A bakixanov adina tarġX Ġnstġtutu



Yüklə 0,68 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə29/29
tarix19.07.2018
ölçüsü0,68 Mb.
#56522
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29

61 

 

Coğrafi alman  mili təx. 7,42  km, köhnə rus  mili təx. 7,46 km, köhnə Roma  mili 



1,48  km  idi  (ASE,V,  s.  561).  Ə.Z.Vəlidinin  də  bu  barədə  məlumatı  müxtəlifdir; 

belə ki, müəllif bir yerdə milin 7,5 km (bax: mətn, II, s.l), digər yerdə isə cəmi 2 

km (mətn, IV, s. 6) olduğunu göstərir. 

Sancaq  -  əsas  mənası  “bayraq”  deməkdir.  Eyni  zamanda  Sultan 

Türkiyəsində: 

1)

 



hərbi-len  birliyi;  2)  inzibati-ərazi  vahidi  (vilayətin  bir  hissəsi) 

mənalarında iĢlənilmiĢdi 

Verst  -  1  verst  1920-ci  il  uzunluq  vahidinə  görə  5,334  metrə  bərabər 

olmuĢdur (bax: Военная энциклопедия. - Сытинская энциклопедия - 1912 г.). 

Z i г а - qullac - təxminən 48 sm-ə bərabər uzunluq ölçüsüdür. 

 

 



 


62 

 

Göstəricilər 



 

Coğrafi adlar 

 

 

Abxaz  



AbĢeron 

AbĢiron  

AfĢaran 

Ağasıbəy, oba  

Ağcəb, vil.  

AğdaĢ 


AğdaĢ, qala 

AğdaĢ, nahiyə 

AğdaĢ, sancaq  

Ağsu, çay 

Ağsu, dərə  

Ağsu, qəs. 

Ağvan  

Axsadam-Baba, türbə 



Axtı, sancaq 

Alan (meydan) 

 Alan qapısı 

Alazan, çay  

Alban 

Albaniya 



Alciqan, çay 

Allah-Əkbər, ada 

Almalı, körpü 

Almalı, qaya  

Almaniya 

Altay 


Altı Ağac 

Amu-Dərya  

Anadolu (Rum) Ankara- 15 

Aran 


Aravətən, к.  

Araz, çay 

Arran 

Arran Qarabağı  




63 

 

Asian Asqurə 



Atropatena  

Avarlar ölkəsi 

Avropa 

Avuz 


Ayasofiya  

Azərbaycan  

Azərbaycan, cənubi-qərbi  

В 

Bab 


Bab əl-əbvab 

Babel  


Bacrəvan 

Bərdhic-Cavad, məntəqə 

Bərdic  

Bərmək  


Bərməki 

Bərvac  


Bərzənç 

Bərzənç, keçid  

Bərzənc  

Bibi-Heybət 

Bifərd  

Biqərd, dərə  

Biqərd, qala  

Bilad əl-Ləkz  

Bombey 

Bonn 


Böyük Britaniya 

Böyük Dəhnə  

Buxara 

Bursa  


Buzdi, dəyirman  

BünyadəĢt 



С 

 

Cabalanı, dağ  

Calut,k 

Car, qəsəbə  

Carabad  

Carh, k. 




64 

 

Carux  



Cavad 

Cavad, vil. 

Cavad, körpü  

Cavad, sancaq  

Cəfərabad  

Cəlayir, mənzil  

Cəmadar, qala  

Cənubi Qafqaz  

Cəsr-e Samur  

Cəzirət əl-Burkan  

Cibal 

Cizəx, Ģəhər  



Cuci ulusu  

 Cusr-i Cavad  

Сümə məscidi  

Ç 

 

Çağan Asqurə  

Çağan Muran  

Çari, qəs. 

Çarutilə, k.  

Çay kənarı, dayanacaq  

ÇeĢmədan  

ÇərkəsbaĢı  

Çin 

Çin məscidi  



Çiraq, liva  

Çu 


Çuxur Qəbələ, k.  

Çun-Dərya 





 

Dağ, yer adı  

Dağıstan Dağüstü, yer  

Daqana  


Dalan Navur  

Dedolis 


Deyləm 

Deyləmilər, ölkə 

Dəbil  



65 

 

Dəhnə, dayanacaq  



Dəhinə  

Dəlan-Navur  

Dəmir qapı  

Dərbənd  

Dərbənd, bəylərbəylik  

Dərbənd-i Xəzəran  

Dərinq  

Dəriyal, keçid  

Dərniq 

Dərtiq  


DərviĢ türbəsi  

Dəskərət  

Dəskərət əl-Hirə  

DəĢti Girdiman  

DəĢti Qıpcaq  

Dəvəçi  


DiməĢq  

Dinavər 


Diridədə  

Dizəx  


Dizəxli, k.  

Djar, qəs.  

Doqina  

Dudaniyə  

Dzanar, vil. 



 

Eavaqol  

Eleseni  

Enderab  

EranĢəhr  

Ermənistan  

Ermənit  

 

Ə 



 

Əbhər  


Əbisəh  

Əbriyə  


ƏbĢəran  


66 

 

Əcəm  



Əfqanıstan  

ƏfĢəran  

Əgriçay  

Əgzipər  

Ənbəriyə  

Ənbəsəh  

Ərdəbil  

Ərəb Əli Məmməd  

ƏrəĢ  

ƏrəĢ, körpü  



ƏrəĢ, qala  

ƏrəĢ, qoruq  

ƏrəĢ, liva  

ƏrəĢ, nəhr  

ƏrəĢ, sancaq  

ƏrəĢ, vil.  

ƏrəĢçayı kənarı  

Ərminiyyə 

 Ərnadərti 

Ərthal  


Əsani, liva  

Əyriçay 


 

Fars  


Fəxrabad, k.  

Fəxruvar, göl  

Fərhad, k.  

Fərhad PaĢa, came  

Fərruxzar, Ģəhər  

Fərqanə  

Filifli  

Firuz Qubad, çay  

Firuz Qubad, Ģəhər  

Firuzabad 

Fit, qala  

Fransa  


 

 


67 

 

 

Gaesius, çay  



Gambizan  

Gelgin, çay  

Gendərə, k.  

Gerrhus, çay  

Gettingen 

Gələsən-Görəsən, qala  

Gəl-Gör-Get, qala  

Gəncə 


 Gəncə, vil.  

Gəncə qapısı  

Gilan  

Gilək məscidi 



 Giləzi, dayanacaq  

Gilgilə, çay  

Gilgin, çay  

Əl-Girani türbəsi  

Girdədul  

Girdiman  

Girdiman, çay  

Girdiman, çöl  

Gotha  

Gögçə, nahiyə, sancaq  



Gör-çay  

Göy-çay  

Gülüstan, qala  

Gülüstan, saray 

 Gürcüstan  

 

Hacı-Həsən, k. 

 Hacı-Hüseyn, dayanacaq  

Hacıqabul, göl 

 Harfaradinalu 

Hasameh   

Haybulaq   

Helistan, qala   

Heydər ġah, came   

Heyrək, yayla  



68 

 

Hələv, nahiyə   



Həlu, nahiyə  

Həmədan  

Həmədan, qala  

Həsamiyə  

Həzər Əhmədli  

Hindistan 

Hirə, monastr  

Hövz, liva  

Hövzə-Lahıc, sancaq  

 

 

Xaba-la 


Xabalax (Qəbələ)  

Xaçmas  


Xaçmas, dayanacaq  

XaĢmas (Qəbələdə)  

Xaldan, qəs.  

Xan-Abad 

Xan məscidi  

Xan sarayı  

Xanəgah 

XəmĢa, dərə  

Xəzər, dəniz  

 

Xəzər, Ģəhər  



Xəzər, ölkə  

Xəzran Dərbəndi   

Xıdırzində 

 Xızır məscidi  

Xocah, k. 

 Xodadərd, liva  

Xorasan 

Xudat  


Xuxit  

Xunlu  


Xuzistan 

 

 

 


69 

 

Ġ 



 

Ġxir 


 Ġki qala  

Ġle  


Ġlxanilər, ölkə  

Ġlisu  


Ġlisu sultanlığı  

Ġllen uyuğu  

Ġraq 

Ġraq-i əcəm  



Ġran 

Ġsfahan  

Ġstanbul  

Ġsterlitamak, mahal  

Ġti-Tala, к.  

Ġt-Tele  

Ġtil 

Ġzmir  


 

 

Кавказ  



Kaxetiya  

Kalkutta 

 Kanbuon  

Kastan, qala  

Kaspi 

Kazan 


Kazax, sancaq  

Ker, qala  

Kerm  

Kerve  


Kəbran  

Kənar-e ab-e Kur  

Kəndək, k.  

Kərəkruz 

Kərzədul, qala  

Kəzrol, qala 

Kərzol 

Kiçi Dəhənə  




70 

 

Kiçik Dəhnə  



Kiçik Qarabağ  

Kiçik Samur  

Kiçik Tərtər, çay  

Kilah 


Kisicht 

Kisiqi 


KiĢ  

KiĢ,çay 


KiĢ, qala  

KiĢ, Ģəhər  

Koxanı  

Kök təpə  

Kökçə, sancaq  

Krım 


Kurki, bazar 

Kurre 


Kuxitiye  

Kuzkəllə  

Külsərə, bazar  

Kür  


Kürə, liva  

Kürdlər qapısı  

Küzen, к.  

 



 

Qabur, çay  

Qafqaz 

Qafqaz Azərbaycanı  



Qafqaz dağları  

Qala-Qalın Gümbəd  

Qanbizan  

Qanıq 


Qanıq (Alazan)  

Qanıq-Qubur  

Qanıq, hövzə  

Qanəq suyu  

Qaraağac 

Qarabağ-Qaraçay  

Qara Küdəri  



71 

 

Qara Ulus, sancaq  



Qaracaəhməd, məzarlıq  

Qarasu, çay 

QarasubaĢı  

Qars  


QaĢqa çay  

QaĢqa Dərya 

Qassani, liva  

Qassani, sancaq  

Qassaniyyə, k., liva  

Qapucəsrəkə  

Qayakənd  

Qazaxıstan  

Qba (Qəbələ)  

Qəbələ 


Qəbələ, qala  

Qəbələ, sancaq  

Qəbələ keçidi  

Qəbirsu kənarı  

Qəəlban, körpü  

Qəle-i Biqurt  

Qəle-i Gülüstan  

Qələbad  

Qəlhan, çay  

Qələt əl-Yəzidiyyə (ġamaxı)  

Qərbi Sibir 

Qətran, qala 

Qilə 

Qınıq suyu  



Qız qalası  

Qız qülləsi  

QızılAğac 

Qızıl Burun  

Qızıl Orda 

Qobur,hövzə 

Qoçalançay  

Qoyun ədli  

Qoyun küçidi  

Qoyun ulamı  

Qoyunlu  

Quba 



72 

 

Quba, liva  



Quba, nahiyə 

Quba, Ģəhər 

Qubbe-i Məsud bin Davud 

 Qubur (Ġori)  

Qulhan, çay 

 Qubur suyu 

 Qudyal, çay 

Quin  


Qum  

Quni  


Qurmux, çay  

Qurmux, hövzə  

Qurmux, qala 

QuĢlunca, aĢırım  

QutqaĢen  

Qutluq Balıq, Ģəhər  

Quyləmiyan, qala  

 



 

LağuĢ Əhmədbəy cameyi  

Lahıc, sancaq  

Lakz, məmləkət  

Laycan- Leninqrad  

Leypsiq 


Ləxan  

Lək 


Ləkz 

Ləkzan 


Ləsub 

Ləzgi, məmləkət, dağ  

Ləzgi qəsəbəsi  

Ləzgi məscidi 

Ləzgilər ölkəsi  

Ləzgistan  

Liman, qapı 

Liran 


Loci 

 

 




73 

 

 

Mahmudabad  



Mahmudabad, liva  

Maxacqala  

Maku  

Makuye  


Maluq, qala  

Maraa 


Maraa, çay  

Mehyadiyyə, qala  

Mekter məscidi  

Məbər-e Qəbəb  

Məğrib  

MərakeĢ 


Mərdəkan  

Mərəzə 


Məsqət  

MəĢhəd 


Mixaylovka  

Mixaylovski sad  

Mingəçevir 

 Mirzə Əhməd məscidi  

Mirzə Əlibəy camesi  

Misir 


Molla Həsən yurdu  

Molla Əhməd məscidi  

Monqolustan  

Moskva  


Movakaniyə 

 Muckabad  

Muğan  

Muğaniyyə 



Mübarəki, k.  

MüĢkür 


MüĢkür, liva  

 



 

Naxçıvan  

Nardaran 



74 

 

Nemədabad, k.  



Nemətabad, k.  

Nemətava  

Nəvai  

Nic, k.  



Niyazabad  

NovĢəhr, qəs.  

