68 Avtomatsko upravuvanje I programiranje IV alb indd

Udhëheqja dhe programimi automatik
Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
74
Teknik i makinerisë
Vërejtje: Me kyçjen e njësisë rregulluese, regjimi i dhënies së lëvi-
zjes është në njësinë mm/rrot dhe nuk ka nevojë më për dhënien e G98. 
Vlera e lëvizjes drejtpërdrejt varet nga kualiteti i përpunimit, mate-
riali, thellësia e gdhendjes dhe numri i rrotullimeve. 
Vlerat e preferuara të lëvizjeve të përpunimit në varësi nga kuali-
teti i përpunimit janë: 
a. për përpunim jo të saktë    
F = (0, 3 – 0, 5) mm/rrot
b. për përpunim të saktë   
 
F = (0, 05 – 0, 1) mm/rrot
Shpejtësia e preferuar për përpunim është: 
а. për përpunim të vrazhdë   V = (80 -120) m/min
b. për përulim jo të vrazhdë  V = (120 -160) m/min
Për përpunim të pandërprerë   F = (0, 05 – 0, 1) mm/rrot
Shpejtësia e preferuar për përpunim të pandërprerë është 
V = 30 m/min. 
Në kushte industriale të punës për punë precize të përpunimit e 
obliguar është të përdoren tabela apo diagrame të prodhuesit të vegla-
ve që duhet të përdoren. 
5.5.5.  T – adresa, defi nimi i veglave
Zgjedhja e veglave dhe numrit korreksional bëhet me ndihmë të 
kodit - T. Jepet me shkronjën T dhe katër numra: 
T 00 00 
  numri korreksional i veglës
 
 numri i pozitës së veglës 
në kokë (01 – 08)
Numri korreksional i veglës përmban informata të këtij lloji: 
1.  largësia e veglës nëpër X dhe Z, nga pika e përcaktimit, 
2.  rrezja e majës së veglës, 
3.  orientimi i majës së veglës. 

---

Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
75
Informatat për numrin korreksional shkruhen në menynë e TOOL 
OFFSET. Kjo meny zgjedhet me shtypjen e sustës nga tabelës komandu-
ese të panelit CRT/MDI 
Pastaj përfi tohet kjo pamje në ekran: 
Off set 
number
Numri 
korreksional
OFX
(off set 
amount on X 
axis)
vlera e 
korreksionit 
sipas X aks
OFZ
 (off set amount 
on Z axis)
vlera e 
korreksionit 
sipas  Z aks
OFR
 (tool nose 
radius 
compensation 
amount)
rrezja e kulmit 
të këndit
OFT
 (direction of 
imafi nary tool 
nose)
orientimi 
i kulmit 
imagjinat të 
veglës
01
02
.
.
.
.
08
0.040
0.060
.
.
.
.
0.050
0.020
0.030
.
.
.
.
0.015
0.20
0.25
.
.
.
.
0.12
3
2
.
.
.
.
6
Paraqitja e monitorit në TOOL OFFSET menynë për defi nimin e veglave
Në OFX dhe OFZ kolonat jepen në largësinë e kulmit të veglave 
nëpër X dhe Z, në raport me pikën e dhënies së veglave Е. Në OFR ko-
lonën jepet rrezja e kulmit të veglës, kurse në OFT kolonën jepen orien-
timi i veglës. 
 
 
 
 
 
 
 
OFX – largësia sipas X nga E             
 
 
R – rrezja e kulmit të veglës  
OFZ – largësia sipas Z nga E       

---

Udhëheqja dhe programimi automatik
Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
76
Teknik i makinerisë
Për makinat konkrete mund të jepen të dhëna për orientimin e 
veglës që numri korreksional të jetë i ndryshëm në varësi të sistemit të 
koordinatave të C-MAKINËS NUMERIKE, gjegjësisht në varësi të vendos-
jes së mbajtësit të veglës para apo pas lëndës punuese. 
Në ilustrimin vijues paraqitet orientimi i veglave dhe shenjave 
numerike që jepen në menynë TOOL OFFSET të pjesës OFT. Vlerat që 
jepen në kllapa dedikohen për C-MAKINAT NUMERIKE ku mbajtësi i ve-
glës gjendet para lëndës punuese, derisa vlerat jashtë kllapave janë për 
pjesët e C-MAKINAVE NUMERIKE ku mbajtësi i veglës është pas lëndës 
punuese. 
Ɉ
ɛ
Orientimi i veglave në raport me mjetin punues
Maja aktuale e vërtetë e veglës 
është vështirë të për 
caktohet dhe 
të bëhet në pikën e fi llimit. Prandaj 
përdoret e ashtu quajtura maja ima-
gjinare e veglës që thjesht përcak-
tohet dhe lihet në pikën e fi llimit. 
Maja imagjinare e thikës nuk ekzis-
ton, por para mendohet si pikë e tan-
gjentës së rrezes së majës së thikës 
për X dhe Z. 
Më tepër programohet maja imagjinare e veglës. Në këtë rast për 
përpunim, gabimet e saktësisë së sipërfaqes përpunuese nuk paraqiten. 
Por gjatë përpunimit të konuseve për shkak të dallimit të pozitave në 
Pika 
anësore
Kur programohet maja 
imagjinare e thikës

---

Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
77
majën imagjinare në raport me atë reale të veglës, ndodhin edhe gabi-
me në formë të shumicës në material. 
Përpunimi
real
Përpunimi  i 
programuar
Përpunimi pa kompensim të rrezes së veglës
Gabimi maksimal ndo-
dh gjatë lëvizjes së veglës nën 
kënd prej 45
0 
rreze prej majës 
së veglës prej 0.4 mm, gabimi 
do të jetë prej 0.24 mm, në dre-
jtim të X dhe Z. 
Që të kompensohen gabimet e këtilla patjetër është dhënia e in-
formatave nga numri korreksional i kodit Т dhe aktivizimi i tij progra-
mues me funksionet G41 apo G42. Në këtë mënyrë, njësia rregulluese 
duke i ditur të dhënat e tipologjisë adekuate të veglës bën korreksionin 
e rrugës së lëvizjes të veglës dhe i kompenson gabimet e mundshme 
me lëvizje të mira korrigjuese. 
  Ƚɪɟɲɤɚ ɩɪɢ ɩɪɨɝɪɚɦɢɪɚʃɟ ɛɟɡ ɤɨɦɩɟɧɡɚɰɢʁɚ
Gabimet e programimit pa kompensim
Teprica e 
materialit
Shtrgu I 
programuar
Përpunimi i kompensonit të rrezes së veglës

---