5- ma’ruza: IX-XII asrlarda Movarounnahrda fan va madaniyat. So‘fiylik ta’limoti Reja



Yüklə 461,08 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/8
tarix02.04.2022
ölçüsü461,08 Kb.
#84957
1   2   3   4   5   6   7   8
5-maruza matni Документ Microsoft Word (3)

Ahmad 

Yassaviy

 

Ahmad  Yassaviy  1041  -yili  Saryom  (Sayram)  qishlog'ida  Shayx  Ibro 



him  xonadonida  tug'iladi.  Etti  yoshida  otasidan,  so'ng  onasidan  etim  qoladi.  

U    Arslonbob    nomli    inson    qo'lida    hamda    aksariyat    tolibi    ilmlar    kabi  

Buxoroda  tarbiya  va  tahsil  oladi.  U  erda  mashhur  Yusuf  Hamadoniydan  

suluk  odoblarini  o'rganib,    so'ng  Turkistonga    qaytadi  va  o'z  tariqatiga  

asos    soladi.    U    so'fiylik    g'oyalari,    o'z  tariqati    asoslarini  targ'ib    etishda  

she’rlaridan  foydalanadi.  Islom  dini  aqidalari  va  o'zi  asoslagan  g'oyalami  

she’riy    tarzda    bayon    etish    asosida    keng    omma    orasiga    kirib    boradi.  

Yassaviy  hikm  atlarining  axloqiy,  falsafiy,  ilohiy  asoslari  to'g'ridan-to'g'ri  

«Qur’on»  g'oyalari  va  payg'ambarimiz  Muhammad  alayhis-salom  hadislari  

negizida  shakllanadi.  Ahmad  Yassaviy  hikmatlarida  Muhammad  alayhis-  

salom  ta’limotida  ulug'langan    ma’naviy-axloqiy  xislatlar  -    m  u  ru  w  at,  

saxovat,    qanoat,a    rostgo'ylik    targ'ib    qilinadi,    bildirilayotgan    fikrlar  

kishilami  faqat  Ollohga  tobe  bo'lishga  undaydi.  Uning  hikmatlarida  pand-  

nasihat  asosiy  o'rin  tutadi.    Ularning  barchasida  so'fiylik  tariqatining  

a’mollari  -    haqiqatni  bilish.  Haqni  sevish,  nafsu  dunyodan  chekinishga  

da’vat    etuvchi    g'oyalar    o'z    aksini  topgandir.    Inson  ruhi  va  ongini  h  ar  

qanday  illat, 

qabohatdan  ozod  etish  kerak

,  ana  shundagina  inson    axloqida  

ko'zga  tashlanuvchi  ayrim  nuqsonlar  yuzaga  kelmaydi,    degan  fikrlar  

komil  insonni  shakllantirishning  asosiy  yo'llaridan  biri  sifatida  e’tirof  

etiladi.    Zero,    ta  s  a  w  u  f    -      nafs    lazzatlaridan    voz    kechishdir.    Nafs    -    

oehko'zlik,  o'g'rilik,  jaholat,  xudbinlikni  keltirib  chiqaradi.  Shuning  uchun  

qanoat  Ahmad  Yassaviyning  hayotiy  shiori  sanaladi.  Oziga  qanoat  qilish,  

shukronalik,  halol  luqm  a  eyish  orqali  inson  Haq  bilan  «ko'risha»  oladi,  

nafsga    mute    bo'lganlar    esa    xudbinlikdan    qaytmaydi,    nafs    balosiga  

uchraydi. 

Xususan: 




Yüklə 461,08 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə