar  ro’yxatidagi  “  Materiallar”  sintetik               
(birinchi  tartibli)  schyotining  sub  (ikkinchli  tartibli)  schyotlari  quyida 
keltiriladi: 

 
xom ashyo va materiallar;  

 
sotib  olingan  yarim  tayyor  mahsulotlar  va  komplektlash  mahsuloti, 
qurilma va detallar

 
yoqilg’i; 

 
idish va idish materiallari

 
ehtiyot qismlar; 

 
har xil materiallar; 

 
chetga qayta ishglashga berilgan materiallar

 
qurilish materiallari. 
Keltirilgan  subschyotlar  korxonaning  ixtisoslashuviga  muvofiq  bir 
qancha 
 nomenklaturani  hisobga  olishga  mo’ljallab  ochilgan  analitik  schyotlarga 
bo’linadi 
Subschyotlar  yordami  bilan  aks  ettirilayotgan  buxgalteriya  hisobining 
oboektlari to’g’risida  analitik  schyotga nisbatan 
umumlashtirilgan  maolumotlar  olish  uchun 
qo’shimcha  guruhlashlar  amalga  oshiriladi. 
Subschyotlar  yurgizish  xo’jalik  mablag’’lar  va 

Yüklə 2,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   283




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə