3 Mikro Biyokim İşlevler doc

 

 

 

 

13 

bakteriler de vardır. 

 

Desülfirikasyon olayında etkin olan mikroorganizma türleri, doğada az olmasına 

karşın  önemi  çok  büyüktür.  Şiddetli  sülfat  indirgenme  olayı  için  en  uygun 

koşullar,  sulardaki  çamurda  en  iyi  şekilde  bulunmaktadır.  Desulfirifikasyon 

olayları ötrofik göl ve göletler ve bunların dip çamurlarında olduğu kadar, 

de-nizlerin  kapalı  körfezlerinde  de  şiddetli  bir  şekilde  görülmektedir.  Bu 

durumda bol miktarda H

2

S oluşmaktadır. Karadenizdeki var olan H

2

S'lerin 

desülfirifikasyon  yolu  ile  oluştuğu zannedilmektedir ve bir tartışma konusudur. 

(Kriss,  1961;  Gunkel  und  Oppenheimer  1963).  H

2

S'in  oluşma  kaynağı  ile 

sıcaklık  arasında  bir  ilişkinin  bulunduğu  ortaya  konmuştur  (Nedwell  und 

Flocdgate 1972). Bazı Rus göllerinde ve limanlarında oluşan H

2

S'in kaynakları 

(Kusnezow, 1959): 

 

                         Malotschni      Kujalnizki     Slawianski     Golopristanskoje 

                         Liman (Haff)    Liman (Haff)   gölleri         gölü 

--------------------------------------------------------------------------------------------- 

Çürütme bakterileri   100 - 1000       10 - 1000       1000              100 - 1000 

Desülfüfikasyon bakt. 10 - 100        10 - 10 000    1000 - 10 000  100 - 1000 

 

 

1.3.3. Suda Fosfor Dolanımı 

 

Fosfor  (P)  bütün  sularda  bitki  yaşamı  için  sınırlayacı  faktördür.  Fosfor 

Nucleosid fosfatın önemli bir kısım olarak bütün canlılar için yaşam değeri olan 

bir  elementtir.  Bir  dizi  bakteriler  fosforik  asit  polifosfatlar  şeklinde  Volutin 

taneciklerin de depo edebilmektedir. Sulardaki fosfor noksanlığı bakterile-rin 

ve  mantarların  organik  maddeleri  parçalamalarını  sınırlayabilmektedir. 

Fosforlu  organik  bileşiklerin  ayrıştırılmasında  mikroorganizmalar  önemli  rol 

oynamaktadır.  Bakteri  ve  mantarlar  fosfatları  açığa  çıkararak  dolanımına 

yardımcı  olmaktadır.  Fosfor,  sularda  katı  şekilde  (kemik  ve  Ca

3

(P0

4

)

2

  olarak) 

bulunmaktadır.  Organik  asitlerin  üretilmesi  kalsiyum  fosfatın  ve  amonyumlu 

bileşiklerin oluşması bazı bakteriler az miktarda da olsa çözünmemiş kalsiyum 

fosfatı alabilmektedirler(Wood, 1965). 

 

Fosfor dolanımı azot ve kükürte göre daha kolay takip edilebilmektedir. Fosfor 

bitkiler  tarafından  pirofosfat  şeklinde  alınmakta  ve  organik  fosforlu  bileşikler 

oluşturulmaktadır. Şekil 1.3'de fosfor döngüsü görülmektedir. 

 

 

---

 

 

 

 

14 

1.3.4. Suda Demir ve Mangan Dolanımı 

 

Fe  dünyanın  her  yerinde bol miktarda bulunan önemli enzimlerin (Cytochrom) 

yapı  taşını  oluşturan  bir  element  olup,  yaşam  değeri  büyüktür.  Demir  (II)'  yi 

demir (III)' e yükseltgiyen bazı bakteri grupları vardır: 

 

     Fe

2+

   --------------------> Fe

3+

  + e + 11,5 kcal 

 

Bu şekilde açığa çıkan enerji demir bakterileri tarafından C0

2

 indirgenmesi için 

kullanılmaktadır.  Kemoototrof  canlı  türlerin  çoğunluğu  fakültatif  ototrof 

yaşamakta 

ve 

organik 

besin 

maddelerini 

kullanmaktadırlar. 

Demir 

oksidasyonunda  oluşan  enerji  miktarı  az  olduğundan,  oldukça  çok 

parçalanmaya  gereksinme  vardır.  Bu  da  çok  miktarda  demiroksithidratın 

(Fe(0H)

3

  birikmesine  neden  olmaktadır.  Bu  bakterilerden  bazıları  demir 

yerine  manganı  da  kullanmakta,  analog  olarak  mangano  bileşiklerini 

mangani bileşiklerine oksitlemektedirler. 

 

Thiobacillus  (Ferrobacillus)  ferrooxidans  asitik  reaksiyonlarda  ferro 

bileşiklerini  ferri  bileşiklerine  oksitlemektedirler.  Bu  azidofil  organizmalar 

obligat  kimyasal  ototrofturlar.  Özellikle  demirin  kendi  kendini  oksitleyemediği 

asidik ortamda demir bileşiklerini oksitleyebilmektedir. 

 

İpliksi  bakterilerden  (Chalamydabacteriales)  olan  Leptothrix  ochracea  ve 

Crenothrix  polyspora  bakterileri  fakultatif  kimyasal  ototrof  olduklarından 

organik  maddelerden  peptonları  kullanılabilmektedir.  Her  hücre  birbirine 

eklenerek  iplikleri  oluşturmakta  ve  aralıklarda  da  demir  ve  mangan  bileşikleri 

birikmektedir.  Bu  türlerde  iplikler  dallanmadan  devam  ederken  Clonothrix 

fusca'larda yalancı dallanmalar oluşmaktadır. 

 

Demir  bakterileri  tatlı  sularda  özellikle  kuyu  ve  kaynak sularında yaygın 

olarak bulunmaktadır. Suda az miktarda ferro tuzlarının bulunması borularda 

demir  bakterileri  birikmesine  ve  devamlı  demiroksithidratların  salgılanması 

zamanla  borularda  tıkanmalara  neden  olmaktadırlar.  Aynı  şekilde  mangan 

birikimi 

de 

olmaktadır. 

Tyler 

ve 

Marshall 

(1967) 

tarafından 

Hyphomikropların  aktiviteleri  sonucu  hidroelektrik  santrallarının  boru  hatların 

da oluşan tıkanmalar gözlenmiştir. 

 

Demir bakterileri gelişmeleri için normal olarak demir (II)-tuzlarına, 0

2

 ve C0

2

'e 

gereksinim duymaktadırlar. Demir (II)'nin demir (III)'e yükseltgenmesi tamamen 

inorganik olarak çok yavaş olabilmekte ancak demir (II) bileşiklerinin biyolojik 

---