65Ыё7333333333333333000 ta buxgalteriya O‘tkazmasi hisobvaraqlar rejasi bo‘yicha bog‘lanishlar* Muqaddima I bob. Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar rejasining umumiy tavsifi

debet	kredit
1	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalar sotib olish bahosi bo‘yicha naqd pulga sotib olingan	8610, 8620	5010	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
2	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalarni sotib olish uchun hisob-kitob raqamidan sotib olish bahosi bo‘yicha pul o‘tkazilgan	8610, 8620	5110	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
3	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalarni sotib olish uchun valyuta hisob-kitob raqamidan sotib olish bahosi bo‘yicha pul o‘tkazilgan	8610, 8620	5210, 5220	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
4	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalarni sotib olish uchun maxsus hisob-kitob raqamidan sotib olish bahosi bo‘yicha pul o‘tkazilgan	8610, 8620	5530	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
5	Ta’sischilar chiqib ketishida xususiy sotib olingan aksiyalar aks ettirilgan	8610, 8620	6620	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
6	Xo‘jalik yurituvchi sub’ekt ishtirokchisining ulushi sotib olish bahosida sotib olingan	8610, 8620	5110, 5210, 5220, 6620	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
7	Sotib olingan xususiy aksiyalarning sotib olish qiymatidan yuqori bahoda qaytadan sotilishi aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- sotish qiymatiga	5010-5530	8610, 8620
	- sotib olish qiymatidan ortiq farq summasiga	5010-5530	9590
8	Ishtirokchilarning ustav kapitalidagi sotib olingan ulushini sotib olish qiymatidan past bahoda qaytadan sotish aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- sotish qiymatiga	5010-5530	8610, 8620
	- sotib olish qiymatidan past farq summasiga	9690	8610, 8620
9	Nominal qiymatidan past bahoda sotib olingan xususiy aksiyalarning bekor qilinishi aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- sotib olish qiymatiga	8310, 8320	8610, 8620
	- nominal qiymatidan past farq summasiga	8310, 8320	9590
10	Nominal qiymatidan yuqori bahoda sotib olingan xususiy aksiya (pay)larning bekor qilinishi aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- nominal qiymatiga	8310, 8320	8610, 8620
	- nominal qiymatidan ortiq farq summasiga	8410, 9690	8610, 8620
11	Ustav kapitalining miqdori kamaytirilganda xususiy aksiya (ulush)larni sotib olish bo‘yicha amaldagi xarajatlar bilan ularning nominal qiymati o‘rtasidagi farq hisobdan chiqarilgan:	8310, 8320	8610	Ta’sischilarning qarori, bekor qilish dalolatnomasi
	- amaldagi xarajatlar nominal qiymatidan ortiq bo‘lgan taqdirda	9690	8610
	- amaldagi xarajatlar nominal qiymatidan past bo‘lgan taqdirda	8610	9590

Taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)ni
hisobga oluvchi schotlarning (8700) bog‘lanishi
Taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)ni hisobga oluvchi schotlar korxonaning butun faoliyat davri va hisobot davridagi taqsimlanmagan foyda yoki qoplanmagan zarar summasining holati va harakati to‘g‘risidagi axborotni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan.

Hisob quyidagi schotlarda amalga oshiriladi:

8710 "Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)";
8720 "Jamg‘arilgan foyda (qoplanmagan zarar)".
8710 "Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)" schotida korxonaning hisobot davrida faoliyati bo‘yicha taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari) hisobga olinadi.
Sof foyda summasi hisobot davrining oxirida yakuniy yozuv bilan 8710 "Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)" schotining kreditiga, zarar summasi esa ushbu schotning debetiga 9910 "Yakuniy moliyaviy natija" schoti bilan bog‘langan holda hisobdan chiqariladi.
Taqsimlanmagan foyda summasi dividendlar to‘lash uchun yo‘naltirilganda 8710 "Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)" schotining debetida va 6610 "To‘lanadigan dividendlar" schotining kreditida aks ettiriladi.
Taqsimlanmagan foyda summasidan qonunchilikda belgilangan tartibda rezerv kapitalini shakllantirish uchun foydalanish mumkin, bunda 8710 "Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)" schoti debetlanadi va 8520 "Rezerv kapitali (jamg‘armasi)" schoti kreditlanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Buxgalteriya hisobining milliy standarti (3-son BHMS) "Moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot" (Moliya vazirligi tomonidan 1998 yil 25 avgustda 43-son bilan tasdiqlangan, O‘zR AV tomonidan 1998 yil 27 avgustda 484-son bilan ro‘yxatdan o‘tkazilgan) 17-bandiga muvofiq taqsimlanmagan foydadan oldingi davrda sodir etilgan muhim xatolarni tuzatishda va hisob siyosatiga o‘zgartirishlar kiritilganda foydalanish mumkin.
Hisobot davridagi taqsimlanmagan foydani taqsimlashdan keyin qolgan summa 8710 "Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)" schotidan 8720 "Jamg‘arilgan foyda (qoplanmagan zarar)" schotiga o‘tkaziladi.