6. O. Karamustafalioglu



Yüklə 206,72 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/6
tarix23.09.2017
ölçüsü206,72 Kb.
#1309
1   2   3   4   5   6

Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 14, Say›: 1, 2004 / 

Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 14, N.: 1, 2004 - www.psikofarmakoloji.org

33

dir (30). Norepinefrin aktivitesindeki nikotinle indükle-



nen art›fllar›n, glutamerjik ileti arac›l›¤›yla gerçekleflti¤i

öne sürülmektedir (31,32). Bir baflka teori ise nikotinin

yaratt›¤›  dopaminerjik  aktivite  art›fl›n›n,  GABA  siste-

mindeki  inhibisyona  ba¤l›  oldu¤unu  öne  sürmektedir

(33). Bu iki teoriyi bir araya getirirsek, hem glutamater-

jik aktiviteyi antagonize eden hem de GABAerjik inhi-

bisyonu  güçlendiren  bir  bilefli¤in,  nikotinle  ortaya  ç›-

kan nörotransmiter aktivitesini bask›layabilece¤i düflü-

nülebilir. Schiffer ve arkadafllar› (29) topiramat›n AMPA/

kainate glutamat reseptör antagonizmas› ve beyinde-

ki GABA düzeylerini artt›rma özelli¤ini göz önüne ala-

rak  gerçeklefltirdikleri  in  vivo  mikrodiyaliz  çal›flma-

s›nda, önceden topiramat eklenen örneklerde, nikotin-

le indüklenen DA ve norepinefrin (NE) art›fllar›n›n bas-

k›land›¤›n›  gözlemlemifllerdir.  Yazarlar  topiramat›n  ni-

kotinle  indüklenen  monoamin  sal›n›m›n›  düzenledi¤i

görüflünü  öne  sürmektedir.  Bu  çal›flmadaki  ilginç  bir

bulgu, topiramat›n nikotinle indüklenen serotonin dü-

zeylerindeki art›fl› bask›lamad›¤›n›n gösterilmesidir. Kli-

nik  çal›flma  verilerinden  serotonerjik  aktiviteyi  art›ran

ilaçlar›n  sigara  ba¤›ml›l›¤›nda  etkili  olabilece¤i  bilin-

mektedir. DA ve NE üzerindeki bask›lay›c› etkisinin ya-

n›nda, serotonini inhibe etmemesi de göz önüne al›n-

d›¤›nda,  topiramat›n  nikotin  ba¤›ml›l›¤›n›n  tedavisinde

potansiyel  bir  farmakoterapi  seçene¤i  olabilece¤i  dü-

flünülebilir. 

A¤r›l› Sendromlar›n

Tedavisinde Topiramat 

Topiramat›n trigeminal nevraljide analjezik özellik-

lerinin  oldu¤unu  gösteren  çift-kör,  plasebo  kontrollü

bir klinik çal›flma bulunmaktad›r (34). Yüz yetmifl sekiz

hastay› kapsayan geriye dönük bir analizde, ek tedavi

veya monoterapi olarak topiramat›n migren ve küme

tipi  kronik  bafl  a¤r›lar›n›n  profilaktik  tedavisinde  etkili

oldu¤u bildirilmifltir (35). Bu ön verilerden yola ç›k›larak

gerçeklefltirilen Garcia-Campayo ve arkadafllar›n›n (36)

çal›flmas›nda, a¤r›l› belirtilerin ön planda oldu¤u soma-

toform  bozukluk  hastalar›nda  topiramat  tedavisinin

etkinlik ve güvenlili¤i araflt›r›lm›flt›r. Çal›flmada ana ya-

k›nmas›  a¤r›  olan  somatoform  bozukluk  hastalar›

(n=35), 6 ay süreyle 300-400 mg/gün aras›nda de¤iflen

dozlarda  topiramat  ile  tedavi  edilmifllerdir.  Üç  hasta

yan etkiler nedeniyle (somnolans, yorgunluk, pareste-

zi),  5  hasta  etki  yoklu¤u  nedeniyle  çal›flmadan  ayr›l-

m›flt›r.  A¤r›  Görsel  Analog  Ölçe¤i,  Klinik  Global  ‹zlenim

Ölçe¤i, Global ‹fllevsellik De¤erlendirme Ölçe¤i ve Has-

tane  Anksiyete  Depresyon  Ölçe¤i  (HADS)  kullan›larak

yap›lan  de¤erlendirmeler  sonucunda;  hastalar  1’nci

ay›n  sonunda,  HADS  d›fl›ndaki  tüm  ölçeklerde  anlaml›

düzelme kaydetmifllerdir. HADS’nde de¤iflim olmama-

s›,  yazarlara  hastalardaki  iyileflmenin  depresyon  ve

anksiyetedeki  de¤iflimlerden  ba¤›ms›z  oldu¤unu  dü-

flündürmüfltür. Yazarlar a¤r›l› belirtilerin ön planda ol-

du¤u  somatoform  bozukluk  hastalar›n›n  bir  alt  gru-

bunda, topiramat tedavisinin bir seçenek oluflturabile-

ce ¤ini belirtmektedirler (36). 

Yeme Bozuklu¤u ve Topiramat 

Epilepsiyle  ilgili  yürütülen  klinik  çal›flmalarda  topi-

ramat tedavisiyle kilo kayb›n›n s›k rastlanan bir yan et-

ki  olmas›,  topiramat›n  obesiteyle  iliflkili  yeme  bozuk-

luklar›nda  kullan›m›n›  gündeme  getirmifltir.  Dirençli

depresyon,  obesite  ve  t›k›n›rcas›na  -yeme  bozuklu¤u

olan bir olguda tedaviye topiramat 300 mg/gün eklen-

mesinin ard›ndan; 10 ayl›k bir süre içinde t›k›n›rcas›na

yeme ataklar›n›n remisyona girdi¤i ve belirgin kilo kay-

b› sa¤land›¤› bildirilmifltir (37). Obesiteyle ba¤lant›l› t›k›-

n›rcas›na-yeme bozuklu¤unda topiramat›n de¤erlendi-

rildi¤i  çift-kör,  randomize,  plasebo  kontrollü  klinik  bir

çal›flmada  ise  14  hafta  süreyle,  esnek  doz  (25-600

mg/gün) topiramat (n=30), plasebo (n=31) ile karfl›laflt›-

r›lm›flt›r (38). Çal›flmada topiramat dozu tedaviye yan›-

ta (t›k›n›rcas›na-yeme s›kl›¤›nda %50 azalma olmas›) ya

da  yan  etkilere  ba¤l›  olarak  aflamal›  flekilde  art›r›lm›fl

ve  çal›flma  sonunda  ortalama  topiramat  dozu  212

mg/gün olarak gerçekleflmifltir. Plaseboyla karfl›laflt›r›l-

d›¤›nda  topiramat  verilen  hastalarda,  t›k›n›rcas›na-ye-

me s›kl›¤›nda ve gün içindeki t›k›n›rcas›na-yeme ata¤›

say›s›nda anlaml› olarak daha fazla azalma oldu¤u bil-

dirilmifltir (s›ras›yla, %46’ya karfl› %94; ve %46’ya karfl›

%93).  Topiramat  kullanan  hastalarda  14  haftal›k  çal›fl-

ma sonunda ortalama 5.9 kilo kayb› gözlenirken, pla-

sebo grubundaki hastalarda ortalama 1.2 kilo kayb› ol-

mufltur ve aradaki fark›n istatistiksel olarak anlaml› ol-

du¤u bildirilmifltir. T›k›n›rcas›na-yeme s›kl›¤›ndaki azal-

man›n  kilodaki  azalmayla  ba¤lant›l›  oldu¤una  dikkat

çekilmektedir. Ayr›ca topiramat grubundaki hastalar›n,

O. Karamustafal›o¤lu, S. Demirk›ran



34

Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 14, Say›: 1, 2004 / 

Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 14, N.: 1, 2004 - www.psikofarmakoloji.org

Yale-Brown  Obsesif  Kompulsif  Bozukluk  Ölçe¤iyle  de-

¤erlendirildi¤i  üzere,  t›k›n›rcas›na-yeme  belirtilerinin

obsesif kompulsif özellikleri aç›s›ndan da daha büyük

düzelme yaflad›¤› bildirilmifltir. Bu çal›flmada topiramat

grubunda plaseboya oranla daha fazla yan etki yaflan-

makla birlikte, yan etkilerin genellikle hafif-orta düzey-

de oldu¤u ve doz azalt›m›yla kontrol edildi¤i de belir-

tilmektedir.  Çal›flmada  bildirilen  en  s›k  tedaviyi  b›rak-

ma nedenleri bafl a¤r›s› ve parestezidir. 

‹fltah  ve  yeme  davran›fl›  üzerine  etkili  oldu¤u  bili-

nen SSRI grubu ilaçlar ya da fenfluraminin, serotoniner-

jik  iletiyi  art›rarak  etki  gösterdi¤i  öne  sürülmektedir.

Topiramat›n ise serotonerjik ileti üzerinde etkisi göste-

rilememi fltir (29). Hayvan çal›flmalar›nda lateral hipota-

lamusun  glutamat  agonistleriyle  uyar›lmas›n›n,  g›da

al›m›nda doza ba¤l› ani ve yo¤un bir art›fla neden oldu-

¤u  gösterilmifltir.  Topiramat  glutamat  antagonizmas›

yoluyla t›k›n›rcas›na-yeme davran›fl›n› azalt›yor olabilir.

Kleptomani ve Topiramat 

Dannon, di¤er tedavilere yan›t vermeyen üç klepto-

mani  olgusunda  topiramat’›n  100-200  mg  dozlar›nda,

tek bafl›na veya ek tedavi olarak remisyon sa¤lad›¤›n›

bildirmifltir (39). Obsesif kompulsif spektrum içinde yer

alan  bir  dürtü  kontrol  bozuklu¤u  olarak  kabul  edilen

kleptomani tedavisinde SSRI grubu ilaçlar ilk tedavi se-

çene¤i  olarak  kabul  edilmekle  birlikte,  tedaviye  yan›t

al›namayan  durumlarda  lityum  veya  valproat  eklen-

mesinin etkili oldu¤u bildirilmektedir. Ayr›ca opioid an-

tagonistlerinin dürtünün acil doyurulmas› arzusuyla il-

gili belirtileri azaltmada etkili olabildi¤i öne sürülmüfl-

tür. Topiramat’›n kleptomani olgular›ndaki tedavi edici

etkisinin  biyolojik  temeli  bilinmemektedir.  Bununla

birlikte, opiod antagonistlerine benzer flekilde, nükleus

akümbensteki  GABA  aktivitesinin  art›r›lmas›n›n  muh-

temel etki mekanizmas› olabilece¤i öne sürülmektedir

(39). Bu öncül bilgilerin kontrollü çal›flmalarla do¤rulan-

mas› gerekmektedir. 

Travma Sonras› Stres Bozuklu¤u ve

Topiramat 

Travma Sonras› Stres Bozuklu¤u (TSSB) etyolojisiyle

ilgili hipotezler, travmatik olay›n ard›ndan limbik çekir-

deklerin atefllendi¤ini (kindling) veya duyarl› hale geldi-

¤ini  öne  sürmektedir.  Bu  hipotezlerden  yola  ç›k›larak,

“anti-kindling” özelli¤i oldu¤u düflünülen antikonvülzan

ilaçlar›n TSSB tedavisindeki etkinli¤iyle ilgili bir çok ça-

l›flma yap›lm›flt›r. Berlant ve arkadafllar› (40), 35 kronik

TSSB  hastas›nda  topiramat›n  etkinlik  ve  emniyetinin

de¤erlendirildi¤i, aç›k bir çal›flman›n öncül verilerini ya-

y›nlam›fllard›r. Etkinlikle ilgili veriler umut verici görün-

mekle birlikte, bu çal›flman›n aç›k etiketli olmas›n›n ya-

n› s›ra baz› metodolojik sorunlar› bulunmaktad›r. Önce-

likle  hasta  grubu  oldukça  heterojendir.  Çal›flmaya  al›-

nan  hastalar›n  hemen  hepsinde  komorbid  duygudu-

rum bozuklu¤u bulunmaktad›r (10 hastada bipolar bo-

zukluk, 20 hastada major depresyon ve 2 hastada dis-

timik  bozukluk).  Hastalar›n  %40’›nda  ayn›  zamanda

madde  kötüye  kullan›m›  da  mevcuttur.  ‹kinci  olarak,

hastalar›n  ço¤unlu¤unda  topiramat  ek  tedavi  olarak

(n=28)  uygulanm›flt›r.  Sadece  7  hastada  monoterapi

kullan›lm›flt›r.  Kullan›lan  de¤erlendirme  ölçe¤i  (PCL-C:

PTSD Checklist-Civilian Version) yap›land›r›lm›fl bir klinik

görüflme  yöntemi  olmay›p  hastalar›n  öz-bildirimlerin-

den oluflmaktad›r. Bu ölçe¤e göre yap›lan de¤erlendir-

melerde, ortalama 33 haftal›k tedavi sonras›nda ek te-

davi ve monoterapi olarak topiramat tedavisinin hasta-

lar›n  %79’unda  kabuslar›,  %86’s›nda  olay›  yeniden  ya-

flama (flashback) belirtilerini azaltt›¤›, ek tedavi ve mo-

noterapi hastalar›n›n s›ras›yla %50 ve %54’ünde bu be-

lirtilerin tümüyle kayboldu¤u bildirilmifltir. Araflt›rmac›-

lar,  bu  hastalarda  topiramat›n  olumlu  etkisinin  erken

bafllad›¤›n› bildirmektedirler. Kabus ve s›k›nt› veren yi-

neleyici  an›lar›n  s›kl›¤›ndaki  azalma  ortalama  4’ncü

günde  bafllam›fl  ve  ortalama  tedavinin  8’ncü  gününde

tümüyle  yok  olmufltur.  Topiramat  dozu,  k›smi  yan›tl›

hastalar›n  %95’inde  75  mg/gün  veya  alt›nda;  tedaviye

tam  yan›t  verenlerin  %91’inde  ise  100  mg/gün  veya

alt›nda olarak bildirilmifltir. Bu dozlar epilepside kullan›-

lan  topiramat  dozlar›na  oranla  daha  düflüktür.  ‹ki  y›l›n

üstündeki  çal›flma  süresi  boyunca  topiramat,  hastalar

taraf›ndan genel olarak iyi tolere edilmifltir. Akut ikincil

dar aç›l› glokom geliflen bir hasta d›fl›nda, ciddi bir isten-

meyen  olay  gözlenmemifltir.  Yazarlar  belirtilen  meto-

dolojik  sorunlar›n  varl›¤›na  ra¤men,  çal›flmada  elde

edilen  sonuçlar›n  boyutu  ve  süreklili¤inin;  topiramat›n

TSSB’nun çekirdek belirtileri olarak düflünülen B grubu

kriterleri üzerinde, görece düflük dozlarda h›zl› bafllayan

bir etkinli¤inin olabilece¤ini düflündürdü¤ü ve etkinli¤in

Psikiyatrik bozukluklarda topiramat kullan›m›



Yüklə 206,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə