5. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi

 1 cal = 4 J  4J=1 cal

 1kcal = 1000 cal  1 kJ = 1000 J

1. Yukarıda verilen bilgiler ışığında aşağıdaki hesaplamaları yapınız.

3 cal = …………………… J

56 J = …………………. cal
8000 cal = …………………….. kcal
70000 J = ……………………. kJ
25 cal = ………………………….J
100 cal = …………………….. J
900000 cal =…………………… kcal
4000 J = ……………… kJ
96 J = ………. …………cal
6 kcal = …………………... Cal
13 kJ = ………………………. J
87000J = …………………… kJ
2. Aşağıdaki bilgilerin yanına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” koyalım.

(…..) Sıcak veya soğuk her maddenin ısı enerjisi vardır.

(…..) Isı alan maddelerin sıcaklığı da artmış olur.
(…..) Bir kalori bin jule eşittir.
(…..) Isı enerjisi hareket enerjisine dönüşebilir.
(…..) Sıcaklık bir enerji çeşididir.
(…..) Isı maddelerde hal değişimine neden olur.
(…..) Isı derece ile ölçülür.
(…..) Bir parça buzu eritmek için buza ısı enerjisi vermeliyiz.
(…..) Sıcaklık ısının diğer bir söyleniş seklidir.
3. 100 gr ekmek 250 cal içeriyorsa 300 gr ekmek tüketen Alperen kaç cal almış olur?

4. Bir kişinin günlük enerji ihtiyacı 2500 cal ise bu kişi günde kaç J almalıdır?
5. Bir tabak kuru fasulyede 300 cal varsa 2 tabak fasulye yiyen Buğra kaç cal almış olur?
6. 4 orta boy patates 360 cal ise bir adet patates kaç cal’dir?
7. Aşağıdaki tümcelerde, doğru olanların basına “D”, yanlış olanların basına “Y” yazınız.
( ) Yeryüzündeki su kaynaklarından buharlasan su, atmosferde su buharı olarak yer alır.
( ) Artezyen yeryüzü su kaynaklarındandır.
( ) Yeryüzündeki sular Güneş’in ısı enerjisi etkisiyle buharlaşır.
( ) Atmosferdeki azot ve oksijen gazları bulutları oluşturur.
( ) Güneş hem ısı hem de ışık kaynağıdır.
( ) Güneş ısınları üstüne düştüğü maddeyi ısıtır.
( ) Bitkiler Güneş enerjisini kullanarak besin yaparlar.
( ) Güneş kolektörleri, Güneş’in ışık enerjisinden yararlanmamızı sağlar.
( ) Atmosferdeki su buharının çok soğuk bir katmana girerek kristalleşmesiyle kar oluşur.
( ) yağmurla karışık kara, sulu sepken denir.
“siyah - Güneş – su – terleme - güneş ışınları – kaplıca – sis - ısı enerjisinin – denizlere – katı”
8. Aşağıdaki tümcelerde bos bırakılan yerlere yukarıdaki sözcüklerden uygun olanını yazınız.
 Toprak, hava ve ……………………. cansız varlıklardır.
 Atmosferdeki su ve buharının, yeryüzüne yakın yerlerde yoğuşmasından ………………… oluşur.
 Akarsularla yeryüzünde kullanılıp kirletilen sular ………………….. ulaşır.
 ………………… ısı ve ışık kaynağıdır.
 Güneş enerjisi, yeryüzüne …………….. ile ulaşır.
 Yakıtlardaki …………………………. kaynağı güneştir.
 Doğa olaylarından kırağı da ……………… haldedir.
 Güneş ısınları ………………….. renkteki cisimler tarafından yansıtılmaz.
 Canlılarda ………………… yolu ile buharlasan su atmosfere karışır.
 Yerin derinliklerine inerek ısınan ve yeryüzüne sıcak olarak çıkan sulara ………………. suları denir.
9. Aşağıdakilerden hangisi yoğuşmadır?

a- ) Su buharının soğutulduğunda tekrar su haline geçmesi.

b- ) Suyun ısı alarak buharlaşması.

c- ) Havalar soğuduğunda suyun katı hale geçmesi.

d- ) Buzun ısı alarak sıvı hale geçmesi.
10. “Yeryüzündeki su ısınıp gökyüzüne yükseldikten sonra yağmur, dolu ve kar gibi çeşitli yağışlar halinde tekrar yeryüzüne düşer.” Suyun yeryüzü ile gökyüzü arasındaki bu gidiş gelişine ne ad verilir?

a- ) su döngüsü b- ) doğa döngüsü

c- ) çevre kirliliği d- ) erozyon

Hal Değiştirme İle İlgili Özellikler:

 Hal değiştirme süresince sıcaklık sabit kalır.
 Bir madde için;

erime sıcaklığı = donma sıcaklığı

kaynama sıcaklığı = yoğunlaşma sıcaklığı
erime ısısı = donma ısısı
kaynama ısısı = yoğunlaşma ısısı’dır.
 Her maddenin belirli bir basınç altında belirli bir erime noktası vardır.

Erime sırasında hacmi artan maddeler de donma noktası basıncın artmasıyla artar.

Erime sırasında hacmi azalan maddelerin donma noktası basıncın artmasıyla azalır, yani daha düşük sıcaklıklarda donar.

Buzun üzerine basıldığında 0°C den daha düşük sıcaklıklarda da erimesi buna örnektir.

 Her sıvının belirli bir basınç altında belirli bir kaynama noktası vardır.

Basınç azaldıkça kaynama noktası düşer. Çünkü kaynama buhar basıncı ile dış ortam basıncın eşitlendiği anda başlar.

Yükseklere çıkıldıkça atmosfer basıncı azaldığından kaynama noktası düşer.
 Isı çoğaldıkça buharlaşma kolaylaşır.
 Hava akımı buharlaşmayı kolaylaştırır.
 Sıvı yüzeyi genişledikçe buharlaşma kolaylaşır.
 Basınç azaldıkça buharlaşma kolaylaşır.
 Erime, donma, kaynama, yoğunlaşma sıcaklıkları, özısı, hal değiştirme ısıları maddenin ayırt edici özelliklerindendir.