A) moddalarning davriy aylanishi
B) tabiiy tanlanish C) produtsentlar D) redutsentlar
1848. Hayvon organizmidagi davriy o'zgarishlarni belgilovchi omilni ko'rsating.
A) oziqning kamayishi
B) haroratning o'zgarishi
C) kun uzunligining o'zgarishi
D) hayot faoliyatining susayishi
1849. Biogeosenozlar nimalarni o'z ichiga oladi?
A) faqat mikroorganizmlar, o'simliklar, hayvonlar
B) anorganik va organik moddalar, avtotrof va geierotrof organlzmlar
C) anorganilc moddalar, topograGk omillar, iqlim, mikroorganizmlar va antropogen omillar
D) molekula, hujayra, organizm, populyatsiya
1850. Qaysi organizmlar tuproq gumusi tarkibidagi oqsillarni aminokislotalarga parchalaydi?
A) tuproq bakteriyalari B) azot bakteriyalari C) zamburug'lar D) Hshayniklar
1851. Autekologiya nimani o'rganadi?
A) har xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
B) bir xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
C) biosferaning evolyutsiyasiga insonning ta'sirini
D) inson faoliyati natijasida yuzaga kelgan ekologik o'zgarishlarni neolit davridan boshlab hozirgi davrgacha o'rganadi
1852. Sinekologiya nimani o'rganadi?
A) har xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
B) bir xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
C) biosferaning evolyutsiyasiga insonning ta'sirini
D) inson faoliyati natijasida yuzaga kelgan ekologik o'zgarishlarni neolit davridan boshlab hozirgi davrgacha o'rganadi
1853. Evolyutsion ekologiya nimani o'rganadi?
A) har xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
B) bir xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
C) biosferaning evolyutsiyasiga insonning ta'sirini
D) inson faoliyati natijasida yuzaga kelgan ekologik o'zgarishlarni neolit davridan boshlab hozirgi davrgacha o'rganadi
1854. Tarixiy ekologiya nimani o'rganadi?
A) har xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
B) bir xil turga kiruvchi organizmlarning o'zaro va muhit bilan munosabatini
C) biosferaning evolyutsiyasiga insonning ta'sirini
D) inson faoliyati natyasida yuzaga kelgan ekologik o'zgarishlarni neolit davridan boshlab hozirgi davrgacha o'rganadi
