3-Ma’ruza mashg‘uloti. Mavzu: Mashqlar yordamida chizmachilik tushunchalarini shakllantirish. Grafik tilning tarixiy rivojlanishi asosida uning komponentlarini tanlash printsiplari. Reja

4. Aniqlashtirsh
. 
O‘quvchilarning narsa va hodisalar haqidagi o‘zlashtirilgan 
tushunchalari haqiqatan tarqalib ketuvchi bodmasdan , balki aniq, muayyan bodishi 
uchun ularni aniqlashtirish kerak va solishtirish (qiyoslash, taqqoslash) yordamida tur 
yoki o‘xshash tushunchalarni bir biridan farqlash, masalan, “kesim” va “qirqim” 
tushunchalarining 
mazmuni. 
Bunday 
qiyosiy 
solishtirsh 
o‘quvchilarning 
o‘rganilayotgan hodisa haqidagi bilimlarini yanada aniqroq, bundan kelib chiqib esa, 
ular haqidagi tushunchalar ham aniq, ravshan, boshqa barcha tushunchalardan 
differensiallashib boradi. 
5. Tushunchalarni ta’riflash.
Tushunchani shakllantirish bo‘yicha bajarilgan 
ishdash so‘ng uning ta’rifini berish tavsiya etiladi. Ta’rif tushunchaning barcha umumiy 
muhim belgilarini qamrab olishi lozim. Shu bilan birga bu ta’rif xususiy va ikkinchi 
darajalilarini aks ettirishi shart emas. Ta’rifda shular ko‘rsatilishi lozim: a) hodisa, narsa 
yoki kattalik qaysi guruhga, turga tegishligi; b) uning farqli belgilari qandayligi. 
6. 
Tushunchalarning 
amaliy 
tadbig‘iga 
oid 
mashqlar 
va 
ularning 
o‘zlashtirilganligini tekshirish. 
O‘quvchilar tushunchalarninig umumiy muhim belgilari bilan tanishib 
chiqishgach, ular bu tushunchalarni qanchalik ongli ravishda o‘zlashtirishganligini 
tekshirish shart va tushunchalar bilan amallar bajarishni o‘rgatish kerak. Bularga turli 
xil mashqlar yordamida erishiladi. Mashqlarning xarakteri tushunchaning mazmunidan 
kelib chiqadi. Birinchi xolatda bu sxema, chizma chizish bodsa, ikkinchisida esa grafik 
tuzish, boshqasida tushuntirish bodsa yana bir xolatda masala yechish bodishi mumkin 
va shu kabilar.