Nuxa, 

Nuxa, sancaq  



Nux-Patis  

Nuxut(Nuxa) 



О 

 

Oğuz qəbiristanlığı  

Orenburq  

Özbəgistan  





 

Padar ġabran  

Paris 

Partav  


Peterburq  

Петровски-Махачкала  

Pir Merizət Sultan 

Pipinet  

PirallahıPirsaat  

Piruzə  


Прикаспийские области  

Pir Hüseyn, türbə  

Pirmazar  

PolĢa 


 

 

Ramana 



 Ran, çay  

Rey 


 RənaĢah, dağ  

Roma  


Rubas, çay 

Rum 



75 

 

Rusiya 



Rustov, liva  

 

 

Sabalut  



Sabunçi 

Schabran  

Sader, sancaq  

Saderu, sancaq  

Səqali beh  

SağĢiclə  

Sağırı, dayanacaq  

Salyan 


Salyan, sancaq  

Salyanə  

Samoran (ġabran) 

 Samsix, mənzil  

Samsuye  

Samur, çay  

Samur, körpü  

Samur, nəhr  

Samur, dayanacaq  

Sanariyyə, k. 

 Sarı su  

Sarıtorpaq  

Sədun, k. 

Səgarlibeh  

Səməndər  

Səmərqənd,  

Sənariyə 

Snbatman, Ģəhər  

Səngər, k. 

 Sərir 


Sərsur, çay 

Sirhan, liva  

Sisian  

Sığnaq 


Sınıq qala, came  

Sır-Dərya 

Sorx, qala 



76 

 

SSRĠ 



Sudan  

Suq əl-Cəbəl, Ģəhər  

Sulaq, çay  

Sultancıq  

Sultaniyyə  

Sultanqala  

Sultan-Nuxa, k.  

Suraxanı  

Surxab Qarabağı  

Surxab, qala 

Surxab-e Kəldəmkilan, qala  

Süleyman Səfəvi məscidi  

Svyatoy, ada 

 

ġ 



 

ġabram  


ġabran 

ġabran, qala 

ġabran, sancaq  

ġaburan-ġah Abbas (II) karvansarası  

ġah Abbas qapısı  

ġah Abbas məscidi 

ġah bağı  

ġah Nəzər, k. 

 ġahiqə, qala 

ġakha 


ġam 

ġamaxı 


ġamaxı, bəylərbəylik  

ġamaxı, qapı  

ġamaxı, qəs.  

ġamaxı, sancaq  

ġamxor  

ġammax, k.  

ġammaxiyyə  

ġeyx Bədrəddin, türbə - 74 

ġeyx Ġbrahim məscidi  

ġeyx Məzid, türbə  

ġeyx Məraza  



77 

 

ġeyx Pir Hüseyn, türbə  



ġeyx ġərimi, türbə  

ġəhidlər, yer  

ġəkə  

ġəkən  


ġəki 

 ġəki, sancaq 

ġəki, nahiyə  

ġəki, vil.  

ġəki dağları 

 ġəkili, k.  

ġeyx Dursun ibn Əhməd bəy Türba 

ġəki-Nuxa, Ģəhər  

ġekin  

ġervan  


ġixlar,k 

ġimali Əfqanıstan 

ġimali Qafqaz 

ġimali Tibet  

ġirvan  

ġirvan, bəylərbəylik  

ġirvan, k.  

ġirvan, vil.  

ġirvan daĢı  

ġirvan qapısı  

ġirvan Mahmudabadı  

 

 

Tala 


Tarım 

Tavus  


Tbilisi  

Tela (Telavi) 

Telavi  

Terek, çay 

Təbriz 

Tabriz Qarabağı  



Təxt-i Süleyman  

Tələ  


Təng boğazı  


78 

 

Təngə, keçid  



Tənkgut, vil.  

Tərğu  


Tartar, çay  

ThuĢ, qəs. 

 Tibet 

Tiflis  


Tilə  

Tiribaba  

Topqapı  

Topqovaq danqı  

Torpaq divar  

Torpaqqala  

Tsarskie kolodtsi  

Tsuketi, sancaq  

Turan  

Turqut-Nuran  



Turkənd  

Türkistan 

Türkiyə 

Türkmənistan  

TükürmiĢ- 

Türyan çay  

 

U-Ü 

 

Uxut  



Uluçay  

Ulu Dəhənə  

Upadar 

Ural  


Utek 

Ufa 


Üçüncü Murad camesi  

 

Vandan Xizrəsi  

Varsan 


VartaĢen, k.  

