4
19-25 oktyabr 2017-ci il
l
Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondu
tərəfindən maliyyələşdirilən “Regionların sosial-iqtisadi inkişafının təşviq edilməsi” layihəsi çərçivəsində çap olunub.
Bu ilin oktyabr ayının 2-də Azər-
baycan Respublikasının Preziden-
ti İlham Əliyevin Şamaxı və Qo-
bustan rayonlarına səfəri, bir sıra
sosial infrastruktur obyektlərinin,
avtomobil yollarının açılışında
iştirak etməsi, ictimaiyyətin nü-
mayəndələri ilə görüşməsi və fikir
mübadiləsi aparması yerli əhali
tərəfindən böyük razılıqla qarşı-
lanmışdır. Regionların sosial-iqti-
sadi inkişafına dair Dövlət Proqra-
mı çərçivəsində Şamaxı rayonunda
nəzərəçarpacaq yüksəliş və inkişaf
baş vermişdir. Azərbaycan Prezi-
denti cənab İlham Əliyev «Şamaxı
su təchizatı və kanalizasiya sistem-
lərinin yenidən qurulması» çərçi-
vəsində görülən işlərlə tanış olub.
Bu layihə Şamaxı şəhərində 41 min
nəfərin içməli su və kanalizasiya
sistemindən istifadəsinin yaxşılaş-
dırılmasına hesablanıb. Layihənin
icrasına 2010-cu ildən başlanılıb.
Birinci mərhələdə Şamaxı şəhərini
keyfiyyətli və dayanıqlı su ilə tə-
min etmək üçün Pirsaatçayın məc-
rasında məhsuldarlığı saatda 120
litr olan drenaj tipli suqəbuledici
qurğu, həcmi 1000 kubmetr olan
iki anbar, bir su nasos stansiyası
tikilib, su mənbəyindən anbara qə-
dər 3,4 km kəmər çəkilib.
Layihənin 2012-ci ildə başlanan
ikinci mərhələsində ümumi tu-
tumu 7000 kubmetr olan 4 anbar
inşa edilib, şəhərə 8,8 km uzunlu-
ğunda su kəməri çəkilib, 134 km-
lik içməli su şəbəkəsi yaradılıb,
8300 ünvana birləşmə verilib və
sayğaclar quraşdırılıb. Layihənin
sonuncu mərhələsində isə məh-
suldarlığı sutkada 10 min kub
metr olan bioloji tipli tullantı sutə-
mizləyici qurğu inşa edilərək isti-
fadəyə verilib. Alternativ su mən-
bəyinin yaradılması da nəzərdə
tutulub. Bu məqsədlə artıq Ağsu-
çayın məcrasında subartezian qu-
yusunun, nasos stansiyasının və
Şamaxı şəhərinə 22 km-lik magist-
ral kəmərinin inşasına başlanılıb.
Ölkə üzrə regionların sosial-iqti-
sadi inkişafına dair Dövlət Proq-
ramına uyğun olaraq 45 şəhər və
rayon mərkəzində içməli su təchi-
zatı və kanalizasiya layihələri icra
olunur ki, indiyədək 21 rayonda
su, 8 rayonda isə kanalizasiya sis-
temlərinin yenidən qurulması ye-
kunlaşdırılıb.
Regionların sosial-iqtisadi inkişafı-
na dair Dövlət Proqramına uyğun
olaraq, respublikamızın nəqliy-
yat-yol infrastrukturu yenidən qu-
rulur. Oktyabr ayının 2-də cənab
Prezident İlham Əliyev və birinci
xanım Mehriban Əliyevanın iştirakı
ilə uzunluğu 8 kilometr olan Pirqu-
lu-Dəmirçi avtomobil yolunun
əsaslı təmirdən sonra açılışı həyata
keçirilib. Şamaxı rayonunun dağlıq
ərazisində yerləşən bu avtomobil
yolunun tikintisi 1,6 min nəfər əha-
linin yaşadığı 5 kəndi birləşdirəcək,
yük və sərnişin daşınmasını xeyli
yaxşılaşdıracaq. Həmçinin, cənab
prezident Şamaxı-Pirqulu yolunun
açılışını edib. Bu, çox böyük layihə-
dir, böyük həcmdə investisiya qo-
yulub, 53 km uzunluğunda 16 kən-
di birləşdirir. Hazırda Bakı-Şamaxı
magistral yolu 4 zolağa genişləndi-
rilir və çox rahat bir yol olacaqdır.
Cənab prezident yeni avtomobil
yollarının açılışını edərkən həmin
yolların üstündə bir çox istehsal
və emal infrastrukturunun yara-
dıldığını dilə gətirərək demişdir:
«Şamaxıda çəkilən yeni yolların
üzərində yeni aqroparklar salınır.
İndi mənə verilən məlumata görə,
Şamaxı rayonunda üç aqropark
fəaliyyətə başlayıb. Aqroparklarla
bağlı bizim siyasətimiz artıq bəyan
edilib, ölkəmizdə 37 aqropark ya-
radılır».
O, qeyd etmişdir ki, özəl sektora
kreditlər, texnika verilir. Şamaxı-
da yaradılan aqroparkların ərazisi
20 min hektara yaxındır. Burada
kənd təsərrüfatı məhsulları isteh-
sal ediləcək, həm bolluq yaranacaq,
yeni iş yerləri açılacaq, həm də ix-
rac imkanları genişlənəcəkdir.
Ölkəmizdə işgüzar fəallığın yük-
səldilməsi, qeyri-neft sektorunun
inkişafı, azad sahibkarlığın və li-
beral iqtisadiyyatın inkişaf etdiril-
məsi, əhalinin sosial vəziyyətinin
yaxşılaşdırılması və məşğulluğun
təmin edilməsinə etibarlı təminat
yaradılıb. Cənab Prezident İlham
Əliyevin aqrar bölmənin müasir
texnologiyalar müstəvisində inki-
şaf yoluna çıxarılmasına yönəlik
siyasəti öz bəhrəsini verməkdədir.
Bu siyasət həm də kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalını və ixracı-
nı artırmaq hədəfini özündə ehti-
va edir. Şamaxı rayonunda əhali-
nin əksər hissəsi heyvandarlıq və
bitkiçiliklə məşğul olur. Bitkiçi-
likdə taxıl, kartof, tərəvəz, bostan,
üzüm, meyvə istehsalı üstünlük
təşkil edir.
Ötən əsrin 70-80-ci illərində Şamaxı
Azərbaycanın ən böyük üzümçü-
lük rayonlarından biri sayılırdı. So-
vet İttifaqı çökdükdən sonra, 90-cı
illərdə başqa sahələr kimi, üzüm
bağları da sıradan çıxdı. Hazırda
bu gəlirli sahənin yenidən dirçəl-
dilməsi dövlətin diqqət mərkə-
zindədir. Cənab Prezident İlham
Əliyevin tapşırığı ilə hazırlanan
və qəbul edilən «2012-2020-ci illər-
də Azərbaycan Respublikasında
üzümçülüyün inkişafına dair Döv-
lət Proqramı» bu sahənin inkişa-
fında müstəsna rol oynadı, üzüm-
çülüklə məşğul olan sahibkarlıq
subyektlərinə güclü stimul vermiş
oldu. Bu gün rayonda üzüm bağla-
rının sahəsi 1650 hektara çatdırılıb
ki, bunun da 1550 hektarı məhsul
verir. Bağlardan cari mövsümdə
14 min ton üzüm yığılması gözlə-
nilir. «Az.Qranta» MMC Şamaxıda
üzümçülüyün inkişafı sahəsində
xeyli iş görüb, 2016-cı ildə «Az.
Qranta»nın bağlarından 3 min ton
üzüm yığılıb.
Ərazilərin dəniz səviyyəsindən
yüksəklikdə yerləşməsi, illik yağın-
tının miqdarı, temperatur göstəri-
ciləri və torpaq xüsusiy-
yətləri Şamaxıda yüksək
keyfiyyətli nadir üzüm
növlərinin yetişdirilmə-
sini şərtləndirən amillər-
dir. Seçilən növlər üzrə
ölkəmizə yüksək keyfiy-
yətli tinglər gətirilib və
zəruri texnikalar alınıb.
Üzüm tingləri, əsasən
Fransa, Türkiyə və Gür-
cüstandan gətirilən ən
yaxşı növlərdən ibarət-
dir. Texniki növlərdən
«Şardane», «Cabame»,
«Cabame-Frans», süfrə
üzümlərindən «Prima»,
«Cardinal», «Sultaniye»,
«Alfonz Lavalle», «Danu-
ta» və s. kimi növləri mi-
sal çəkmək olar. 2015-2017-ci illərdə
«Superrioz seedeless», «Qrimson
Seedeles», «Red Qlobe» kimi yeni
növlər gətirilərək bağlar salınmış-
dır. Kişmiş və əla şərab növü olan
«Mədrəsə» kimi yerli növlər üzrə
də məhsul istehsalı ilbəil genişlən-
dirilir. Cari ildə texniki üzüm sor-
tu üzrə məhsuldarlıq 7-8 ton, süfrə
üzümünün hər hektara məhsuldar-
lığı isə 15 ton olub. Növbəti ildə hə-
dəf texniki sort üzrə hər hektara 10-
12 ton, süfrə üzümü üzrə isə 17-18
ton məhsul əldə etməkdir.
2015-ci ildə süfrə üzümü yetişən
bağlarda ən müasir sistemlər quru-
lub. Hazırda «Az.Qranata»nın üzüm
bağlarında 254 nəfər işlə təmin olu-
nub ki, bunun da 200-ü qadındır.
Süfrə üzümləri Bakı şəhərinin
«Meyvəli» və «8-ci kilometr» top-
dansatış bazarlarına göndərilir,
texniki sortlar isə emal üçün «Az.
Qranata» MMC-yə təhvil verilir.
Son illər ölkəmizdə turizm ehti-
yatlarının öyrənilməsi, turistlərin
tələbatının dolğun şəkildə ödə-
nilməsi, otellərin və digər turist
obyektlərinin sayının artırılması,
turizm marşrutlarının çoxaldılma-
sı istiqamətində aparılan ardıcıl və
davamlı tədbirlər real nəticələrini
verməkdədir. Əsas məqsəd turiz-
mi ölkə iqtisadiyyatının dayanıq-
lı və effektiv, həmçinin rəqabətə
davamlı sahəsinə çevirməkdən
ibarətdir. Şamaxı rayonunda da
turizmin inkişafı ilə bağlı komp-
leks tədbirlər həyata keçirilir. Şa-
maxıya səfəri zamanı Prezident
İlham Əliyev demişdir: Şamaxı tu-
rizm imkanları böyük olan bir ra-
yondur. Həm tarixi, dini abidələr
var, yeni gözəl, ən yüksək səviy-
yəyə cavab verən otellər var. Bu
gün Şamaxıda ölkəmizdə ilk dəfə
olaraq Safari Parkı açılır. Bu da çox
əhəmiyyətli hadisədir. Çünki in-
kişaf etmiş ölkələrdə belə parklar
var. Dəmirçi kəndinin, – o da tarixi
bir yerdir, bərpası da artıq öz həl-
lini tapıb. Ona görə də Şamaxıda
turizmin inkişafı sürətlə getməli-
dir. Şamaxının həm gözəl şəraiti,
iqlimi, gözəlliyi, Bakıya yaxınlığı,
həm də infrastrukturu, otellərin
mövcudluğu bunu şərtləndirir».
Şamaxı rayonunun Dəmirçi kən-
dində turizm infrastrukturunun
yenilənməsi, tarixi abidələrin bər-
pası və abadlıq-quruculuq işləri-
nin aparılması onun cəlbediciliyi-
ni və ecazkarlığını daha da artırır.
Dəmirçi Şamaxı rayonunun ən qə-
dim kəndlərindən biridir və onun
tarixi XV əsrə gedib çıxır. Qədim-
də adı Süneyçay olan kənddə də-
mirçilik sənəti geniş yayılmışdır.
Ona görə də kəndə Dəmirçi adı
verilib. Bir vaxtlar qədim İpək Yo-
lunun kənarında yerləşən kənddə
bir neçə karvansara olub. Sovet ha-
kimiyyəti illərində bir çox abidələr
dağıdılıb. Maraqlı adət-ənənələri,
özünəməxsus mədəniyyəti olan
yerli əhali elmə, təhsilə böyük ma-
raq göstərir. Odur ki, kəndin bər-
pası və tarixi simasını qoruması ilə
bağlı son illərdə həyata keçirilən
işlər ölkəmizin bu nadir abidəsini
qoruyub saxlamaq və onu gələcək
nəsillərə çatdırmaq istiqamətində
mühüm vəzifələrdən biridir.
Dəmirçi kəndində görülən işlər
bir neçə istiqamətdə həyata keçi-
rilir və kompleks xarakter daşı-
yır. Qədim dini ocaqlardan biri
olan Dəmirçi məscidi 755-ci ildə
tikilib və Prezident İlham Əliye-
vin tapşırığı ilə bərpa edilib. Bir
neçə il öncə Yaxın Şərqin ən qədim
məscidlərindən olan Şamaxı cümə
məscidində bərpa və yenidənqur-
ma işlərinin aparılması qədim Şa-
maxının simasına xüsusi bir çalar
və rəng qatıb.
Zülfü İLYASOV,
bölgə müxbiri, Şamaxı rayonu
2017-ci ilin sentyabr ayı ərzində Ver-
gilər Nazirliyinin Çağrı Mərkəzinin
əməkdaşları tərəfindən canlı əlaqə
zamanı daxil olmuş 15237 zəng ca-
vablandırılıb. Vergi ödəyicilərinin
məlumatlandırılması məqsədilə on-
lara 46 824 SMS göndərilib.
Sentyabr ayı ərzində Vergilər Na-
zirliyinin rəsmi internet səhifəsinə
388436 daxilolma qeydə alınıb.
Vergi ödəyicilərinə xidmət struk-
turlarında 24748 vətəndaş qəbul
edilərək, onlara 37032 sayda xidmət
göstərilib. 2017-ci ilin 1 oktyabr ta-
rixinə vergi ödəyicilərinə ümumilik-
də 366187 sayda ASAN İmza sertifi-
katı verilib.
2017-ci ilin sentyabr ayı ərzində 7039
vergi ödəyicisi (955 hüquqi şəxs,
6084 fiziki şəxs) qeydiyyatdan keçib.
2017-ci ilin yanvar-
sentyabr ayları ərzin-
də vergi ödəyiciləri
tə rəfindən dövlət büd-
cə sinə 5 milyard 224
mil yon 482,9 min ma-
nat məbləğində vəsait
ödənilərək, Vergilər
Na zirliyi üzrə müəy-
yənləşdirilmiş proq-
noz tapşırığına 100,1
faiz əməl olunub.
Vergilər Nazirliyinin Vergi ödəyicilə-
rinə xidmət və şəffaf vergi partnyorlu-
ğu departamentinin hazırladığı «Vergi
hüquqpozmalarına qarşı tətbiq edilən
məsuliyyət tədbirləri haqqında Yad-
daş» nazirliyin rəsmi internet səhifə-
sində yerləşdirilib. «Yaddaş» vergi
ödəyicilərinin hüquqları barədə maa-
rifləndirici səciyyə daşıyır.
Vergi qanunvericiliyi ilə müəyyən
olunmuş vəzifələrə əməl etmək hər bir
vergi ödəyicisinin borcu olsa da, müşa-
hidələr göstərir ki, vergi ödəyiciləri heç
də bütün hallarda Vergi Məcəlləsi ilə
müəyyən edilmiş vəzifələrinə məsuliy-
yətlə yanaşmır və vergi qanunvericili-
yinin tələblərinə tam əməl etmirlər. Bu
isə sonda vergi ödəyicilərinə qarşı inzi-
bati cərimə və maliyyə sanksiyaları tət-
biq edilməsi ilə nəticələnir. «Yaddaş»ın
hazırlanmasında və vergi ödəyiciləri
arasında yayılmasında məqsəd bu cür
halların qarşısını almaqdır.
Vergi Məcəlləsinə uyğun olaraq mü-
əy yən edilmiş vergitutma obyektlə-
rindən vergini ödəməli olan istənilən
şəxs vergi ödəyicisi sayılır və vergi
ödəyiciləri vergilərlə bağlı vergi qa-
nunvericiliyində nəzərdə tutulmuş
vəzifələrini tam və vaxtında icra et-
məyə borcludurlar. «Yaddaş»da vergi
qanunvericiliyinin pozulması halları-
na görə Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən-
ləşdirilmiş maliyyə sanksiyaları və
faizlər, vergi hüquq pozuntularına
görə inzibati xətaların törədilməsi
hallarına görə İnzibati Xətalar Məcəl-
ləsi ilə müəyyənləşdirilmiş cərimələr,
eləcə də vergi hüquq pozuntularına
görə cinayət əməllərinin törədilməsi
hallarına görə Cinayət Məcəlləsi ilə
müəyyənləşdirilmiş cəzalar barədə ət-
raflı məlumat verilib. «Yaddaş» vergi
sahəsində qanun pozuntularına görə
həm ölkə vətəndaşlarının, həm də
əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan
şəxslərin ölkədən getmək hüququnun
müvəqqəti məhdudlaşdırılması halla-
rını və müddətini də vergi ödəyicilə-
rinin nəzərinə çatdırır. «Yaddaş»dan
istifadə etməklə vergi ödəyiciləri öz
üzərlərinə hansı vəzifələrin düşdüyü
və həmin vəzifələri vaxtında yerinə
yetirmədikdə tətbiq olunan cərimə və
maliyyə sanksiyaları ilə üzləşə biləcək-
ləri barədə məlumatlandırılırlar.
Bir daha xatırladırıq ki, vergi ödəyi-
ciləri mövcud qanunvericiliyin tələb-
lərinə tam və vaxtında əməl etməklə
öz vəzifələrini yerinə yetirmiş olur,
hər hansı maliyyə sanksiyalarına, in-
zibati cəzalara məruz qalmırlar.
2017-ci ilin 9 ayında Ver-
gilər Nazirliyi yanında
Vergi Cinayətlərinin İbti-
dai Araşdırılması Depar-
tamentində vergi ödəmək-
dən yayınma və qanunsuz
sahibkarlıq fəaliyyəti ilə
məşğul olma faktları üzrə
başlanmış 405 cinayət işi
üzrə aparılan araşdırma-
lar zamanı 13 milyon 433,2
min manat vəsaitin dövlət
büdcəsinə ödənilməsi tə-
min edilib. 64 cinayət işi
üzrə büdcədən yayındırıl-
mış vergilər ibtidai istintaq
zamanı tamamilə ödənil-
diyinə görə onların icraatı-
na xitam verilib.
Departamentin
İstintaq
idarəsində 334 cinayət işi
üzrə ibtidai istintaq tamam-
lanıb, 11 nəfər təqsirləndi-
rilən şəxs barəsində həbs
qətimkan tədbiri seçilib. İs-
tin taqı tamamlanmış cina-
yət işlərindən 80 iş üzrə 90
nəfər barəsində materiallar
ittiham aktı ilə aidiyyəti üz-
rə baxılması üçün məhkə-
mə lərə göndərilib.
Cinayət işləri üzrə keçiril-
miş istintaq-əməliyyat təd-
birləri nəticəsində vergi ci-
nayətləri törətdiklərinə görə
barələrində axtarış elan
olunmuş 14 nəfər saxlanı-
laraq departamentin İstin-
taq idarəsinə təhvil verilib,
ibtidai istintaqdan yayınan
232 şəxsin məcburi qayda-
da gətirilməsi, 396 şəxsin ta-
pılaraq istintaqa gəlmələri,
449 şəxsin yerinin müəyyən
olunaraq istintaqa məlumat
verilməsi təmin edilib.
Vergilər Nazirliyinin rəsmi internet
saytının (www.taxes.gov.az) “Ya-
şıl dəhliz” bölməsində şəffaf ver-
gi partnyorluğu əsasında fəaliyyət
gös tərən vergi ödəyicilərinin siyahı-
sı yerləşdirilib.
Cari ilin əvvəlindən etibarən vergi
orqanlarına partnyor ödəyici statu-
sunun alınması üçün müraciət edən
və ya təsdiq edilmiş qaydalarda
göstərilən meyarlara uyğun olduğu
müəyyən edilən 454 (o cümlədən,
Bakı şəhəri üzrə 200) vergi ödəyici-
sinə “Partnyor vergi ödəyicisi statu-
sunun əldə edilməsi barədə” bildi-
rişlər təqdim olunub.
Partnyor vergi ödəyicilərinin növ-
bədənkənar qəbulu üçün respublika
üzrə 52 xidmət mərkəzinin növbə
terminalının proqram təminatında
sürətli keçid üçün “Yaşıl dəhliz” adın-
da seçim imkanı yaradılıb və bu sahə-
də işlər davam etdirilir. Xatırladırıq
ki, vergi ödəyicisi “Partnyor vergi
ödəyicisi statusu”na malik olmaq
üçün bir sıra meyarlara cavab ver-
məlidir. Belə ödəyicilər vergi he-
sabatlarını vaxtlı-vaxtında təqdim
etməli, vergiləri tam həcmdə və
vaxtında ödəməli, işçilərinin sayı-
nı və onlara verilən əməkhaqlarını
düzgün bəyan etməli, gücləndiril-
miş elektron imzaya sahib olmalı,
mühasibat uçotunu beynəlxalq və ya
milli uçot standartlarına uyğun, ya-
zışmaları isə əsasən elektron şəkildə
aparmalıdırlar. Partnyor ödəyicilərə
ərazi məhdudiyyəti nəzərə alınma-
dan, “Yaşıl dəhliz prinsipi” əsasın-
da xidmət göstərilir. Burada bir sıra
ənənəvi xidmətlərlə yanaşı, İKT-nin
son nailiyyətlərinə əsaslanan inno-
vativ xidmətlər də təqdim edilir.
Belə xidmətlərə videobağlantılar,
Çağrı və xidmət mərkəzlərində part-
nyor ödəyicilərə növbəsiz və sürətli
xidmətlərin göstərilməsi, partnyor
ödəyicilərin müraciəti əsasında onlar
üçün dəyirmi masa, seminar və kon-
fransların təşkili və s. aiddir.