9. Korruptsiya

sanoatining shaffofligi tashabbusida (EITI) ishtirok etmaydi.
9. Korruptsiya
O‘zbekiston qonunchiligi ham, Jinoyat kodeksi ham korrupsiyani taqiqlaydi. Prezident Mirziyoyev keng tarqalgan korruptsiyaga qarshi kurashni o'zining eng muhim vazifalaridan biri deb e'lon qildi. 2017-yil 3-yanvarda “Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi qonunni tasdiqladi. Qonun korrupsiya, korruptsiyaga urinish va manfaatlar to‘qnashuvi holatlarining oldini olish va ularga qarshi kurashish, bunday jinoyatlar uchun jazoni ta’minlashda davlat organlari va fuqarolik jamiyati sa’y-harakatlarini birlashtirish orqali korrupsiyaga qarshi kurash chora-tadbirlari samaradorligini oshirishga qaratilgan. Prezidentning 2019-yil 27-maydagi PF-5729-son qarori bilan 2019-2021-yillarga mo‘ljallangan korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha Davlat dasturi ishga tushirildi va Korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha idoralararo komissiya tuzildi. Dastur sud-huquq tizimi mustaqilligini mustahkamlash, davlat xizmatchilaridan o‘z daromadlarini deklaratsiyalashi shart bo‘lgan adolatli va shaffof davlat xizmati tizimini rivojlantirish va manfaatlar to‘qnashuvining oldini olish mexanizmlarini yaratish, korrupsiyaga qarshi kurashishda fuqarolik jamiyati va ommaviy axborot vositalarining ishtirokini osonlashtirish va boshqa chora-tadbirlarga qaratilgan. .
Rasmiy ravishda korruptsiyaga qarshi qonunchilik barcha davlat amaldorlari, ularning oila a'zolari va mamlakatning barcha siyosiy partiyalari a'zolariga taalluqlidir. Biroq, O‘zbekistonda davlat amaldorlari yoki ularning oila a’zolari uchun mol-mulkini deklaratsiyalash talablari haligacha joriy etilmagan, biroq bunday talabni o‘z ichiga oluvchi qonun loyihasi 2019-yil oktabr oyida ishlab chiqilgan va 2020-yilning yanvaridan boshlab amalga oshirilishi kutilmoqda. Hozirda O‘zbekiston Bosh prokuraturasi (O‘PK) korruptsiyaga qarshi kurash bo‘yicha asosiy davlat organi hisoblanadi. Mirziyoyev 2016-yil sentabrida prezidentlikka kelganidan buyon hukumat bir qator amaldorlarni korrupsiyaga qarshi qonunlar asosida jinoiy javobgarlikka tortdi va jazo turlicha bo‘lib, jarimadan tortib, mol-mulki musodara qilingan holda qamoq jazosiga qadar bo‘lgan. Rasmiy statistik ma’lumotlarga ko‘ra, 2018-yilda 1200 ta, 2019-yilda esa 1071 ta korrupsiya bilan bog‘liq jinoyatlar ro‘yxatga olingan. GOU shartnomalarini berish jarayoni shaffof emasligicha davom etmoqda. Prezidentning 2019-yil 10-yanvardagi qaroriga ko‘ra, endilikda barcha davlat xaridlari Iqtisodiyot vazirligi tizimida rasmiylashtirish jarayonidan o‘tishi kerak. Davlat mablag‘lari ishtirokidagi yoki davlat korxonalari tomonidan amalga oshiriladigan, qiymati 100 000 AQSh dollaridan ortiq bo‘lgan xarid shartnomalari boshqa tegishli davlat organlaridan qo‘shimcha ruxsatnomalarni talab qiladi.
“Korrupsiyaga qarshi kurashish toʻgʻrisida”gi qonunda korrupsiyaning oldini olish boʻyicha, jumladan, aholining xabardorligini oshirish va davlat-xususiy oʻzaro munosabatlarning shaffof qoidalarini joriy etish orqali bir qator chora-tadbirlar belgilangan. Biroq, qonun kompaniyalarni tegishli ichki xulq-atvor qoidalarini yaratishga undamaydi.
Hozirgi vaqtda xorijiy investorlar tomonidan yoki ular bilan tuzilgan bir nechta mahalliy kompaniyalar samarali ichki axloqiy dasturlarga ega.
Oʻzbekiston Sharqiy Yevropa va Markaziy Osiyo boʻyicha OECD Korruptsiyaga qarshi tarmoq (ACN) aʼzosi hisoblanadi. Iqtisodiy hamkorlik va hamkorlik tashkilotining O‘zbekistondagi korrupsiyaga qarshi islohotlarga oid so‘nggi hisobotlaridan birida (2019-yil 21-mart) O‘zbekiston korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha bir qator muhim islohotlarni amalga oshirgan bo‘lsa-da, endilikda O‘zbekiston o‘zining korrupsiyaga qarshi siyosatini tizimlashtirishi zarur. strategik xususiyatga ega. O‘zbekiston Transparency International tashkilotining 2019-yilgi korrupsiyani idrok etish indeksida 180 ta davlat orasida 153-o‘rinni egalladi.
Korruptsiya holatlarini tekshirish uchun rasmiy ro'yxatdan o'tgan mahalliy NNTlar juda kam va Toshkentdagi elchixonada korruptsiyani tergov qilish bilan shug'ullanayotgan birorta ham haqiqiy nodavlat notijorat tashkilotlari haqida ma'lumot yo'q. “Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi qonun nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatini korrupsiya bilan bog‘liq jinoyatlarni tergov qilish va ularning oldini olishda faolroq jalb etishni rag‘batlantirmoqda.
AQSh biznes vakillari Oʻzbekistonga toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy sarmoya kiritish yoʻlidagi asosiy toʻsiqlar qatorida byurokratik jarayonlar, jumladan, davlat xaridlari va litsenziyalash jarayonlaridagi shaffoflik va shaffoflikning yoʻqligini tilga oldi.
Korruptsiya haqida xabar berish uchun manbalar
Korrupsiyaga qarshi kurashish uchun mas’ul bo‘lgan davlat organlari Bosh prokuratura va Adliya vazirligidir. Hozirda hech bir xalqaro yoki mahalliy nohukumat kuzatuvchi tashkilotlar O‘zbekistonda korrupsiyani kuzatish uchun ruxsatga ega emas.
Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi bilan bogʻlanish uchun maʼlumotlar: Manzil: 100047, Toshkent, Oʻzbekiston, Akademik Gʻulomov koʻchasi, 66-uy
Veb-sayt: www.prokuratura.uz
Ishonch telefon raqamlari: [phone], 232-4391, 232-4550,
Oʻzbekiston Adliya vazirligi bilan bogʻlanish uchun maʼlumotlar: Manzil: 100047, Toshkent sh., Sayilgoh koʻchasi, 5-uy