Vulkan, qala  

Wüstenfeld  



79 

 

Vyana 



 

Yanmir, sancaq  



Yasamal, dağ keçidi  

Yeddi su  

Yelizavetpol  

Yevlax 


Yaqtan 

Yəzidiyyə  

Yıldız 

Yora, çay 



Yuxarı Azərbaycan 

 Yuxarı-baĢ  

Yurt Bazar Ənbarci  

 

Z 

Zaqatala 

Zakartala  

Zekat Əli, yer  

Zəncan 


Zərdab  

Zərdab, sancaq  

ZərəfĢan  

Zikrit  


Zunut  

 

Qəbilə, tayfa və sülalə adları 

 

 

Abxazlılar  



Ağqoyunlular  

Arran, dil 

Arranlılar  

Azərbaycanlı 



С 

Calut  


Cəlayir  

Cunut 


 


80 

 

Ç 

 

Çeçen  


 

 

Deyləmilər  



Dərbənd haĢimiləri 

 

 

Elxanilər  



Erməni  

 

Ə 

 

Əlibəyli, qəbilə  



Əmircanlı  

Ərəblər 


 

 

Hindli 



Hun 

 

 

Xəzərlər  



Xəzər türkləri  

 

 

Gökdolak, tayfa  



Gürcü 

 

 

Ġnaxlu  


Ġt-Tebel, qəbilə  

Ġt-Til, qəbilə  

Ġyirmi dörd Qacar, qəbilə  



81 

 

 



К 

 

Kitzili, əhali 



Könqut 

 

Qaçar, sülalə  

Qaytaq  


Qaytaq-monqol, qəbilə, dil  

Qıpçaq 


QızılbaĢlar  

Qumuq  


 

 

Ləhz-ləzgi  



Lək ləzgiləri  

 Ləzgi 


Monqol 


Muğanlı 

Müsəlman gürcülər  

 

 

О 

Osmanlı  

Oyrat  

 



 

Padar 


Padarlı 

 

Rus  

 



 

Sabalut  

Salut 



82 

 

Sanariyalı 



Sasani  

Səfəvilər 

Səlcuqlar 

 

ġ 

ġeyxlər, qəbilə  

ġəddadilər  

ġirvanĢahlar 

 

 

Tanqut 


Teymurilər  

 

Thus (Çeçen qəbiləsi)  



Türk 

Türkmən  

Türkmən-oğuz  

 

 

Udi  


Uti  

Uxut 


Yəhudi  


 

Z  

 

Zekrit 


Zunut 

 

 




83 

 

MÜNDƏRĠCAT  

 

Əhməd Zəki Vəlidi Toğanın “Azərbaycanın Tarixi Coğrafiyası” doğma dilimizdə 3 



Ön  Söz ..................................................................................................................... 5 

Zəki Vəlidi Toğanın həyatı və elmi yaradıcılığı ....................................................... 8 

Azərbaycanın tarixi coğrafiyası 

I Məruzə. Azərbaycanın tarixi coğrafiyası ............................................................ 12 

II Məruzə. Bakı - ƏrəĢ - ġəki – Zaqatala .............................................................. 26 

Azərbaycanın tarixi coğrafiyası 



III Məruzə. Bakı - ƏrəĢ - ġəki – Zaqatala (keçən mətnin davamı) ....................... 40 

Azərbaycanın tarixi coğrafiyası 



IV Məruzə. Bakı - ƏrəĢ - ġəki – Zaqatala (keçən mətnin davamı) ....................... 49 

ġərhlər və qeydlər................................................................................................... 58 

Terminlər ................................................................................................................ 60 

Göstəricilər 

Coğrafi Adlar ......................................................................................................... 62 

Qəbilə, tayfa və sülalə adları .................................................................................. 79 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 




84 

 

Əhməd Zəki Vəlidi 



AZƏRBAYCANIN TARĠXĠ COĞRAFĠYASI 

Bakı, “Təhsil”, 2009. 

 

 



Bədii və texniki redaktoru: 

Abdulla Ələkbərov 

 

Kompyuter tərtibatçıları: 



Aqil Əmrahov, Səadət Quluzadə 

 

Korrektoru: 



Ülkər Şahmuradova 

 

 

Çapa imzalanmıĢdır 10.12.2009. Kağız formatı 60x90 1/16 

Fiziki çap vərəqi 7,0.  SifariĢ 130. Tiraj 500. 

Qiyməti müqavilə yolu ilə. 

 

 

“Təhsil NəĢriyyat-Poliqrafiya” MMC 



Bakı, AZ 1052, F.Xoyski küç., 121

A

 



 

Yüklə 0,68 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə