30 oktyabr – Ümumdünya Repressiya Qurbanları Günü
İşgəncədən qurtuldular
Qeyb oldular, qeyb oldular
Yüksəldilər, yüksəldilər
Cənnətdə rahət buldular.
Bakı-2017
Ağayev İ. Əlabbas Müznib : həyatı, yaradıcılığı, əsərlərindən seçmələr. - Bakı :
Elm, 2003. - 376 s. : foto.
Filologiya elmləri doktoru İslam Ağayevin oxuculara təqdim etdiyi bu kitab XX
əsrin əvvəlləri və sovet hakimiyyəti illərində bir şair, publisist, naşir, tərcüməçi və
ədəbiyyatşünas alim kimi fəaliyyət göstərmiş və hər iki rejimin siyasi
repressiyalarına məruz qalmış Əlabbas Müznibin həyat və yaradıcılığı barədə
monoqrafik tədqiqatdan və seçilmiş əsərlərinin məcmuundan ibarətdir.
Atilla İ. Hüseyn Cavidin həyatı və taleyi = The poet of century. - Bakı : Adiloğlu,
2009. - 177 s. : foto rəng.
Bu kitab başda Azərbaycan türk şairi Hüseyn Cavid olmaqla, sovet quruluşunun
və Stalinin bilavasitə rəhbərliyi altında həyata keçirilən Azərbaycan represiya
qurbanlarına-Azərbaycan şəhidlərinə ithaf olunur.
Atilla İ. Hüseyn Cavid: Mərd olun mərd ölün. - Bakı : Qanun, 2010. - 288 s. : foto,
tablo.
Stalin epoxası və siyasətinin qurbanları barəsində qəmli bir dastanı xatırladan bu
kitabda Cavidlərin və başqa namuslu və vicdanlı sovet adamlarının ağrılı-acılı
həyatı işiqlandırılır. Qəddar və amansız bir quruluşda yaşamış insanların tarixi
faciələri kitabından bəzi səhifələr varaqlanır.
Ələkbərli N. Ə. Bir ömrün rəngləri : Səməd Mənsurun həyat və yaradıcılıq
səhifələri. - Bakı : Elm, 2000. - 80 s. : foto. - kiril əlifbasinda.
N. Ələkbərli bu tədqiqat araşdırmasında görkəmli şair, naşir, aktyor və dramaturq
Səməd Mənsurun həyat və yaradıcılığından, ömrunun müxtəlif səhifələrindən,
əsrin əvvəlində xalqımıza göstərdiyi əvəzsiz xidmətlərindən bəhs edir.
Ələkbərli N. Ə. Mikayıl Rəfili : həyatı və yaradıcılığı. - Bakı : Qartal, 1998. - 100
s. : fot. - kiril əlifbasında.
Kitabda görkəmli tənqidçi, ədəbiyyatşünas, şair və tərcüməçi Mikayıl Rəfilinin
zəngin, mübarizələrlə dolu ömür və yaradıcılıq yolundan bəhs edilir. Əsərdə ilk
dəfə olaraq onun elmi-ədəbi irsi monoqrafik planda araşdırılır.
Ələkbərli N. Ə. Üç budaq: Əhməd Cavad, Mikayıl Müşfiq, Almas İldırım. - Bakı :
Şirvannəşr, 2007. - 224 s. : foto.
Bu kitabda Azərbaycanın üç görkəmli şairinin-Əhməd Cavadın, Mikayıl Müşfiqin
və Almas İldırımın portretləri ilə yanaşı, mənəvi və yaradıcılıq yaxınlıqları da əks
olunmuşdur.
Qəhrəmanlı N. Ə. Vətən və İstiqlal aşiqi Əli Yusif Qəhrəmanlı. - Bakı : Avropa,
2010. - 285+12 s. : foto. - Əli Yusifin anadan olmasının 110 illiyinə həsr olunur. -
Kitabda görkəmli şair, alovlu publisist və milli istiqlal uğrunda mübariz Əli
Yusifzadənin (1900-1937) həyatı, fəaliyyəti və yaradıcılığı ilə bağlı monoqrafiya,
habelə əlavələr şəklində poetik və publisistik əsərləri daxil olunmuşdur. Kitabda Ə.
Yusifzadənin poeziya, publisistika, ədəbi quruculuq, dil və əlifba sahəsindəki
dəyərli xidmətlərinə, ilk Cümhuriyyətin ideoloji prinsiplərinin işlənib
hazırlanmasında əhəmiyyətli roluna da nəzər salınmışdır. Kitabda Əli Yusifin
şeirlərinin və məqalələrinin mühüm qismi ərəb əlifbasından transliterasiyada ilk
dəfə təqdim olunub. Bu araşdırmada, Şuşadan çıxmış Yusifzadələr nəsli, xüsusən
Əli Yusifin atası, məşhur müəllim, tərcüməçi və jurnalist Mirzə Cəlal Yusifzadə,
Əlinin qardaşı professor Alim Yusifzadə haqqında da bilgi almaq mümkündür.
Qurban T. Y. Həqiqət olduğu kimi. - Bakı : Adiloğlu, 2008. - 108 s. : foto.
Kitabda ilk dəfə olaraq Mikayıl Rəfilinin fəaliyyəti indiyədək oxuculara məlum
olmayan arxiv materialları əsasında göstərililr.
Məmmədov K. Azərbaycan yazıçılarının həyatından dəqiqələr. - Bakı : Hədəf
Nəşrləri, 2013. - 256 s. : foto.
Kitabda ayrı-ayrı görkəmli şəxsiyyətlərin təkcə həyatından, əsərlərinin yaranması
tarixindən, yaşadıqları dövrün hadisələri ilə əlaqəsindən danışılmamış, onların
söylədikləri ibrətamiz orijinal kəlamlara da yer verilmişdir. Bu şəxsiyyətlərin
arasında repressiya qurbanlarının da adı var.
Məmmədova Ş. Anaların fəryadı. - Bakı : Gənclik, 2006. - 508 s. : foto.
MTN-nin arxiv materialları əsasında yazılmış və Azərbaycan ictimaiyyətinə
təqdim olunan bu kitab XX əsrin 20-50-ci illərində Azərbaycan qadınlarına qarşı
repressiyanı əks etdirən, 2003-cü ildə nəşr edilmiş "Soyqırım analardan başlanır"
kitabının davamıdır. Bu kitab repressiyaya məruz qalmış qadınların yaxınları üçün
mənəvi dayaq, eyni zamanda tarixi həqiqətlərin oyanışına bir töhfədir.
Nəbiyev B. Ə. Didərgin şair : Almas İldırımın yaradıcılıq yolu. - Bakı : XXI -
YNE, 2005. - 120 s.
Akademik B.Ə. Nəbiyevin ilk dəfə 1995-ci ildə işıq üzü görmüş bu əsəri
Azərbaycan mühacirət poeziyasının görkəmli nümayəndələrindən biri, alovlu
vətənpərvər Almas İldırım haqqında ilk kitabdır. Burada bolşevik rejiminin
amansız təqiblərinə məruz qalıb dəfələrlə sürgün edilən, ölüm təhlükəsi qarşısında
keçmiş imperiyanı tərk edib, nakam ömrünü qürbətdə başa vuran şairin ədəbi irsi
onun Azərbaycanda, Dağıstanda, Orta Asiyada, İranda,Türkiyədə nəşr edilmiş
əsərləri əsasında tədqiq olunmuşdur. Ədəbiyyat və İncəsənət arxivində qorunan,
digər məxəz və mənbələrdə səpələnmiş materiallardan faydalanan araşdırıcıilk dəfə
olaraq Almas İldırımın müfəssəl elmi tərcümeyi-halını yazmış, onun sənətkarlıq
axtarışlarını təhlil etmişdir. Müəllif latın qrafikalı, Azərbaycan əlifbası ilə yenidən
nəşrə hazırlayarkən ilk nəşrdəki bəzi qüsurları aradan qaldırmış, əlavə və düzəlişlər
etmişdir.
Nəbiyev B. Ə. Əhməd Cavad. - Bakı : Ozan, 2004. - 128 s.
Tanınmış alim və ədəbiyyat tənqidçisi, akademik Bəkir Nəbiyevin bu kitabı
görkəmli Azərbaycan şairi, 1937-ci ilin repressiya qurbanlarından olan Əhməd
Cavad haqqında ilk tədqiqatlardan biridir. Şairin qısa, lakin çox məzmunlu,
ibrətamiz həyat və yaradıcılıq yolu əsərdə mənbələr əsasında xülasə edilmiş, onun
Azərbaycan lirikasının nadir inciləri sayılan şeirləri, poemaları təhlil olunmuşdur.
Nəzmi Ə. Əhməd Cavad dünyası : poema. - Bakı : Nurlan, 2006. - 160 s.
Bu kitab müəllifin oxucularla beşinci görüşüdür. Kitabda böyük Azərbaycan şairi
Əhməd Cavad haqqında tarixi həqiqətləri əks etdirən poema oxucuların
müzakirəsinə verilir.
Soyqırım analardan başlanır . - Bakı : Vətən, 2003. - 224 s.
Oxuculara təqdim edilən bu kitab sovet cəza orqanlarının 20-50-ci illərdə
Azərbaycanda törətdikləri kütləvi repressiyaların qurbanı olmuş Azərbaycan
qadınlarının siyahılarından ibarətdir.
Ulutürk X. R. Mənim tanrım gözəllikdir... . - Bakı : Elm, 2009. - 248 s. : foto.
Kitab Azərbaycan ədəbiyyatının klassiki, mənzum dramaturgiyamızın banisi
Hüseyn Cavid haqqında Xəlil Rzanın memuarlarından seçmələr əsasında
hazırlanmışdır.
Vəzirova L. Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin publisistikası. - Bakı : Nərgiz, 2003. -
180 s. : şək.
Filologiya elmləri namizədi L.O.Vəzirovanın "Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin
publisistikası" adlanan əsəri zəngin ədəbi, elmi materiallar əsasında yazılıb
Kitablarda
Almas İldırım (1907-1952) // Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı : dərslik. - Bakı :
Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2007. – C.2. - S. 418-426.
Əhmədov B. Almas Yıldırım // XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 3 cilddə :
dərslik. - Bakı : Apostrof, 2010. - C. 2. - S. 388-394.
Əhmədov B. Tağı Şahbazi Simürğ // XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 3 cilddə
: dərslik. - Bakı : Apostrof, 2010. - C. 2. - S. 90-93.
Əhmədov B. Yusif Vəzir Çəmənzəminli // XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 3
cilddə : dərslik. - Bakı : Apostrof, 2010. - C. 2. - S. 176-184.
Əhmədov B. Hacı Kərim Sanılı // XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. – Bakı :
2010. – S.86-90.
Ələkbərli N. Ə. Almas Yıldırım // Üç budaq. - Bakı : Şirvannəşr, 2007. – S.5-89.
Ələkbərli N. Ə. Əhməd Cavad // Üç budaq. - Bakı : Şirvannəşr, 2007. – S.5-89.
Ələkbərli N. Ə. Mikayıl Müşfiq // Üç budaq. - Bakı : Şirvannəşr, 2007. – S.90-
142.
Əlioğlu M. Bədii nəsrimizdə tarixi roman // Darıxan adamlar. 2 cilddə. - Bakı :
Təhsil, 2009. – C.1. - S. 496-534. – Məqalədə tarixi romanlar ustaları Məmməd
Səid Ordubadi və Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin yaradıcılıqları təhlil olunur.
Əlioğlu M. Klassik nəsrimizin bəzi ənənələri // Darıxan adamlar. 2 cilddə. - Bakı :
Təhsil, 2009. – C. 1. - S. 284-309. – Məqalədə repressiya qurbanları Yusif Vəzir
Çəmənzəminli, Böyükağa Talıblının yaradıcılığı da qeyd olunmuşdur.
Əlioğlu M. Nəsrimizdə qadın azadlığı problemi : 30-cu illər // Darıxan adamlar. 2
cilddə. - Bakı : Təhsil, 2009. – C.1. - S. 367-380. – Məqalədə digər yazıçılarla
yanaşı repressiya qurbanları olmuş Seyid Hüseyn və Qantəmirin yaradıcılığına da
toxunulur.
Kənan A. Ağlaya-ağlaya sevdiyim yazıçı : Süleyman Sani Axundov // XX əsrdə
repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 219-226.
Kənan A. Azərbaycan himninin müəllifinin faciəsi : Əhməd Cavad // XX əsrdə
repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 7-21.
Kənan A. Bahar gecəsinə gedən yol : Tağı Şahbazi Simurq // XX əsrdə
repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 57-66.
Kənan A. Bir ailənin faciəsi : Seyid Hüseyn // XX əsrdə repressiyaya məruz
qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 142-151.
Kənan A. Birinci Türkoloji Qurultayın qurbanı : Hənəfi Zeynallı // XX əsrdə
repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 109-116.
Kənan A. Əliüseyn Dağlı kimdir? // XX əsrdə repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı
: Azərnəşr, 2011. - S. 180-189.
Kənan A. Əsəri əlindən alınmış tənqidçi : Əli Nazim // XX əsrdə repressiyaya
məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 92-108.
Kənan A. Faciəli rolların qəhrəmanının faciəsi : Abbas Mirzə Şərifzadə // XX
əsrdə repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 74-82.
Kənan A. "Koroğlu"nu erməniyə verməyən alim : Vəli Xuluflu // XX əsrdə
repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 83-91.
Kənan A. Qara taleyin dastanı : Almas İldırım // XX əsrdə repressiyaya məruz
qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 227-234.
Kənan A. Qəribə taleli alim : Salman Mümtaz // XX əsrdə repressiyaya məruz
qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 48-56.
Kənan A. Öz-özünü yandıran şair : Mikayıl Müşfiq // XX əsrdə repressiyaya
məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 31-47.
Kənan A. Pyatiqorskidə həbs edilən yazıçı : Hacıbaba Nəzərli // XX əsrdə
repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 152-159.
Kənan A. Repressiyanın sonuncu qurbanlarından biri : Yusif Vəzir Çəmənzəminli
// XX əsrdə repressiyaya məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 117-128.
Kənan A. Səhnəmizin ilk repressiya qurbanı : Ülvi Rəcəb // XX əsrdə repressiyaya
məruz qalanlar. - Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 67-73.
Kənan A.Vətənə qayıdış : Hüseyn Cavid // XX əsrdə repressiyaya məruz qalanlar.
- Bakı : Azərnəşr, 2011. - S. 22-30.
Kərimov İ. Ruhulla Fətullah oğlu Axundov - Sidqi Ruhulla (1886-1969) //
Azərbaycan teatr tarixi. - Bakı : Elm, 2008. - S. 570-574.
Tağı Şahbazi (1889-1938) // Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı : dərslik. - Bakı : Bakı
Universiteti nəşriyyatı, 2007. – C.1. - S. 71-73.
Təhmasib M. Ədib-alim : Yusif Vəzir Çəmənzəminli haqqında // Məqalələr. -
Bakı : Elm, 2005. - IV fəsil = Yazıçı və folklor. - S. 140-147. - İlk dəfə "Ədəbiyyat
və incəsənət" qəzetinin 1967-ci il 12 dekabr tarixli nömrəsində dərc edilmişdir.
Yaqublu N. Abbas Mirzə Şərifzadə //Ağrılı ömürlər. –Bakı : Yazıçı, 1990. –
S.185-210.
Yaqublu N. Ayna Sultanova //Ağrılı ömürlər. –Bakı : Yazıçı, 1990. – S. 211-228.
Yaqublu N. Əhməd Cavad //Ağrılı ömürlər. – Bakı : Yazıçı, 1990. – S. 229-267.
Yaqublu N. Heydər Hüseynov //Ağrılı ömürlər. –Bakı : Yazıçı, 1990. – S.21-90.
Yaqublu N. Ruhulla Axundov //Ağrılı ömürlər. –Bakı : Yazıçı, 1990. – S.133-184.
Yaqublu N. Salman Mümtaz //Ağrılı ömürlər. –Bakı : Yazıçı, 1990. – S.91-132.
Yusif Vəzir Çəmənzəminli (1887-1943) // Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı :
dərslik. - Bakı : Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2007. – C.1. - S. 118-133.
Yusif Vəzir Çəmənzəminli // Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı : dərslik. - Bakı :
Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2007. – C.2. - S. 321-324.
Dövri mətbuatda
Abdulla M. Ruhun repressiyası : Azərbaycan Yazıçılar Birliyi - 75 // Respublika. -
2009. - 12 iyul. - S. 7. ; 14 iyul. - S.11. ; 15 iyul. - S.7.
Bayramoğlu A. Oqtay Sadıqzadənin sürgün xatirələri : repressiya qurbanları //
Azərbaycan. - 2011. - 4 mart. - № 50. - S. 6.
Bayramoğlu A. Umgülsümün "Qala xatirələri" və şeirləri // Ulduz. - 2011. - № 9.
- S. 9-12.
Cəfərov F. 37-ci ilin repressiya qurbanlarından biri: arxiv sənədlərinin dili ilə :
Hüseyn Cavid -130 // Respublika. - 2012. - 13 oktyabr. - № 230. - S. 6.
Dünyaminqızı Q. Birinci və sonuncu türk senzoru : Mirzə Şərif Mirzəyev:
Görəsən, həyatımın sonuna kimi xalqımın qərəzsiz hissəsinə konkret faktlarla
sübut edə bilərəm ki, mən düşmən deyiləm // Kaspi. - 2016. - 8-9 mart. - № 41. - S.
15.
Dünyaminqızı Q. İnsanların qorxduğu səs... : ədəbiyyatşünas Hənəfi Zeynallı
haqqında // Kaspi. - 2014. - 9 oktyabr. - № 164. - S. 12.
Əhmədalılar T. İkili illərin şərəfzadələri : 1935-də Xalq artisti, 1937-də "Xalq
düşməni" olmuş A.M.Şərifzadə // Mədəniyyət. - 2012. - 12 dekabr. - № 90. - S.
15.
Əhmədov B. Ədəbiyyat və repressiya ; xarakteri, genezesi və yanaşma meylləri //
Azərbaycan. - 2012. - № 3. - S. 176-186.
Əliyev Y. Repressiya - bəşəriyyət əleyhinə törədilmiş vəhşilik aktı : ADR-90 //
Xalq qəzeti. - 2008. - 25 may. - S. 8.
Əliyev Z. Repressiya yellərindən keçən sənət yolu : Məhəmməd Əmin
Rəsulzadənin oğlu Azər Rəsulzadə və nəvəsi Rais Rəsulzadə haqqında //
Mədəniyyət. - 2014. - 31 yanvar. - № 8. - S. 12.
Əliyeva İ. Bir insan haqqında yalan və həqiqət : repressiya qurbanlarından Hənəfi
Zeynallı haqqında // Azərbaycan. - 2010. - 19 iyun. - № 130. - S. 6.
Əliyeva İ. Fəaliyyətinə "əhsən", özünə düşmən dedilər : repressiya qurbanı
Məhəmməd Həsən Hacınski // Azərbaycan : qəzet. - 2015. - 15 mart. - № 59. - S.
6.
Əliyeva İ. Haqsızlığa ölümü ilə üsyan etdi : alim-filosof Heydər Hüseynov
repressiya illərində // Azərbaycan. - 2012. - 9 avqust. - № 176. - S. 4.
Əliyeva İ. Həyatı gülləyə tuş gəldi : repressiya qurbanları // Azərbaycan : qəzet. -
2015. - 5 mart. - № 51. - S. 10.
Əliyeva İ. Həyatı odlar içində keçib : repressiya // Azərbaycan. - 2012. - 12
sentyabr. - № 203. - S. 10. ; 11 sentyabr. - № 202. - S.11.
Əliyeva İ. 41 yaşında ölümünə fərman verildi : Ruhulla Axundov haqqında :
Repressiya qurbanları // Azərbaycan : qəzet. - 2015. - 4 avqust. - № 165. - S. 5.
Əliyeva İ. Nikbin nəğmələrində siyasi motivlər "tapdılar" : Azərbaycanın ilk
peşəkar qadın pianoçusu repressiya qurbanı oldu // Azərbaycan. - 2012. - 28
avqust. - № 190. - S. 7.
Əliyeva İ. O, xalqın düşməni deyil, böyük sənətkarı idi : [Xalq artisti Abbas Mirzə
Şərifzadə haqqında] // Azərbaycan. - 2016. - 30 oktyabr. - № 240. - S. 4.
Əliyeva İ. Onun maarifçilik fəaliyyəti antisovet təbliğatı kimi qələmə verildi :
Gülarə İbrahim // Azərbaycan. - 2012. - 25 noyabr. - № 263. - S. 7.
Əliyeva İ. Ölümə meydan oxuyan həqiqətlər : repressiya qurbanları // Azərbaycan.
- 2017. - 27 iyul. - № 160. - S. 5.
Əliyeva İ. Uydurulmuş cinayətin amansız cəzası : 1937-ci il repressiya
qurbanlarından olan pedoqoq maarif komissarı Cuvarlinski haqqında //
Azərbaycan. - 2012. - 16 sentyabr. - № 207. - S. 6.
Əliyeva İ. Yarımçıq ömrün hekayəti : repressiya qurbanları Bəkir Çobanzadə //
Azərbaycan. - 2012. - 2 sentyabr. - № 195. - S. 6.
Əsədov B. Qırılmış ömür : repressiya qurbanları // Azərbaycan. - 2007. - 11
oktyabr. - S.7.
Əsgərov B. Maqadanın açılmamış arxivi : 1937-ci il repressiya qurbanları //
Respublika. - 2010. - 23 oktyabr. - № 232. - S. 4. ; 7 noyabr. - № 244. - S.8. ; 6
noyabr. - № 243. - S.8.
Əsgərov B. SSRİ-nin həbsxana və düşərgələr şəhəri : Maqadana 10 mindən çox
azərbaycanlı sürgün olunub // Azərbaycan Müəllimi. - 2011. - 14 yanvar. - № 2. -
S. 19. ; 28 yanvar.- № 4. - S. 21. ; 4 fevral. - № 5. - S. 21. ; 11 fevral. - № 6. -
S.21.
Əziz B. Repressiyaya məruz qalan alimlər : Bakı Dövlət Universiteti //
Azərbaycan. - 2009. - 1 oktyabr. - № 217. - S. 7. ; 2 oktyabr. - № 218 . - S. 5. -
Azərbaycan Dövlət Universitetində çalışan, 1937-ci oldə repressiyaya məruz
qalmış şəxslər.
Fərəcov S. Taleyinə sürgünlük yazılan ədib : Hitlerin kitabını oxuduğu üçün
repressiya olunmuşdu // Mədəniyyət. - 2015. - 16 yanvar. - № 4. - S. 15.
Fərəcov S. Mübariz ziyalı, folklorşünas və tərcüməçi : [folklorşünas, tərcüməçi
Bəhlul Əfəndiyev (Behcət) haqqında] // Mədəniyyət. - 2016. - 19 fevral. - № 14. -
S. 15.
Fərəcova Z. Dözümün daş sükutu : ədəbiyyatşünas-alim Salman Mümtaz
haqqında // El. - 2012. - № 7. - S. 30-39.
Haqsızlığın daha bir qurbanı : Cümhuriyyət tələbəsi Surxay Şahsuvarov da canını
sovetlərdən qurtara bilməyib // Kaspi. - 2016. - 6 yanvar. - № 1. - S. 15.
Xəlilzadə F. Günahsız müqəssirlər : şair, publisist, ədəbiyyatşünas Əlabbas
Müznibin anadan olmasının 130 illiyi haqqında // Azərbaycan. - 2012. - 17 iyun. -
№ 132. - S. 7.
Xəlilzadə F. Günahsız Şuşalılar : repressiya qurbanları // Azərbaycan. - 2012. - 9
dekabr. - № 275. - S. 7.
Xəlilzadə F. İşıqlı ömrün qara bəxti : 37-ci illərdə repressiyaya məruz qalmış, şair,
yazıçı və ədəbiyyatşünas alim Hacıkərim Sanılı haqqında // Azərbaycan. - 2012. -
7 aprel. - № 74. - S. 7.
Xəlilzadə F. Qara bəxtli, ağ fikirli Sanılı : Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
Parlamentinin üzvü, şair, yazıçı, ədəbiyyatşünas alim Hacıkərim Sanılı haqqında //
Kaspi. - 2014. - 30 avqust. - № 138. - S. 7.
Xəlilzadə F. Qara yelin apardığı - Əhməd Cavad : repressiya qurbanları //
Azərbaycan. - 2007. - 6 may. - S.8.
Xəlilzadə F. Repressiya dalğasının qurbanı : Azərbaycan Yazıçılar Birliyi - 75 //
Azərbaycan. - 2009. - 30 yanvar. - S. 7.
İrəvan xanlığı əzəli Azərbaycan torpağıdır : repressiya, soyqıqrım // Füyuzat. -
2008. - № 2(40). - S. 49-51.
İsayev Ə. Erməni fitvasının qurbanı : repressiya qurbanları // Azərbaycan. - 2008.
- 1 aprel. - S. 5.
İsayev Ə. Tarixin qan yaddaşı : repressiya qurbanları // Azərbaycan. - 2009. - 14
aprel. - S. 6.
Kənan A. Müstəqilliyimizə imza atanın faciəsi : Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyətinin görkəmli dövlət xadimi, repressiyaya məruz qalmış Cavad bəy
Məlikyeqanov haqqında // Füyuzat. - 2014. - № 3. - S. 12-18.
Kənan A. Sürgünlərdə keçən ömür : Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, nasir,
tərcüməçi Cəfər Bağırov haqqında // Respublika. - 2012. - 16 noyabr. - № 255. - S.
6.
Kənan A. Yeddi "günahkar" qardaşdan biri : repressiyaya məruz qalan Məmməd
Ələkbərov haqqında // El. - 2011. - № 11. - S. 62-67.
Qaliboğlu E. Aşıq sənətimizin Mirzə Bilalı : repressiya qurbanı Mirzə Bilal
haqqında // Mədəniyyət. - 2008. - 5 mart. - S. 10.
Qaliboğlu E. Repressiya 1937-72-ci illər // Mədəniyyət. - 2009. - 30 oktyabr. - №
79. - S. 7.
Qasımova M. Ölümə məhkum edilmiş talelər : repressiyanın qurbanı Seyid
Hüseyn haqqında // Mədəniyyət. - 2009. - 23 aprel. - S. 14.
Qəribov M. 1937-ci il repressiyası dövründə Azərbaycan ziyalılarının ölkədən
sürgün edilməsində erməni kommunistlərin rolu // Füyuzat. - 2009. - № 5(49). - S.
36-40.
Quliyev V. "Bəy Behbud" Səlim bəy Behbudovdur // Xalq qəzeti. - 2009. - 26
aprel. - S. 7.
Məmmədov M. Repressiya qurbanı Vəli Xuluflunun folklorşünaslıq fəaliyyəti //
Ulduz. - 2012. - № 5. - S. 45-49.
Nəzirli Ş. N.Nərimanov: "Heç kim güllələnməsin..." // Xalq qəzeti. - 2012. - 19
avqust. - № 185. - S. 4. ; 26 avqust. - № 189. - S.4.
Nəzirli Ş. Məmməd Koxanın acı taleyi : 1937-ci il repressiya qurbanı // Xalq
qəzeti. - 2006. - 26 noyabr. - S.8. .
Nizamiqızı H. Çətin ömrün gündəliyi : Mədinə Qiyasbəyli // Mədəniyyət. - 2012. -
17 avqust. - № 9. - S. 13.
Nuriyev A. Azərbaycan klassik ədəbiyyatının cəfakeş toplayıcısı : repressiya
illərində Salman Mümtazın bir yük maşını həcmində əlyazmaları yandırılıb //
Kaspi. - 2011. - 4 may. - № 74. – S. 12.
Repressiya illəri mövzusunda konfrans // Kaspi. - 2017. - 20 may. - № 89. - S. 9.
Rüstəmli A. Cəfər Cabbarlı repressiyalar məngəsində // Azərbaycan. - 2008. - №
10. - S. 145-164.
Sabiroğlu F. İki ölüm arasında : repressiya illəri // Füyuzat. - 2009. - № 2. - S. 6-
13.
Salmanlı R. Azadlıq fədaisi : repressiya qurbanı Qazanpapaq Məhəmməd
haqqında // Azərbaycan. - 2016. - 14 yanvar. - № 8. - S. 7.
Salmanlı R. Azadlıq mübarizi : Repressiya qurbanı - Hacıbaba Cəbiyev //
Azərbaycan. - 2009. - 17 aprel. - S. 6.
Salmanlı R. Bir ailənin faciəsi : 1937-ci il repressiyaya məruz qalmış Polad bəy
haqqında // Azərbaycan. - 2010. - 13 aprel. - № 77. - S. 8.
Salmanlı R. Bir ailənin faciəsi : represiya qurbanı Məhəmməd Qurbanov və onun
ailəsi haqqında // Azərbaycan. - 2011. - 5 noyabr. - № 246. - S. 7.
Salmanlı R. Çırağı söndürülən ocaqlar : repressiya qurbanları // Azərbaycan. -
2012. - 4 noyabr. - № 246. - S. 7.
Salmanlı R. Ermənilərin güdazına gedən müəllim : repressiya qurbanları //
Azərbaycan. - 2014. - 2 mart. - № 46. - S. 7.
Salmanlı R. Əvvəl varını aldılar... : repressiya qurbanlarından Soltan Əkbərov
haqqında // Azərbaycan. - 2010. - 20 fevral. - № 40. - S. 7.
Salmanlı R. Güllələnəndən 25 il sonra verilən bəraət : repressiya qurbanı Ədil
Bədirbəyov haqqında // Azərbaycan. - 2011. - 9 oktyabr. - № 223. - S. 6.
Salmanlı R. Güllələnəndən 77 il sonra arzuları çin olan alim : Vəli Xuluflu - 120
// Azərbaycan. - 2014. - 13 iyun. - № 124. - S. 8.
Salmanlı R. Günahsız müqəssir : repressiya qurbanı Əşrəf Bədirbəyov haqqında //
Azərbaycan. - 2010. - 23 sentyabr. - № 207. - S. 6.
Salmanlı R. Xalqının azadlığı üçün həyatından keçdi : repressiya qurbanları //
Azərbaycan : qəzet. - 2015. - 6 sentyabr. - № 194. - S. 6.
Salmanlı R. İstiqlal mübarizi : repressiya qurbanları : Gizli ölüm düşərgəsində 8 il
yaşayıb sağ qayıdan doktor Cahangir Ağazadəni Bakıda güllələdilər // Respublika.
- 2012. - 17 avqust. - № 183. - S. 5. ; 18 avqust. - № 184. - S.5.
Salmanlı R. Qaçağın vəsiyyəti : Quruluxlu Əbdüləli : repressiya qurbanları //
Azərbaycan. - 2016. - 10 iyul. - № 145. - S. 7.
Salmanlı R. Məşəqqətli ömür : 1930-1937-ci illər repressiya qurbanlarından biri
Ələsgər Şahbazov haqqında // Azərbaycan. - 2009. - 24 sentyabr. - № 211. - S. 7.
Salmanlı R. "Sürgün edilib" adıyla Bakıda güllələndi : Repressiya qurbanları //
Azərbaycan. - 2015. - 8 fevral. - № 30. - S. 7.
Salmanlı R. Ot kökü üstə bitər... // Azərbaycan. - 2009. - 14 noyabr. - № 255. - S.
7.
Salmanlı R. Ölüm kamerasında "ürəyi dayanan" şair : repressiya qurbanlarından
olan Hacı Kərim Sanılı haqqında // Azərbaycan. - 2010. - 27 iyul. - № 160. - S. 4.
Salmanlı R. Yarını aldılar, özünü də məhv etdilər : 1937-1938-ci illərin repressiya
qurbanlarından biri Cabbar Məmmədəliyev haqqında // Azərbaycan. - 2014. - 15
noyabr. - № 249. - S. 6.
Sərvi S. "Şanlı nəsillərin yadigarıyam" : Rəfibəylilər nəsli Azərbaycan tarixində //
El. - 2011. - № 5. - S. 2-13.
Sərvi S. Ağlıma gəlməzdi kiç onu güllüləyəcəklər : repressiya qurbanı Xədicə
Qayıbova haqqında // Hüquqi dövlət və qanun : Elmi-nəzəri, təcrübi aylıq jurnal. -
2013. - № 8. - S. 69-72.
Şərifli B. Almas İldırım günahı: Vətənə "can" deməsi... : repressiya qurbanları //
Azərbaycan. - 2014. - 23 may. - № 107. - S. 7.
Şərifli B. Gecə yarısı döyülən qapılar... : repressiya qurbanları // Azərbaycan. -
2015. - 15 sentyabr. - № 201. - S. 7.
Şərifli B. Sibirə qədər uzanan yol : ədəbiyyatşünas-alim Salman Mümtaz haqqında
// Azərbaycan. - 2015. - 19 aprel. - № 82. - S. 6.
Sərvi S. KQB-nin izlədiyi adam : ədəbiyyatşünas-alim Salman Mümtaz haqqında
// El. - 2011. - № 2. - S. 40-44.
Turan A. Seyid Hüseyn və Ümgülsüm Sadıqzadənin həyat dramı // Xalq qəzeti. -
2016. - 13 dekabr. - № 276. - S. 7.
Vahid T. Repressiyaya məruz qalan aşıqlar : Mirzə Bilal haqq aşığı idi, kimsə
onun ruhunu satın ala bilməzdi // Mədəniyyət. - 2012. - 3 avqust. - № 56. - S. 15.
Mövzuya həsr olunmuş bədii əsərlər
Axundzadə D. Müşfiqli günlər. - Bakı : "XAN" nəşriyyatı, 2015. - 175 s. : foto. -
("XAN" Xatirə Ədəbiyyatı ; VI kitab)
Əziz oxucu, Dilbər Axundzadənin "Müsfiqli günlərim" xatirə əsərinin hər bir
səhifəsində Müsfiqin həyat sevgisi hiss olunur. Əsərin bir maraqlı cəhəti də budur
ki, Dilbər Axundzadə xatirələr içərisində də xatirələrə yer ayırıb, bu da o dövr üçün
az xarakterikdir, əsərdə Müsfiqi yaxından tanıyan bir çox insanların da
xatirələrindən söz açılır...
Əfsəroğlu K. Bəraət : hekayə : repressiya qurbanlarının xatirəsinə // Ulduz. -
2006. - № 2. - S.65-68.
Hüseyn M. Yeraltı çaylar dənizə axır [səs yazısı]. - Bakı : "Avrasiya" Fondunun
maliyyə dəstəyilə Azərbaycan Gözdən Əlillər Cəmiyətinin Bakı Tədris
Müəssisəsinin Səsyazma studiyası, 2004. - 6 ak. - (Danışan kitabxana
silsiləsindən).
Hüseynov R. Cavidlər // Vaxtdan uca. – Bakı : İşıq, 1989. – S.151-362.
Kamal R. Repressiya yuxuları : hekayə // Ədəbiyyat qəzeti. - 2017. - 20 yanvar. -
№ 2. - S. 9.
Qurbanov Ş. Sənsiz : 3 pərdəli drama. // Əsərləri. 3 cilddə. – Bakı : Azərnəşr,
1968. – C.1. – S.91-145. – kiril əlifbası ilə.
Qurbanov Ş. Sənsiz // Sənsiz : pyeslər, librettolar, hekayələr və şeirlər. – Bakı :
Yazıçı, 1988. – 183-215.
Qurbansoy F. Göylərin lacivərd ətəklərində : sənədli povest-kollaj. - Bakı :
Qərənfil MMC, 2008. - 240 s. : foto.
Görkəmli Azərbaycan şairi Mikayıl Müşfiqin həyat və yaradıclığının əsas
mərhələlərini əhatə edən bu povest zəngin faktiki materiallar əsasında qələmə
alınmışdır. Burada şairin bədii obrazı və dövrü sənədlərin dili ilə daha qabarıq
şəkildə təqdim edilir.
Rza X. (Ulutürk). Azərbaycan : Almas Yıldırıma ithaf olunur // Seçilmiş əsərləri.
2 cilddə. - Bakı : Şərq-Qərb, 2005. - C.1. - S. 278.
Rza R. Qızıl gül olmayaydı : poema // Seçilmiş əsərləri. 5 cilddə. – Bakı : Öndər,
2005. – C.4. – S. 216-262.
Sadıqzadə Q. Analar tək qalmasın. - Bakı : Şirvannəşr, 2009. - 312 s.
Kitabda Azərbaycan qadınlarının müxtəlif çeşidli taleləri, onların rast gəldikləri
haqsızlıq, biganəlik və bu kimi mənfi cəhətlərdən bəhs edən əsərlər toplanmışdır.
Müəllif bu əsərlərin qəhrəmanları haqqında baş verən təəssüf doğuran hadisə və
əhvalatları inandırıcı şəkildə oxuculara çatdıra bilər. A.P.Çexovun da bir neçə
hekayəsi də müəllifin tərcüməsində kitaba daxil edilmişdir. Bu hekayələrin də
mövzusu qadınların həyatından alınmışdır.
Sadıqzadə Q. Mənim nakam qardaşım. - Bakı : Çaşıoğlu, 2002. - 286 s.
Kitab müəllifin "Son mənzili Xəzər oldu"adlı iki hissədən ibarət sənədli-tarixi
romanın davamı kimi maraqlıdır. Burada 1937-ci ildə repressiya qurbanları olmuş
Seyid Hüseyn-Ümmügülsüm ailəsinin başsız qalmış övladlarının əzab-əziyyətli,
məşəqqətli həyatından, çətinliklərə, məhrumiyyətlərə məğrurluqla dözməsindən,
xüsusən ortancıl oğul, böyük istedad sahibi olan Cığatayın başına gətirilən
ədalətsizliklərdən bəhs edilir.
Sadıqzadə Q. Son mənzili Xəzər oldu : tarixi publisistik roman. I hissə. - Bakı :
Gənclik, 1991. - 248 s. - kiril əlifbası ilə.
Sadıqzadə Q. Son mənzili xəzər oldu. II hissə : Tarixi-publisistik roman. – Bakı :
Boz oğuz, 1998. – 325 s. – kiril əlifbası ilə.
Səfiyev N. Nicat : Hekayələr. - Bakı : Adiloğlu, 2012. - 68 s. : il.
Bu kitab müəllifin onuncu kitabıdır. "Nicat" toplusundakı hekayələrdə gənclərin
sevgisindən, anaların müqəddəsliyindən, 1937-ci il repressiya qurbanlarının əzablı-
əziyyətli həyatlarından və digər mövzulardan bəhs olunur.
Tərtibçi: Sevil Əhmədova
Ünvan:AZ-1022 Bakı şəh.,S.Vurğun küç.88;
E-mail: info@clb.az
URL:www.clb.az
© F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası, 2017
Dostları ilə paylaş: |