1855. Alp o'simliklarida suvni kam bug'latishga qanday moslanish mavjud?
A) bargining tikanga aylanishi
B) qalin mum qavatining hosil bo'tishi
C) qalin tuklar bilan qoplanishi
D) bargining so'lganligi
1856. Sigirquyruqda suvni kam bug'latishga qanday moslanish mavjud?
A) bargining tikanga aylanishi
B) qalin mum qavatining hosil bo'Ushi
C) qalin tuklar bilan qoplanishi
D) barglarining so'lganligi
1857. Tuyada suvni kam bug'latishga qanday moslanish mavjud?
A) nafas teshiklarining klapanlar bilan yopilishi
B) ter ajratishning kamayishi
C) yer osti suvlarigacha yo'l ochish
D) maxsuslashgan siydik pufagida suvni to'plash
1858. Hasharotlarda suvni kam bug'latishga qanday moslanish mavjud?
A) nafas teshiklarining klapanlar bilan yopilishi
B) ter ajratishning kamayishi
C) yer osti suvlarigacha yo'l ochish
D) maxsuslashgan siydik pufagida suvni to'plash
1859. Termitlarda suv so'rilishini kuchaytiruvchi qanday moslanish bor?
A) nafas teshiklarining klapanlar bilan yopihshi
B) ter ajratishning kamayishi
C) yer osti suvlarigacha yo'l ochish
D) maxsuslashgan siydik pufagida suvni to'plash
1860. Sahro baqasida suv tanqishgiga qanday moslanish bor?
A) nafas teshiklarining klapanlar bilan yopilishi
B) ter ajratishning kamayishi
C) yer osti suvlarigacha yo'l ochish
D) maxsuslashgan siydik pufagida suvni to'plash
1861. Paporotnik, plaun, mox va lishayniklarda suvni yo'qotishga qanday fiziologik chidamlilik bor?
A) urug', spora, tugunak, piyozcha sifatida noqulay sharoitni o'tkazish
B) suvni ko'p yo'qotganda ham hayot faoliyatining saqlanishi
C) tana massasi ancha kamayganda ham suv mavjudhgida tez tiklanishi
D) yozgi tinim davriga o'tishi
1862. Tuproqshunoslik faniga qaysi olim asos solgan?
A) V.Vernadskiy B) N.Zyuss
C) V.Dokuchayev D) N.Pirogov
1863. V.Dokuchayevning fikricha, tuproq hosil qiluvchi omillar nechta?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
1864. Gumus nima?
A) tuproqdagi organik moddalar yig'indisi
B) tuproqdagi mineral moddalar yig'indisi
C) organik moddalar parchalanishining oxirgi mahsuloti
D) tuproq biotik tarkibining jamlanmasi
1865. Tik qiyaliklarda asosan qanday o'simliklar o'sadi?
A) gigrofit B) gidrofit C) mezofit D) kserofit
1866. Gormonlar sekretsiyasi va hujayra bo'linish tezligining o'zgarishi bioritmlarning qaysi turiga kiradi?
A) kecha-kunduzlik B) yillik C) mavsumiy D) takrorlanuvchi
1867. Konkurensiya, parazitizm va yirtqichlik hodisalari organizmlar o'zaro munosabatlarining qaysi turiga kiradi?
A) simbioz B) antibioz C) neytralizm D) mutualizm
1868. O'simliklarda ovqat resurslari uchun raqobat mavjudligi qaysi olim tomonidan o'rganilgan?
A) K.Timiryazev B) D.Pryanishnikov C) G.Gauze D) N.Vavilov
1869. Zamburug' va bakteriyalar bilan zararlangan o'simliklar ularga qarshi qanday modda ishlab chiqaradilar?
A) fikotsian B) fitoaleksin C) penitsiilin D) siankolamin
1870. Mutualizmga misol keltiring.
A) baliq tuxumlarini yumshoq tanlilarning mantiya bo'shlig'iga qo'yishi
B) mayda baliqlarning yirik baliqlarga yopishib olishi
C) mikoriza
D) hayvonlarning qisbki uyquga ketishi
1871. Sinoykiyaga misol keltiring.
A) baliqlar tuxumlarini yumshoq tanlilarning mantiya bo'shlig'iga qo'yishi
B) mayda baliqlarning yirik baliqlarga yopishib olishi
C) mikoriza
D) hayvonlarning qishki uyquga ketishi
1872. Kommensalizmga misol keltiring.
A) baliq tuxumlarini yumshoq tanlilarning mantiya bo'shlig'iga qo'yishi
B) mayda baliqlarning yirik baliqlarga yopishib olishi
C) mikoriza
D) hayvonlarning qishki uyquga ketishi
1873. TMXI ning ko'rsatmasiga binoan "Qizil kitob"ga kiritilgan turlar nechta kategoriyaga bo'linadi?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
1874. O'zbekiston hududida baliqlarning necha turi mavjud?
A) 79 B) 37 C) 410 D) 99
1875. O'zbekiston hududida sudralib yuruvchilarning necha turi mavjud?
A) 79 B) 37 C) 410 D) 99
1876. O'zbekiston hududida qushlarning necha turi mavjud?
A) 79 B) 37 C) 410 D) 99
1877. O'zbekiston hududida sutemizuvchilarning necha turi mavjud?
A) 79 B) 37 C) 410 D) 99
1878. Qaysi kimyoviy element hayvon hujayralarida biologik katalizatorlar tarkibida biokimyoviy reaksiyalarni tezlashtiradi?
A) Ca B) Mg C) Fe D) P
1879. Mikroskopning ko'rish kuchi qanday aniqlanadi?
A) ikki nuqtani farq qilish uchun zarur bo'lgan maksimum masofa bilan
B) ikki nuqtani farq qilish uchun zarur bo'lgan minimum masofa bilan
C) obyektiv va okulyardagi sonlarning ko'paytmasi bilan
D) obyektiv va okulyardagi sonlarning yig'indisi bilan
1880. Mikroskop ko'rish kuchining chegarasi nimaga teng?
A) yorug'lik to'lqin uzunligining yarmiga
B) yorug'lik to'lqin uzunligining 1/3 qismiga
C) obyektiv bilan preparat orasidagi masofaga
D) obyektiv va okulyardagi sonlarning ayirmasiga
1881. Qanday organizmlarda DNK sitoplazmada joylashgan bo'lib membrana bilan o'ralmagan?
A) prokariot B) eukahot C) vertitsill D) fag
1882. Faqat prokariot hujayrada uchraydigan organoid qanday nomlanadi?
A) plazmida B) mezosoma C) hivchin D) valcuol
1883. Qaysi organizmlarning DNKlari oqsillar bilan birga komplekslar hosil qilmaydi?
A) achitqi B) vertitsill C) bakteriya D) zamburug'
1884. Nerv hujayralarida hosil bo'ladigan qo'zg'alishlarning o'tishi qaysi kimyoviy elementlarga bog'liq?
A) Na, K, CI B) Na, K, Ca C) Fe, Mg, K D) Na,K, Fe
1885. Qaysi element jinsiy gormonlarning faolligini oshiradi?
A) Ca B) Zn C) Fe D) Na
1886. Qon hosil bo'lishida muhim ahamiyatga ega bo'lgan elementni belgilang.
A) Fe B) Zn C) Mg D) Na
1887. Ca va P tuzlarining asosiy qismi qaysi to'qimani hosil qilishda ishtirok etadi?
A) muskul B) nerv C) suyak D) epiteHy
1888. Organik birikmalar tirik organizmlar hujayrasining necha foizini tashkil qiladi?
A) 20-30 B) 50-80 C) 10-15 D) 40-45
1889. Kichik molekulali oddiy organik birikmalar nima deb ataladi?
A) aminokislota B) monomer C) makromolekula D) ferment
1890. Biopolimerlar qatoriga xos bo'lmagan moddalar keltirilgan javobni toping.
A) kletchatka, oqsil, DNK
B) Icraxmal, kletchatka, oqsil
C) DNK, RNK, oqsil
D) glukoza, glitserin, yog'
1891. Organizmdagi eng muhim biopolimerlar qaysilar?
A) oqsil, nuklein kislotalar B) yog', oqsil
C) ko/ermentlar, nuklein kislotalar
D) yog', nuklein kislotalar
1892. Hujayrani energiya bilan ta'minlovchi biomolekulalarni aniqlang.
A) gormon, lipid B) lipid, uglevod C) lipid, DNK D) ferment, uglevod
1893. Oqsil uchun xos bo'lgan vazifalarni aniqlang.
A) qurilish, tashish B) kataktik, energiya
C) zahira, himoya
D) berilganlarning barchasi
1894. Yumaloq shaklga ega bo'lgan oqsilni belgilang.
A) gemoglobin B) hayvon junidagi oqsil
C) odam sochidagi oqsil
D) ipak qurti ipagidagi oqsil
1895. Tolasimon oqsil keltirilmagan javobni toping.
A) odam sochidagi oqsil
B) hayvon sochidagi oqsil
C) ipak qurti ipagidagi oqsil D) gemoglobin
1896. Organizmlarning qarishi nimaga bog'liq?
A) suvning kamayishiga
B) oqsillarning asta-sekin denaturatsiyaga uchrashiga
C) tuzlarning ko'payishiga
D) yog'laming ko'payishiga
1897. Qaysi murakkab oqsil yadro hamda sitoplazmaning ajralmas qismi hisoblanadi?
A) lipoprotein B) nukleoprotein C) xromoprotein D) glikoprotein
1898. Qaysi oqsil xromoprotein guruhiga kiradi?
A) albumin B) globulin C) gemoglobin D) fibrin
1899. Eng muhim monosaxaridlarni belgilang.
A) riboza, saxaroza B) glukoza, fruktoza
C) glukoza, saxaroza D) glukoza, maltoza
1900. Disaxaridlar guruhiga raos kelmaydigan moddani toping.
A) laktoza B) saxaroza C) fruktoza D) maltoza
1901. Xitin qanday modda hisoblanadi?
A) oqsil B) yog’ C) polisaxarid D) disaxarid
1902. Umurtqali hayvonlarda qaysi modda issiqlikni saqlash vazifasini bajaradi?
A) yog’ B) uglevod C) glikogen D) oqsil
1903. 1 gr yog'ning to'liq parchalanishi natijasida qancha (kj) energiya ajralib chiqadi?
A) 17,6 B) 38,9 C) 9,3 D) 39,8
1904. Tuya o'rkachiga to'plangan yog' nimaning manbai hisoblanadi?
A) energiya B) ozuqa C) suv D) ozuqa va energiya
1905. Asalari uyalari qanday moddadan iborat?
A) selluloza B) xitin C) mum D) yog1
1906. Lipoproteinlar hujayrada qanday vazifani bajaradilar?
A) qurilisb va himoya B) transport
C) himoya D) qurilish va transport
1907. Tiroksin gormonining tarkibida uchraydigan aminokislotani belgilang.
A) treonin B) tirozin C) triptofan D) glutamin
1908. Oqsil molekulalarining o'lchami qanday (nm)?
A) 15-20 B) 20-25 C) 5-10 D) 1-3
1909. Assimilatsiya, bu — ...
A) plastik almashinuv
B) energiya almashinuvi
C) oddiy moddalarning parchalanishi
D) oqsilning parchalanishi
1910. i-RNK nukleotidlarning ketma-ketligi qaysi modda molekulasidagi nukleotidlar ketma-ketligiga mos?
A) r-RNK B) DNK C) ATF D) barchasiga
1911. O'simlik yoki mikroorganizmlarning hujayralarida kechadigan anaerob nafas olish jarayoni nima deb ataladi?
A) fotosintez B) gidroliz C) achish D) chirish
1912. Barcha tirik organizmlar energiya olish turiga qarab qanday guruhlarga bo'linadi?
A) fototrof, xemotrof B) avtotrof, geterotrof
C) avtotrof, saproht, parazit
D) fototrof, geterotrof
1913. Qanday organizmlar energiya manbaidan foydalanish turiga qarab fototrof va xemotroflarga bo'linadi?
A) avtotrof B) geterotrof C) saprofit D) parazit
1914. Ma'lum fermentning ta'siri uchun zarur bo'lgan omilni belgilang.
A) koferment B) xoloferment C) apoferment D) oqsil
1915. Mitoxondriya tarkibidagi qanday moddaning mavjudligi ularni bo'linish yo'li bilan tezda ko'payishiga imkon yaratadi?
A) DNK B) DNK,RNK C) oqsii D) DNK, oqsil
1916. Transpiratsiya nima?
A) o'simliklardan suv bug'lanishi
B) moddalarning membrana orqali o'tishi
C) oqsil haqidagi axborotning DNKdan i-RNKga ko'chirilishi
D) hayvonlaming migratsiyasi
1917. Qaysi ilmiy-tadqiqot usuli biologiyada qo'llanishi Darvinning nomi bilan bog'liq?
A) kuzatish B) tarixiy C) taqqoslash D) experimental
1918. Jonsiz tabiatdagi jismlarga xos bo'lmagan xususiyatni belgilang.
A) oqsillar tiklanib turadi
B) tashqi muhit ta'sirida o'zining sifat ko'rsatkichlarini yo'qotadi
C) o'zgarishlarga uchraydi, yangi sifat belgilarni hosil qiladi
D) tashqi muhit bilan o'zaro ta'sir ularning yemirilishiga olib keladi
1919. Tiriklikning qaysi xususiyati gomeostaz bilan bog'liq?
A) o’zini-o’zi idora etish
B) o’zini-o’zi tiklash C) o'sish va rivojlanish D) qo'zg'aluvchanlik
1920. Nima sababdan barcha tirik organizmlar ochiq tizim hisoblanadi?
A) tashqi muhit bilan moddalar, energiya va axborot almashuniviga ega
B) tashqi muhitdan organik moddalar olganligi uchun
C) o'z-o'zidan kolpayishi sababli
D) tashqi muhitga anorganik moddalarni ajratganligi uchun
1921. ... tiriklikning tuzilish darajalarini tashkil qilmaydi.
1) molekula; 2) atom; 3) hujayra; 4) turkum; 5) to'qima; 6) sinf; 7) biosfera; 8) biogeosenoz; 9) avlod;
A) 2, 4, 6, 9 B) 1, 3, 5, 7, 8 C) 1, 2, 3, 4 D) 5,6, 7, 9
1922. Hujayra tuzilish darajasiga ko'ra barcha tirik organizmlar ... bo'linadi.
A) virus va prokariotlarga
B) virus va eukariotlarga
C) faglar va zamburug'larga
D) bir va ko'p hujayralilarga
1923. Bakteriyali filtrdan o'ta olish xususiyatiga ega bo'lgan tuzilmani aniqlang.
A) viruslar B) kokklar C) achitqi zamburug'lar D) sianobakteriyalar
1924. Qaysi organizmlarda gazli vakuolalar bo'ladi?
A) prokariotlarda B) zamburug'Jarda
C) viruslarda D) eukariotlarda
1925. Kislorodsiz muhitda yashovchi bakteriyalarni aniqlang.
A) anaerob B) aerob C) chirituvchi D) parazit
1926. Qaysi ohm hujayrasiz hayot yo'qligi haqida fikr yuritgan?
A) R. Virxov B) YA. Purkinye C) B. Broun D) M. Shleyden
1927. Qaysi usul yordamida organoidlarning fazoviy uch o'lchamli tasvirlarini olish imkoniyati paydo bo'ldi?
A) elektron mikroskopiya B) sitokimyo
C) sentrifugalash D) yorug'lik mikroskopiyasi
1928. Bakteriyalarning irsiy axboroti hujayraning qaysi qismi bilan bog'fiq va u qayerda joylashgan?
A) bitta aylana shakldagi DNK molekulasi bilan bog'liq, sitoplazmada joylashgan
B) ikkita aylana shakldagi DNK molekulasi bilan bog'Jiq, yadroda joylashgan
C) bitta ipsimon DNK molekulasi bilan bog'Uq, sitoplazmada joylashgan
D) bir nechta uzun DNK va RNK molekulalari bilan bog'liq, tashqi membranada joylashgan
1929. Amyobasimon shaklli hujayrani aniqlang.
A) leykotsit B) eritrotsit C) gepatotsit D) trombotsit
1930. Hujayra kiritmalarining organoidlardan farqini aniqlang.
A) hujayraning hayot faoliyati jarayonida goh paydo, goh yo'q bo'Iib turadigan, sitoplazmaning doimiy bo'lmagan qismi
B) sitoplazmaning doimiy bo'lgan, malum vazifani bajaradigan qismi
C) yadroning doimiy qismi
D) sitoplazmatik membrananing o'simtalari
1931. Bakteriofag nima?
A) bakteriyaning shakli
B) bakteriyalar chaqiruvcbi kasallik nomi
C) bakteriya virusi
D) bakteriyaninglto'payish. turi
1932. O'z-o'zidan ko'paya oladigan organoidni aniqlang.
A) lizosoma B) ribosoma C) sentriola D) golji majmuasi
1933. Ikki silindr shaklidagi tanachalardan tashkil topgan organoidni belgilang.
A) ribosoma B) golji majmuasi C) hujayra markazi D) lizosoma
1934. Qaysi organizmlarda hujayra markazi bo'lmaydi?
A) viruslarda, baliqlarda
B) suvo'tlarda, bakteriyalarda
C) barcha nayvoniarda, ayrim o'simliklarda
D) sodda hayvonlarda, bakteriofaglarda
1935. Xromatinning kimyoviy tarkibini aniqlang.
A) DNK, polisaxarid B) oqsil, pektin
C) DNK, oqsil D) nuklein kislota, murein
1936. Xromosomaning spirallashmagan va zichlashmagan qismi qanday nomlanadi?
A) xromatin B) autosoma C) xromatida D) sentromera
1937. Xromosomaning shakli nimaga bog'liq';
A) sentrosomaga B) sentriolaga C) xromatinga D) sentromeraga
1938. Xromosomaning spirallashgan qismi ...
A) genetik nuqtai nazardan faol
B) genetik axborotni o'zgartirib turuvchi faol qismi
C) genetik nuqtai nazardan nofaol
D) genetik nuqtai nazardan nofaol va sust bo'yaladi
1939. Qaysi organoidlar tarkibida DNK molekulasi bo'ladi?
A) lizosoma, mitoxondriya
B) ribosoma, mezosoma
C) xloroplast, mitoxondriya
D) leykoplast, endoplazmatik to'r
1940. Hujayraning osmotik xususiyatlari qaysi organoidga bog'liq?
A) ribosoma B) lizosoma C) vakuola D) mitoxondriya
1941. O'simlik hujayralarining qobig'i qanday moddalardan tashkil topgan?
A) polisaxaridlardan
B) murakkab lipidlardan
C) monosaxaridlardan D) oqsillardan
1942. Suv molekulasining bir chekkasi kuchsiz musbat zaradga, ikkinchisi - manfiy zaradga ega bo'ladi. Bunday molekula qanday nomlanadi?
A) gidrofob B) gidroGl C) polimer
D) dipol
1943. Biopolimer qatoriga kiradigan moddalarni aniqlang.
A) oqsil, nuklein kislota, Upidlar
B) gormonlar, vitaminlar, fermentlar
C) oqsil, uglevod, nuklein kislota
D) Upidlar, vitaminlar, kofermentlar
1944. Biopolimer qatoriga mansub bo'lmagan moddalarni aniqlang.
A) nuklein kislota B) oqsillar C) lipidlar D) uglevodlar
1945. Bajaradigan vazifasiga ko'ra organizmlardagi biopolimerlarni nechta guruhga bo'lish mumkin?
A) 3 B) 2 C) 5 D) 7
1946. Tuzilmalar hosil qiluvchi biopolimerlarni aniqlang.
Dostları ilə paylaş: |