4-mavzu. Xo‘jalik operatsiyalarida ikkiyoqlama yozuv. Reja


D-t        2010 (A)      K-t



Yüklə 283,44 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/15
tarix27.03.2022
ölçüsü283,44 Kb.
#84776
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15
4 ва 5мавзу маъруза

D-t        2010 (A)      K-t

   


D-t      2510 (A)     K-t

   


D-t      1030   (A)       K-

t

 

(+) 

1200000 

 

 



(+) 

150000 


 

  b.q.1350000 



(-) 

1350000 



so‘mga 

xarajatlar 

ko‘payishi 

 

  so‘mga 



xarajatlar 

ko‘payishi 

 

   


so‘mga 

yoqilg‘i-                

moylash 

materiallari 

kamayishi 

Buxgalteriya  hisobida  ikki  yoqlama  yozuv  usulidan  schyotlarda  xo‘jalik 

operatsiyalari to‘g‘ri aks ettirilishi ustidan nazorat olib borishda foydalaniladi. Har 

bir  operatsiya  bir  xil  summaga  bitta  schyotning  debeti  va  boshqa  bir  schyotning 

kreditga yoziladi. Natijada hamma schyotlarning debet tomonidagi oborotlar jami, 

hamma  schyotlarning  kredit  tomonidagi  oborotlar  jamiga  teng  bo‘lishi  kerak. 

Shunday  tenglikning  bo‘lmasligi  schyotlarda  xatoga  yo‘l  qo‘yilganligidan  dalolat 

beradi. 


Har  bir operatsiyani amalga oshirishda hisob siyosatida ikki tomonda yozuv 

tizimidan foydalaniladi , bir tomoni debit boshqa tomoni kredit tomon hisoblanadi. 

Bu yozuv tizimi ikkiyoqlama yozuv tizimi deb nomlanadi. Ikkiyoqlama yozuv tizimi 

juftlik  holda  hisobotda  avtomatik  tarzda  balans  aks  etishiga  yordam  beradi. 

Balansdagi  qaydlar  har  bir  debit  yoki  kredit  ko‘rsatkichlarida  katta  yoki  kichik 

qiymat  sababli noto‘g‘ri qayd etilishi mumkin.  

Ikkiyoqlama yozuv haqida tushunchaga ega bo‘lish uchun hisobdagi debit va 

kredit qoidalarini bilishimiz kerak. Debit ma’nosi kirim qilish  yoki qabul qilingan 

qiymat, kredit ma’nosi chiqim yoki berilgan qiymat.  

Moliyaviy  hisob  uch  turga  boliinadi:  personal  hisob, real  hisob  va  nominal 

hisob. Personal hisob o‘z ichiga boshqaruvchilar, iste’molchilar, ta’minotchilarga, 

xaridorlarga o‘xshagan tabiiy individlarn bilan bog‘liq operatsiyalarni oladi. Moddiy 

aktivlar real hisob tarkibiga, xarajatlar, daromad, foyda va zararlar nominal hisob 

tarkibiga kiradi. Biznesdagi qaydlar har bir hisobda quyidagicha soddalashtirilgan 

holda beriladi (jadval). Debit qabul qiluvchi va kredit   beruvchi personal hisobda , 

debit nima qbul qilingani va kredit nima chiqib ketgani real hisobda, debit barcha 

xarajatlar  va  zararlar,  kredit  barcha  daromadlar  va  foyda    nominal  hisobda  aks 

ettiriladi. 

Bu  biznes  operatsiyalarini  ko‘rib  chiqqandan  so‘ng  talabalar  ikkiyoqlama 

yozuv tushunchasiga ega bo‘ladi, va biznes operatsiyalari qayd qilinganda debit va 

kredit qoidalarini o‘rganishadi.

 

 




Yüklə 283,44 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə