3-sinf Tabiatshunoslik A. Bahromov,Sh. Sharipov,M. Nabiyev Ona tili va o`qish savodxonligi tuzuvchilari 1-2-sinf Iroda

1 
Kichik sayyoralar 
Merkuriy 
88 sutka 
+480, -180 
- 
2 Venera,Zuhro,Tong y 
225 sutka 
+470, +20 
- 
3 Yer
365 ku 6 soat 
 
1 ta Oy 
4 Mars Urush xudosi 
687 sutka 
+17,-100 
2 ta 
5 
Katta sayyoralar
Yupiter 
12 yil 
-100 
79 ta
6 
Saturn
30yil 
-180 
82 ta 
7 
Uran 
84 yil 
-210 
27 ta
8 
Neptun 
168 yil 
-200
14 ta
 
Kometalar
-bosh va dumdan iborat bo`lgan Quyosh sistemasidagi jismi 
kometa deyiladi.Kometaning boshi qattiq holatdagi tosh,temir va boshqa 
moddalrdan,dumi esa gaz va changlardan iborat,boshining diametri bir 
necha km,dumi uzunligi bir necha million km,shunday ulkanlari 
borki,uzunligi 200 million km dan ortiq,ya`ni Yerdan Quyoshgacha bo`lgan 
masofadan ham ortiq. 
Yerni o`rab turgan havo bizni kometalardan himoya qilib turadi.
Asteroidlar-quyosh sistemasida sayyoralar va kometalardan tashqari,son-
sanoqsiz “daydi toshlar” asteroidlar mavjud.
 
Meteorlar va meteoridlar-
“meteor”so`zi”osmon hodisasi”degan ma`noni 
bildiradi,osmonda meteorlarni ,ya`ni “uchar yulduzlar”ni kechasi ko`rish
 
mumkin,deyarli barcha meteorlar Yer yuziga yetib kelmasdan yonib tamom 
bo`ladi.

---

Havoda yonib,yorug` iz qoldiradigan osmon jismi meteor deyiladi. 
Meteorlar kamdan kam hollarda yonib tugamasdan Yer sirtiga 
tushadi.Yerga tushgan meteorlar 
meteroidlar
 deb ataladi,bir necha 
kilogrammdan,bir necha tonnagacha,temir,tosh va boshqa moddalardan 
iborat.Agar yer sirtini havo o`rab turmaganida sayyoramizga har kuni 
minglab meteoridlar tushib vayron qilar edi.