7-sinf Geometriya fanidan bugungi ochiq darsimizga xush kelibsiz. Mavzu: Uchburchakni berilgan uch tomoniga ko‘ra yasash

7-sinf Geometriya fanidan bugungi ochiq darsimizga xush kelibsiz.

Mavzu: Uchburchakni berilgan uch tomoniga ko‘ra yasash

Mavzu: Uchburchakni berilgan uch tomoniga ko‘ra yasash

Uchburchakni berilgan uch tomoniga ko‘ra yasash uchun bizga quyidagi asboblar kerak bo’ladi

Uchburchakni berilgan uch tomoniga ko‘ra yasash uchun bizga quyidagi asboblar kerak bo’ladi

• Serkul
• Chizg’ich (uzunlik ulchov asbobi)

Uzunliklari mos ravishda a, b va c ga teng kesmalar berilgan bo’lib, c ulardan eng kattasi bo’lsin. Tomonlari mos ravishda AB = c, BC = a va AC = b bo’lgan ABC uchburchak yasash uchun quyidagicha yo’l tutiladi. Bu ma’lumotlarni quyidagi rasm da ko’rishimiz mumkun (1-rasm)

Uzunliklari mos ravishda a, b va c ga teng kesmalar berilgan bo’lib, c ulardan eng kattasi bo’lsin. Tomonlari mos ravishda AB = c, BC = a va AC = b bo’lgan ABC uchburchak yasash uchun quyidagicha yo’l tutiladi. Bu ma’lumotlarni quyidagi rasm da ko’rishimiz mumkun (1-rasm)

1-qadam. Ixtiyoriy to’g’ri chiziq chiziladi. To’g’ri chiziqda uzunligi c ga teng bo’lgan AB kesma sirkul

1-qadam. Ixtiyoriy to’g’ri chiziq chiziladi. To’g’ri chiziqda uzunligi c ga teng bo’lgan AB kesma sirkul

Yordamida ajratiladi (1-rasm).

2-qadam. AC = b bo’lishi kerak.

2-qadam. AC = b bo’lishi kerak.

Shuning uchun, markazi

A nuqtada radiusi b ga teng aylana

chiziladi (2-rasm).

3-qadam. BC = a bo’lishi kerak.
Shuning uchun, markazi B nuqtada radiusi a ga teng aylana chiziladi
(3-rasm).

4-qadam. Aylanalar kesishish

4-qadam. Aylanalar kesishish

nuqtasi bo’lgan C nuqta A va B

nuqtalar bilan tutashtiriladi. Hosil

Bo’lgan ABC uchburchakning

tomonlari a, b va c ga teng bo’ladi.

(4-rasm)

Tahlil qismi

Tahlil qismi

Yasashdan ko’rinib turibdiki, agar 2- va 3-qadamda

yasalgan aylanalar kesishsagina yechim mavjud. Buning uchun a + b > c bo’lishi lozim.

Demak uchburchak bo’lish a’lomati: Uchburchakning ixtiyoriy ikkita tomoni yeg’indisi uchinchi tomondan xar doim katta bo’lishi kerak ekan.

1-masala. Bir tomoni va shu tomoniga yopishgan burchaklari Bo’yicha uchburchak yasang. (5-rasm)

1-masala. Bir tomoni va shu tomoniga yopishgan burchaklari Bo’yicha uchburchak yasang. (5-rasm)

Yechilishi: c kesma va α, β burchaklar berilgan

Yechilishi: c kesma va α, β burchaklar berilgan

Bo’lsin (5-rasm). Ixtiyoriy to’g’ri chiziq chizamiz.

Unda AB = c kesmani belgilaymiz. Berilgan burchakka

teng burchakni yasash yo’l-yo’rig’ini qo’llab, AB

nurga α burchakni, BA nurga β burchakni bitta

yarimtekislikka qo’yamiz (6-rasm). Burchaklarning

ikkinchi tomonlari kesishgan C nuqtani belgilaymiz.

ABC uchburchak yasalishi talab qilingan uchburchak

bo4ladi. Bu tasdiqni mustaqil asoslang.

Etiboriz uchun raxmat

Etiboriz uchun raxmat